13. Hukuk Dairesi 2014/43483 E. , 2015/37968 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacılar, 23.03.2005 tarihli "Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi, Sınır Düzeltmesi, Miktar Tenzil ve İlavesi ile İrtifak hakkı Tesciline Dair Sözleşme" uyarınca edimlerini yerine getirmelerine karşın davalıların edimlerini yerine getirmediklerini ileri sürerek, sözleşmenin feshi ile tapunun iptal suretiyle eski hale getirilmesine veya ... 379 ada, 41 parselde bulunan otopark üzerinde kendileri lehine irtifak hakkının tapuya tesciline, sözleşmenin 5. maddesi uyarınca 50.000 TL cezai şartın davalılardan tahsiline, bu bedele dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesine ve .... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/490 D.İş dosyasındaki masraf ile vekalet ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiş; davacı ... 25.04.2013 tarihli ıslah dilekçesiyle öncelikle... Mh. 379 ada, 41 parselde bulunan otopark üzerinde kendisi lehine otopark irtifak hakkı tesisine, kabul görmez ise bilirkiş raporu doğrultusunda 95.978,00 TL irtifak hakkı değerinin şimdilik 19.195,74 TL"sinin ve 857,00 TL tespit masrafının davalılardan, 25.000,00 TL cezai şartın davalılar ... ve ..."ndan müştereken ve mütesilsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davacı ... yönünden davanın açılmımış sayılmasına, davacı ..."in cezai şart alacağı talebinin kısmen kabulü ile 10.000,00 TL davalı ..."dan, 10.000,00 TL davalı Orhan Tavukçu"dan dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsiline, 857,05-TL masraf ve harç ödemelerine ilişkin alacağın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, 19.195,74 TL irtifak hakkı bedelinin davalılar ... ve... dan dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm davalılarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacılar eldeki dava ile 23.03.2005 tarihli Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi, Sınır Düzeltmesi, Miktar Tenzil ve İlavesi ile İrtifak hakkı Tesciline Dair Sözleşmeye dayanarak talepte bulunmuşlardır. Sözleşmenin 5. maddesinde sözleşmede kararlaştıılan satış vaadleri ve sair işlemlerin sözleşmenin imzalanmasını takip eden en geç 6 ay içinde gerçekleştirileceği, aksi halde davalılar ... ve ..."nun davacı ve diğer dava dışı 3 kişiye toplam 100.000,00 TL cezai şart ödeyeceği kararlaştırılmış olup davalılar tarafından belirtilen sürede edimler yerine getilmediğine göre davacının ifaya ekli cezai şart olan talebi yerindedir. Ancak Borçlar Kanununun 182/son (818 sayılı Kanunun 161/son) maddesi gereğince hakim fahiş gördüğü cezaları tenkis ile mükelleftir. Bu hükmü hakimin resen gözetmesi gerekir. Ceza koşulunun fahiş olup olmadığı tarafların ekonomik durumu, özel olarak borçlunun ödeme kabiliyeti ile beraber borcunu yerine getirmemiş olması nedeniyle sağladığı menfaat, borçlunun kusur derecesi ve borca aykırı davranışının ağırlığı ölçü olarak alınarak tayin edilmeli ve hüküm altına alınacak ceza miktarı hak, adalet ve nesafet kurallarına uygun olarak tespit edilmelidir. Mahkemece bu yönler gözetilmeden eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalıların sair temyiz itirazlarının reddine, (2) bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan 685,00 TL harcın istek halinde davalılara iadesine, 24/12/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.