MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı - karşı davalı ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

1984 yılında yapılan kadastro çalışmalarında ... köyü 7212 parsel sayılı 450 m² yüzölçümündeki taşınmaz, yörede yapılan 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanunla değişik 2. madde uygulaması ile ... adına ... sınırları dışına çıkarılması nedeniyle Ocak 1954 tarih 1 sıra numaralı tapu kaydı ile ... oğlu ... ... adına tesbit edilmiştir.İtirazı tapulama komisyonu ile ret edilen ..., parselin ... adına ... sınırları dışına çıkarıldığı iddiasıyla dava açmış, tapulama mahkemesinin 12.07.1984 gün ve 1984/108-126 sayılı, dava konusu taşınmazın yörede 1973 yılında yapılan kadastroda ... olarak tapulama dışı bırakılması işleminin de bir kadastro işlemi olduğu, kadastrosu tamamlanan bu köyde yeniden genel kadastro yapılamayacağı gerekçesiyle, tapulama tespitinin ve 24/04/1984 gün ve 184/136 nolu komisyon ararının iptaline ve ...nin tescil istemi yönünden görevsizliğe ilişkin kararı temyiz edilmeden 26.10.1984 tarihinde kesinleşmiştir.
Bu defa davacı ..., asliye hukuk mahkemesine sunduğu 18.09.1984 tarihli dilekçesi ile ... 7212 sayılı parselin yörede 1973 yılında yapılan tapulamada ... sınırları içinde olduğu için tapulama dışı bırakıldığı, yörede 1744 sayılı Kanunla değişik 6831 sayılı Kanunun 2. madde uygulamasıyla ... rejimi dışına çıkarıldığı, tapulama komisyonunca davalılar adına tesbit edildiği, itirazlarının tapulama komisyonunun 24.04.1984 gün ve 136 sayılı kararı ile ret edildiği, bunun üzerine komisyon kararının iptali istemiyle açtıkları davanın, mahkemenin 12.07.1984 gün ve 1984/108-126 sayılı davanın kabulüne, ikinci kadastro olması nedeniyle kadastro tesbitinin iptali ile tescil talepleri konusunda görevsizliğe ilişkin kararının kesinleştiği, 1744 sayılı Kanunun 2. madde uygulamasıyla ... adına ... sınırları dışına çıkarılma işlemi kesinleşen bu taşınmazın, ... adına tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece, tapuyla tasarruf edilen taşınmazın tapu malikleri adına ... sınırları dışına çıkarıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ...nin temyizi üzerine Yargıtay 20. Hukuk dairesinin 21/05/2013 gün ve 2013/3497E.2013/5490 K sayılı kararıyla bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma kararında; "...Çekişmeli ... köyü 7212 parsel sayılı 450 m2 yüzölçümündeki taşınmaz, yörede 1973 yılında yapılan kadastroda Devlet ormanı olması nedeniyle tapulama dışı bırakılmış, daha sonra yörede yapılan 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanunla değişik 2. madde uygulaması ile ... adına ... sınırları dışına çıkarılması nedeniyle Ocak 1954 tarih 1 sıra numaralı tapu kaydı ile ... ... adına tesbit edilmiştir. İtirazı Tapulama Komisyonu ile ret edilen ..., parselin ... adına ... sınırları dışına
çıkarıldığı iddiasıyla dava açmış, tapulama mahkemesinin 12.07.1984 gün ve 1984/108-126 sayılı, dava konusu taşınmazın yörede 1973 yılında yapılan kadastroda ... olarak tapulama dışı bırakılması işleminin de bir kadastro işlemi olduğu, kadastrosu tamamlanan bu köyde yeniden genel kadastro yapılamayacağı gerekçesiyle, parselin tesbit tutanağının iptaline ve ...nin tescil istemi yönünden görevsizliğe ilişkin kararı temyiz edilmeden 26.10.1984 tarihinde kesinleşmiştir.
... mirasçıları ..., ..., ..., ... tarafından davalı ... aleyhine, taşınmazın ... oğlu ... adına tescili istemiyle açtıkları dava ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/371 Esasına kayıt edilmiş, bu dosyada yapılan keşifte, bilirkişi ... Yüksek Mühendisi ..., bilirkişi Ziraat Mühendisi ...ve fen bilirkişi ... tarafından düzenlenen raporda, çekişmeli parselin yörede 1943 yılı ... kadastrosu sınırları içindeyken 1981 yılında yapılan 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanunla değişik 2. madde uygulamasıyla ... adına ... sınırları dışına çıkarıldığı, eski tarihli memleket haritasında ve hava fotoğrafında açık alanda yer aldığı, % 3-5 eğimli arsa görümünde olduğu, tesbitte esas alınan R. ahir 1285 tarih D. 9, V. 116 numaralı sicilden gelen Haziran 1330 tarih 81 ve 82 numaralı müfrez kayıtlardan gelen, Eylül 1953 tarih 86 numaralı sicilde 30000 m² miktarlı tapunun, sehven 82710 m² yüzölçümüyle ... ...adına kayıt edildiği, Haziran 1954 tarih 2202 numaralı sicilde ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.04.1954 tarih ve 953/462 E. ve 1954/179 K. sayılı kararı ile yüzölçümü düzeltilerek 215.160,00 m² yüzölçümüyle kayıt edildiği, Haziran 1954 tarih ve 214 numaralı sicilde ...ve arkadaşlarına bağışlandığı, 24.09.1954 gün ve 1578 sayılı tapu haritası mucibince 6570 m²"sinin yola terkinden sonra geri kalan 178.640,00 m² yüzölçümündeki bölümünün ifrazen 353 adet parsele ayrıldığı, Aralık 1954 tarih 1 sıra numaralı sicilde ... oğlu ... ... adına oluşan tapu kaydının çekişmeli 7212 sayılı parsele uygulandığı bildirilmiştir.
Mahkemece, ... kadastro tutanak ve haritalarının uygulanmasına dayalı araştırma, inceleme ve keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporlarıyla çekişmeli parselin yörede 1943 yılında yapılıp kesinleşen ... kadastrosunda ... sınırları içinde bırakıldığı, 6831 sayılı Kanunun 2. maddesi gereğince tapu sahipleri adına ... dışına çıkarıldığının belirlendiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, davalı tarafın tutunduğu, kadastro tesbitine de esas alınan tapu kaydı, tesis ve tedavülleri ile birlikte getirtilip yöntemince uygulanmamış, kapsamı ve çekişmeli parseli kapsayıp kapsamadığı yöntemince belirlenmemiştir.
Diğer taraftan, çekişmeli parselin yörede 1943 yılında yapılıp kesinleşen ... kadastrosu sınırları içinde bırakıldığı, 1981 yılında yapılan 2/B uygulamasında ... sınırları dışına çıkarıldığı yönünde uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık, bu taşınmazın tapu kaydı kapsamında kalıp kalmadığı ve tapu sahibi adına ... sınırları dışına çıkarılıp çıkarılmadığına ilişkindir.
Çekişmeli parselin, 1943 yılı ... tahdidi içinde bulunduğu, daha sonra P.III poligon numarası verilerek 1981 yılında yapılıp kesinleşen 1744 sayılı Kanunun 2. maddesi uygulaması sonucu nitelik kaybı nedeniyle ... adına ... rejimi dışına çıkarıldıkları konuları mahkemenin de kabulündedir. Dava konusu taşınmaz, 1943 yılında kesinleşen ... tahdidi içinde kalmakla, dayanılan tapu kayıtları kanunî değerini yitirmiştir. Kamu malı olan ... niteliğindeki taşınmazlar hakkında, özel mülklerin bağlı olduğu Kanun hükümleri uygulanamaz. Bu nedenle, aslında ... olan taşınmazı tapu kaydı ile satın alan kişi, 4721 sayılı Medenî Kanunun 1023. maddesindeki iyiniyet kurallarından yararlanamayacağı gibi, 1943 yılında ... kadastrosu kesinleşmesi nedeniyle kanunî değerini yitiren tapu kaydı dayanak gösterilerek ve taşınmaz ... sınırları içinde iken kadastor tesbiti yapılmış ise de bu kadastro tapulama mahkemesince ikinci kadastro olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir. Dayanılan tapu kaydı değerini yitirdiğinden, Kanunun koruyuculuğu altında bir kayıt olarak değerlendirilmesi olanaksızdır.
1744 sayılı Kanunun 2/1. maddesi gereğince nitelik kaybı nedeniyle ... rejimi dışına çıkartılan yer, ... tahdidinin kesinleştiği tarihten daha önceki zamanlarda tapuya kayıtlı olsa dahi, mülkiyeti tapu sahibine intikal etmez. Çünkü, 1744 sayılı Kanunun 2/2. maddesinde yazılı
“Evvelce sınırlaması yapılmış ve fakat yukarıdaki fıkra hükümlerine (aynı maddenin birinci fıkrası) uymadığı... anlaşılan sınırlamaların düzeltilmesi sonucu ... sınırları dışına çıkartılacak yer, sınırlaması itirazsız kesinleşmiş tapulu arazi ise mülkiyeti tekrar tapu sahiplerine intikal eder” hükmü, sadece ilk ... kadastrosunun yapıldığı tarihten daha önceki zamanlarda ve öncesi de ... olmayan yerler için oluşturulan tapu kayıtlarına ilişkindir. Tahdit içinde kalmakla tapu kaydı değerini yitireceği gibi, taşınmazın öncesinin ... sayılan yer olması ve 1744 sayılı Kanunun 2/1. maddesi gereğince 15.10.1961 tarihinden önce nitelik kaybetmesi nedeniyle ... rejimi dışına çıkartılması halinde, o yer, ... sınırı içine alınmadan önce tapuda kayıtlı olsa dahi, tapu kaydı özel mülkiyete konu olmayan ... sayılan yerde oluşturulduğu için yolsuz tescil niteliğinde olacağından, yine, bu tapu kaydına değer verilemez ve o yerin mülkiyeti tapu sahiplerine intikal etmez.
1744 sayılı Kanunun 2/6. maddesi gereğince çıkartılan ve 22 Temmuz 1974 tarihli Resmî Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren "... Sınırları Dışına Çıkartılacak Yerler Hakkında Tüzük"ün 34. maddesi "... Kadastro ekipleri; düzenleyecekleri tutanaklarda ... sayılmaması gerektiği ve tapulu bulunduğu halde, ... sınırları içine alınmış ve sahibi tarafından itiraz edilmediği için ... sayılan yer haline dönüşmüş ve fakat 6831 sayılı ... Kanunun değişik 2. maddesine göre ... sınırı dışına çıkarılması gerekli olan yerleri, tapu sahibi kimliğini, tapunun tarih ve numarasını yazmak suretiyle ayrı bir madde halinde belirler. Bu gibi yerler, hava fotoğraflarına ve haritalarına işlenir veya yersel ölçüleri yapılır". Yine, aynı Tüzüğün 41/2. maddesi "inceleme kurulları ... esasen ... sayılmayan yerlerden olduğu neticesine vardıkları yerler hakkında 6831 sayılı Kanunun değişik 2. maddesine göre inceleme yapamazlar". Kanunun ve yukarıda yazılı tüzük hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucu; 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanunla değişik 2/2. maddesi gereğince ... rejimi dışına çıkartılan yerlerin mülkiyetinin tekrar tapu sahiplerine intikal edebilmesi için; taşınmazın öncesi ... olup da bilim ve fen bakımından nitelik kaybetmesi nedeniyle, 1744 sayılı Kanunun 2. maddesinin birinci fıkrası gereğince ... rejimi dışına çıkartılan yer olmaması, 1744 sayılı Kanunun 2. maddesinin birinci fıkra hükümlerine uymadığı, yani aslında ... olmadığı ve tapulu bulunduğu halde, yanlışlıkla ... sınırı içine alınmış ve sahibi tarafından itiraz edilmediği için hukuken ... sayılan yer haline dönüştüğü anlaşılarak, nitelik kaybetme ya da etmeme konusunda inceleme kurulları tarafından hiçbir araştırma yapılmadan, ... sınırlarının düzeltilmesi sonucu 2. maddenin ikinci fıkrası gereğince ... sınırları dışında bırakılması, çekişmeli taşınmazı içine alan ilk ... kadastrosu itirazsız kesinleşmiş olması, dayanılan tapu kaydı, taşınmazın ... sınırları içine alınmadan önce oluşturulması ve yüzölçümü ile geçerli olarak çekişmeli taşınmazı kapsaması, dayanılan tapu kaydı, 13.07.1945 tarihinde yürürlüğe giren 4785 sayılı Kanun gereği Devletleştirilmemiş olmaması ya da devletleştirilmiş sayılmaması, dayanılan tapu kaydının, 3116 sayılı Kanunun Muvakkat 1. maddesi ya da başka bir Kamulaştırma Kanunu gereğince kamulaştırılmış olmaması, ... sınırlamasının düzeltilmesi sonucu ... sınırı dışında bırakma işleminin 1744 sayılı Kanunun yürürlükten kalktığı 1 Ocak 1984 tarihine kadar tamamlanmış olması gereklidir. Oysa, dosyaya getirtilen ve ... Kadastro Komisyonuna bağlı ekip tarafından düzenlenen 26.02.1981 tarihli, 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanunla değişik 2. madde uygulama tutanaklarında, 221, 221/1, 2002 ilâ 2021 numaralı ... sınır noktalarından oluşan P.III numaralı poligonun, ... niteliğini yitirmesi nedeniyle ... adına ... sınırları dışına çıkarıldığı anlaşılmaktadır.
O halde; dayanılan tapu kayıtları yöntemince uygulanmamış ise de davalı tarafın tutunduğu tapu kaydı, kesinleşmiş ... tahdidi içinde kalmakla hukukî değini yitirdiğinden, tapu sahibi adına ... sınırları dışına çıkarma söz konusu olamayacağı gibi, 1744 sayılı Kanun uygulanmasından önce dava konusu taşınmazın öncesi ... olmaması nedeniyle 1744 sayılı Kanunun 2/2. maddesi hükmü gereğince ... sınırının düzeltilmesi sonucu ... sınırı dışına çıkarılmayıp aynı Kanunun 2/1 maddesi hükmüne göre öncesi ... olduğu; ancak, ... niteliğini kaybettiğinden ... rejimi dışına çıkartılması halinde de yine bu taşınmazın, ...
sınırları içine alınmasından önce oluşturulan bir tapu kaydı bulunsa dahi, özel mülkiyete konu olmayan ve asıl niteliği ... olan taşınmaz için iskan ya da başka bir yolla oluşturulan tapu kaydı, yolsuz tescil niteliğinde bulunduğu ve sahibine hiç bir zaman mülkiyet hakkı kazandırmayacağından, bu tür kayıtlara 1744 sayılı Kanun uygulamasında yine değer verilemeyeceği ve 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanunla değişik 2. maddesinin 01 Ocak 1984 tarihinde yürürlüğe giren 2896 sayılı Kanunla değiştirildiği, 3402 sayılı Kanunun ilgili fıkralarının yukarıda yazılı Anayasa Mahkemesi kararları ile 1988 ve 1989 yıllarında iptal edildiğinden kadastro tesbitinin yapıldığı 1996 yılında davalı kişilerin yararlanacakları bir Kanun hükmü bulunmadığı gözetilerek ...nin davasının kabulüne karar verilmeli,
Öte yandan, 6831 sayılı ... Kanununun 1744 sayılı Kanunla değişik 2, 2896 ve 3302 sayılı Kanunlar ile değişik 2/B maddesi gereğince, nitelik kaybı nedeniyle ... adına ... sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesi, yeni ... alanlarının oluşturulması, nakline karar verilen Devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köyler halkının yerleştirilmesi ve ... köylülerinin kalkındırılmasının desteklenmesi ile ...ye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin usûl ve esasların belirlenmesi amacıyla düzenlenen, 19/4/2012 tarihli ve 6292 sayılı “... Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve ... Adına ... Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle ...ye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun”, 26/04/2012 tarihli ve 28275 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak, aynı tarihte yürürlüğe girmiş ve aynı kanunla 17/10/1983 tarihli ve 2924 sayılı ... Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun ile 16/2/1995 tarihli ve 4070 sayılı ...ye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış, 6831 sayılı Kanunun bazı maddelerinde de değişiklikler yapılmış, bu cümleden olarak, diğer bir çok hükmün yanı sıra, 6831 sayılı Kanunun 2/B maddesi gereğince ... adına ... sınırları dışına çıkarılan alanlara ilişkin tapu kaydına konulan şerhlerin silinmesi, bu alanlar için ... tarafından dava açılmaması, açılan davalardan vazgeçilmesi ya da davaların durdurulması, tapusunun iptaline karar verilen taşınmazların tekrar tapu sahibine iadesi gibi konular düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerin, dava konusu taşınmazın niteliğine ve durumuna göre, görülmekte olan davaya etkisi de değerlendirilmelidir..." hususlarına değinilmiştir.
Mahkemece bozma kararı sonrası yapılan yargılama sırasında ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/371 Esas sayılı dosyasıyla eldeki dosya birleştirilmiş ve yargılama sonucu 1) Birleştirilen davanın kabulüne, ..., ... 7212 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespit tutanağında adı yazılı ... oğlu ... ... ile ... oğlu ..."in aynı kişi olduğunun tespitine,
2) Davacı ...nin davasının reddine, davaya konu ..., ...7212 parsel sayılı taşınmazın malik hanesinin ... oğlu ... olarak doldurulmak suretiyle tapu kaydının bu kişi adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, kesinleşen ... kadastrosu ve daha sonra 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanunla değişik 2. madde sahasında kalan tapu kaydının iptali ve tescili istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde tesbit tarihinden önce 3116 sayılı Kanuna göre 1943 yılında yapılıp kesinleşen ... kadastrosu ile daha sonra 17.04.1981 tarihinde yapılıp dava tarihinde kesinleşen 1744 sayılı Kanunla değişik aplikasyon ve 2. madde uygulaması ile 1990 yılında yapılıp 04.01.1991 tarihinde ilânı yapılıp kesinleşen 3302 sayılı Kanunla değişik 6831 sayılı Kanunun 2/B madde uygulaması vardır
Mahkemece asıl davada yapılan inceleme sonucu kadastro tesbitinin dayanağı tapu kaydının çekişmeli parsele ait olduğu, parselin güncel tapu kaydında 2/B şerhi bulunup 6292 sayılı Kanunun 7/1. maddesi şartları taşıyan taşınmazlardan olduğundan bedelsiz olarak eski malikine iadesi gerektiği gerekçesiyle ...nin davasının reddine karar verilmişse de yapılan değerlendirme hatalıdır. Şöyle ki, Dairenin bozma kararında, 1744 sayılı Kanunun 2/1. maddesi gereğince 15.10.1961 tarihinden önce nitelik kaybetmesi nedeniyle ... rejimi dışına çıkartılan yerlerin, ... sınırı içine alınmadan önce tapuda kayıtlı olsa dahi, tapu kaydı özel
mülkiyete konu olmayan ... sayılan yerde oluşturulduğu için bu tapu kaydına değer verilemeyeceği ve o yerin mülkiyetinin tapu sahiplerine intikal etmeyeceği, yine dosyaya getirtilen ve ... kadastro komisyonuna bağlı ekip tarafından düzenlenen 26.02.1981 tarihli, 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanun ile değişik 2. madde uygulama tutanaklarından, 221, 221/1, 2002 ilâ 2021 numaralı ... sınır noktalarından oluşan çekişlemi taşınmazın da içinde bulunduğu P.III numaralı poligonun, ... niteliğini yitirmesi nedeniyle ... adına ... sınırları dışına çıkarıldığı belirtilmiştir. Çekişmeli taşınmazın 1744 sayılı Kanunun 2/1. maddesi gereğince 15.10.1961 tarihinden önce nitelik kaybetmesi nedeniyle ... rejimi dışına çıkartılan yerlerden olduğu mahkemenin de kabulünde olup, taşınmazın kadastro tespit dayanağı tapu kaydına değer verilemeyeceği, taşınmazın mülkiyetini tapu sahiplerine intikal ettirmeyeceği ve tapu kaydının 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinde sayılı tapulardan olmadığı, nitekim tapu malikleri tarafından yapılan başvuruya karşı idarece de işlem yapılmadığı anlaşıldığından, ...nin davasının kabulüne karar verilmesi gerekirken, kişilerin davasının kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı - karşı davalı ...nin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 29/06/2017 günü oy birliği ile karar verildi.