Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2015/5294 Esas 2015/13865 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, ilk sigortalılık başlangıç tarihinin 01/06/1990 olduğunun ve bu tarihte 1 gün çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava; davacının sigorta başlangıç tarihinin 01.06.1990 olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece; davacının 01.06.1990 tarihinde davalı işveren yanında 1 gün çalıştığının tespiti ile sigortalılık başlangıcının ise 18 yaşını ikmal ettiği 10.08.1994 tarihi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalıya ait fason dikim işyerinde makineci olarak çalıştığını beyan eden 10.08.1976 doğum tarihli davacı adına davalı işyerince 01.06.1990 tarihli işe giriş bildirgesi düzenlendiği, ancak davalı Kurum"a çalışma bildirilmediği, mahkemece davalı Kurum"dan davalı işyerinin dönem bordrolarının istenilmesi üzerine davalı Kurum tarafından; bildirilen adresteki işyerinin işyeri tescil numarası almadığı, ancak yeni bilgi gönderilir ise yeniden bakılabileceği belirtilerek cevap verildiği, bunun üzerine mahkemece başkaca yazı yazılmadığı, ancak işe giriş bildirgesinde işyerinin sicil numarasının bulunduğu, davalıya ait işyerinin 01.04.1995 – 31.05.1999 tarihleri arasında vergi kaydının olduğu, zabıta tarafından komşu işyeri tanıklarının tespit edilemediğinin bildirildiği, davacı tanıklarının ise davacı ile birlikte çalıştıklarını beyan ettikleri anlaşılmaktadır.
Bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için sigortalı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa"nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bakımdan davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığının yöntemince araştırılması gerektiği ortadadır.
Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem bordrosunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da emniyet yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Somut olayda; davacının talep ettiği tarihte 13 yaşında olduğu, bu itibarla çırak olabileceği değerlendirilmeden ve yukarıda anılan şekilde gerekli araştırma yapılmadan sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; her ne kadar daha önce davalı Kurum"a işe giriş bildirgesindeki adres yazılarak dönem bordrolarının istenilmesine dair yazılan yazıya işyerinin tescil numarası almadığı belirtilerek cevap verilmiş ise de; işe giriş bildirgesinden işyerinin sicil numarası aldığı anlaşıldığından; işe giriş bildigesinin sureti de eklenerek davalı Kurum"dan söz konusu işe giriş bildirgesindeki sicil numarasına göre davalı işyerine ait dönem bordrolarını istemek, gelen bordrolarda isimleri bulunan çalışanlar arasından re"sen seçilecek kişileri dinlemek, ayrıca davalıya ait işyerinin vergi kaydının bulunduğu ... adresinde davalı adına kayıtlı işyeri bulunup bulunmadığını davalı Kurum"dan sorarak bulunduğu bildirilir ise bu işyerinin de talep edilen döneme ait bordrolarını isteyerek bordrolardaki kayıtlı çalışanlar arasından re"sen seçilecek kişileri dinlemek, dinlenilecek tanıklardan özellikle davacının çırak olarak çalışıp çalışmadığı, üretime katkısı bulunup bulunmadığı hususlarını sormak, davacı tanıklarının sicil dosyaları ile hizmet cetvellerini dosya arasına alarak toplanan deliller ışığında varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 16/06/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.