MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava paydaşlar arası ecrimisil isteğine ilişkindir.
Davacı, davalı ile birlikte mirasbırakan ..."ün mirasçısı olduklarını, mirasbırakandan kalan tüm taşınmazların davalının tasarrufunda bulunduğunu, davalının taşınmazları kullanmasına izin vermediği gibi, kira gelirinden de payına düşeni alamadığını belirterek 5 yıllık, 30.11.2012 tarihli ıslah dilekçesiyle 21.000,00-TL ecrimisil bedelinin işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı mirasbırakanın ölümünden sonra birden fazla taşınmazın davacı ve annesi tarafından kullanıldığını, bunlar dışında ... Köyünde olan taşınmazların kimin tarafından kullanıldığını bilmediğini, sadece bir kaç taşınmazın kira gelirini aldığını, bu bedelin de kendi miras payına isabet ettiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davalı tarafından kiraya verilen taşınmazlar yönünden davacı yararına ecrimisile hükmedilmesi gerektiği gerekçesi davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; taraflara mirasbırakanlarından intikale eden dava konusu taşınmazlardan 482, 1425, 1944, 367, 2066, 88 ve 89, 1073 ve 1074, 2039, 2047, 2041, 2045, 1325 parsel sayılı taşınmazların dava dışı ..."ya, 300 parsel sayılı taşınmazın dava dışı ...’e, 292, 293, 287 ve 188 parsel sayılı taşınmazların dava dışı ..."e, 1001 ve 528 parsel sayılı taşınmazların dava dışı ...’ye ve arsa vafındaki 4789 ada 8 parsel sayılı taşınmazın üçüncü katının davalı tarafından kiraya verilmek suretiyle kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Hemen belirtmelidir ki, ecrimisil isteği kabul edilen dava konusu taşınmazlar kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olup, bu şekilde kullanılan taşınmazlar bakımından intifadan men şartı aranmayacağına göre; mahkemece davalı aleyhine ecrimisile hükmedilmesinde kural olarak bir isabetsizlik yoktur. Davalının bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine.
Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince, bilindiği üzere gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında, fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır.
Belirtmelidir ki; paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlardan her zaman payına vaki elatmanın önlenilmesini ve/veya ecrimisil isteyebilir. Elbirliği mülkiyetinde de paydaşlardan biri öteki paydaşların olurlarını almadan veya miras şirketine temsilci atanmadan tek başına ortak taşınmazdan yararlanmasına engel olan ortaklar aleyhine ecrimisil davası açabilir.
Öte yandan, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olmalıdır.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerinin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Ne var ki, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yukarıda belirtilen ilke ve usullere uygun olarak düzenlendiği söylenemez.
Şöyle ki; bilirkişi raporunda tarla vasfındaki taşınmazlar bakımından keşif tarihindeki net ürün geliri hesaplanmış olup geçmiş yıllardaki ürün fiyatları bulunamayacağı gerekçesi ile hesaplanan net gelire TEFE oranında geriye doğru indirim yapılarak 5 yıllık ecrimisil bedeli hesaplanmış, ... İli Merkez İlçesinde bulunan 3 katlı kargir ev vasfındaki 4789 ada 8 parsel yönünden ise ilk ecrimisil dönemi için başlangıç kira bedeli 140-TL bulunmuş daha sonraki yıllara TEFE oranında artırım yapılarak sonuca gidilmiştir.
Hal böyle olunca, uzman bilirkişi heyeti ile birlikte yeniden keşif yapılarak davalı tarafından kiraya verilmek suretiyle kullanılan 4789 ada 8 parsel bakımından kira metoduna göre taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenen ilk dönem ecrimisil bedeline sonraki dönemler için ÜFE artış oranı uygulanarak, tarla vasfındaki taşınmazlar yönünden ise ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara ait münavebe verileri İl Tarım Müdürlüğünden getirtilerek net gelir metoduna göre ecrimisil hesaplanması gerekirken yetersiz bilirkişi raporu ile hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davalı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 05.06.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.