(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2017/582 E. , 2020/7597 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ve davalılardan ... vekili, davalı ... Temizlik İnşaat ... ... Tarım Ürünleri ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davalı ... Nak. Tem. Hiz. ve ... Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin ... Devlet Hastanesi’nde 16.12.2006 tarihinde otomasyon görevlisi olarak işe başladığını, 25.03.2007 tarihinde işten ayrıldığını, 01.03.2008 tarihinde tekrar çalışmaya başlayıp 31.05.2013 tarihine kadar kesintisiz olarak çalıştığını, iş akdinin bu tarihte işveren tarafından haksız feshedildiğini, tazminatlarının ödenmediğini, 24 saat çalışma yapılan işyeri olan hastanede çoğu zaman hafta sonları nöbete kaldığını, mesai bitmesine rağmen 19:00-20:00’ye kadar çalıştığını, günlük 7,5 saati aşacak şekilde fazla çalışma yaptığını, tüm genel tatillerde dönüşümlü olarak mesai yaptığını, yıllık izinlerini kullanmadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davada taraf ehliyetinin 663 sayılı KHK kapsamında ...Hastaneleri Kurumu’nda olduğunu, ancak vekil olarak tebligatı bu kurum adına kabul edip cevap verdiklerini, davalı kurumun üst işveren olmadığını, bu sebeple husumet yüklenilmeyeceğini, 4857 sayılı kanunda 5538 sayılı kanun ile yapılan değişiklik sonucu kamu kurum ve kuruluşlarının ihale vermek suretiyle yaptırdıkları işlerde kıdem dayalı işçilik hakları yönünden sorumluluklarının bulunmadığını, kıdem tazminatının hesabına, hizmet alımları Tip Sözleşmesi’nin 6. maddesi uyarınca yemek bedelinin dahil edilmemesi gerektiğini, idare makamının ihale yapmak suretiyle verdikleri işlerde işçi çalıştırmadıklarından dolayı asıl işveren konumunda olmadığını ve sorumluluğunun bulunmadığını, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1 ve 79.2 maddesi uyarınca, idarece kıdem tazminatına ilişkin giderlerin yükleniciye ödemesinin yapıldığını, bu sebeple sorumluluğun da yüklenici de olduğunu, davalılar arasındaki ilişkinin bir istisna akdi olduğunu belirterek zamanaşımı def’inde bulunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... ... Pazarlama ve ... İnternet Tic. A.Ş. vekili, ücret niteliğindeki hak ve alacakların zamanaşımına uğradığını, işveren niteliği bulunmadığından husumet itirazında bulunduklarını, davacının kendi bünyelerinde, 2009 yılında belirli süreli iş sözleşmesi ile hastane yönetimi ve denetimi altında çalıştığını, müvekkili şirketin faaliyetinin sona ermesi ile belirli süreli iş sözleşmesinin sona erdiğini, ihbar tazminatına mevduata uygulanan en yüksek faizin talep edilmesinin yasal olmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... İnsan Kaynakları Med. Tem. Hiz. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. vekili, 6552 sayılı Kanun kapsamında alt işverenlerin kıdem tazminatından sorumluluğunun kalmadığını, çalışılan yerin resmi kurum olmasından dolayı çalışma saatlerinin belli olduğunu, bu kapsamda diğer taleplerin yerinde olmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Temizlik İnş. Tur. ... Tar. Ürün. San Tic Ltd. Şti. vekili, davacının belirli süreli hizmet sözleşmesi ile çalıştığını, diğer alt işverenle arasında işyeri devrinin söz konusu olduğunu, bu kapsamda müvekkili kurumun sorumluluğunun kalmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı Birim Bilgi Tek. Tic. A.Ş. vekili, sorumluluğun asıl işveren olan Bakanlıkta bulunduğunu, davacının kendi bünyelerinde 01.03.2008-31.12.2008 tarihleri arasında çalıştığını, 1 yıldan az çalışmış olması kapsamında kıdem tazminatı hakkının doğmadığını, kaldıki işyeri devrinden dolayı, müvekkil şirketin sorumluluk zamanaşımının da geçtiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davacı vekili, davalı ... vekili, davalı ... Temizlik İnşaat ... ... Tarım Ürünleri ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davalı ... Nak. Tem. Hiz. ve ... Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; davacının ve davalı ... Bakanlığının tüm, diğer davalı şirketlerin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının kıdem tazminatınında davalıların sorumluluğu ve ... Temizlik İnşaat ... ... Tarım Ürünleri ... San. Tic. Ltd. Şti.’nin lehine vekalet ücretine hükmedilip hülmedilmeyeceği hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 112. maddesine 6552 sayılı Kanun"un 8. maddesi ile eklenen fıkralarda, 04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu"nun 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları bakımından; alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet sürelerinin, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunacağı, bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmelerinin 4857 sayılı Kanun"un 120. maddesi uyarınca yürürlüğü devam eden mülga 1475 sayılı İş Kanunu"nun 14. maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından, işçinin banka hesabına yatırılmak sureti ile ödeneceği hususları düzenlenmiştir.
6552 sayılı Kanun"un 8. maddesi ile değişik 4857 sayılı Kanun"un 112. maddesinde kamu işverenleri arasındaki rücu işlemi düzenlenmiş olmakla birlikte, kamu asıl işvereninin alt işverenlere rücu işlemine dair herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği anlaşılmaktadır. 4857 sayılı Kanun"un 2/6. maddesi hala yürürlükte olup anılan kanun hükmü gereğince asıl işveren alt işveren ilişkisinde asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
Bu çerçevede, İşyeri devrinin esasları ve sonuçları 4857 sayılı İş Kanunu"nun 6"ncı maddesinde düzenlenmiştir. Sözü edilen hükümde, işyerinin veya bir bölümünün devrinde devir tarihinde mevcut olan iş sözleşmelerinin bütün hak ve borçlarıyla devralan işverene geçeceği öngörülmüştür. Devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlar açısından, devreden işverenle devralan işverenin birlikte sorumlu oldukları aynı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilmiş, devreden işverenin sorumluluğunun devir tarihinden itibaren iki yıl süreyle sınırlı olduğu hükme bağlanmıştır.
Değinilen Yasanın 120"nci maddesi hükmüne göre, 1475 sayılı Yasanın 14"üncü maddesi halen yürürlükte olduğundan, işyeri devirlerinde kıdem tazminatına hak kazanma ve hesap yöntemi bakımından belirtilen madde hükmü uygulanmalıdır. Anılan maddeye göre, işyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde, işçinin kıdemi işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanmalıdır. Bununla birlikte, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları, işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır.
İşyeri devri halinde kıdem tazminatı bakımından devreden işveren kendi dönemi ve devir tarihindeki son ücreti ile sınırlı olmak üzere sorumludur. 1475 sayılı Yasanın 14"üncü maddesinin ikinci fıkrasında, devreden işverenin sorumluluğu bakımından bir süre öngörülmediğinden, 4857 sayılı Yasanın 6"ncı maddesinde sözü edilen devreden işveren için öngörülen iki yıllık süre sınırlaması, kıdem tazminatı bakımından söz konusu olmaz. O halde kıdem tazminatı işyeri devri öncesi ve sonrasında geçen sürenin tamamı için hesaplanmalı, ancak devreden işveren veya işverenler bakımından kendi dönemleri ve devir tarihindeki ücret ile sınırlı sorumluluk belirlenmelidir.
Yargıtay ilke kararlarında işçilik alacaklarından kıdem tazminatına ilişkin işverenlerin sorumlulukları yukarıda belirtildiği üzere kabul edilmektedir. 6552 sayılı Kanun"un 8. maddesi ile 4857 sayılı Kanun’un 112. maddesine eklenen son fıkra ile Kamu İhale Kanunu kapsamında alt işverene bırakılan işlerde çalışan işçilerin, kıdem tazminatına esas hizmet sürelerinin birleştirileceği ve son kamu kurum ve kuruluşu tarafından kıdem tazminatının ödeneceği düzenlemesi getirilmiştir.
Buradaki asıl sorun, 112. maddeye eklenen fıkralarla, kamu kurumları açısından kıdem tazminatından sorumluluğun salt son işveren kamu kurumu ile sınırlandırılıp sınırlandırılmadığıdır.
4857 sayılı Kanun’un 2. maddesi hükmüne göre kıdem tazminatından asıl işveren ve alt işverenin birlikte sorumluluğunun söz konusu olduğu ve sözü edilen hükümde bir değişiklik yapılmadığı halde, Kamu İhale Mevzuatına tabi alt işverenlik sözleşmeleri kapsamında çalışanların kıdem tazminatının salt son kamu kurumunda ödeneceğinin öngörülmesi, işçi açısından seçimlik hakkı bertaraf etmeyeceği gibi davalı asıl işverenin rücu hakkını da ortadan kaldırmayacaktır.
Somut uyuşmazlıkta; davacının nezdinde çalıştığı son alt işveren ... İnsan Kaynakları Med. Tem. Hiz. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. olup; davalı ... Temizlik İnşaat ... ... Tarım Ürünleri ... San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ... Nak. Tem. Hiz. ve ... Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin devreden alt işverenler olması nedeniyle mahkemece, davalıların yalnızca kıdem tazminatından sınırlı sorumluluğunun bulunduğunun kabul edilmesi yerinde ise de, bu şirketler bakımından kıdem tazminatından sorumlu olunan miktarın kendi ihale dönemiyle ve devir tarihindeki ücret ile sınırlı olarak hesaplanması gerekirken, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının bu alt işverenlerden önceki devreden diğer alt işverenler nezdinde geçen sürenin de dahil edilerek davalı şirketlerin kendi ihale dönemlerini aşacak şekilde tespit edilen hizmet süresi dolayısıyla hak kazanılan kıdem tazminatından da sorumlu olduklarının kabulü hatalı olmuştur. Davalı ... Temizlik İnşaat ... ... Tarım Ürünleri ... San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ... Nak. Tem. Hiz. ve ... Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin kıdem tazminatından sorumluluğunun kendi ihale dönemiyle ve devir tarihindeki ücret ile sınırlı olarak hesaplanması gerekirken, yazılı şekilde hesaplama yapılması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Öte yandan, dava dilekçesi ve ıslah dilekçesi içerikleri dikkate alındığında, davalı ... Temizlik İnşaat ... ... Tarım Ürünleri ... San. Tic. Ltd. Şti. bakımından reddedilen alacak miktarı bulunduğu anlaşılmakla, bu davalı şirket lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 24.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.