MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda, ... İlçesi .... Köyü çalışma alanında bulunan 104 ada 59 parsel sayılı 9.901,12 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, davacının babası ...’ün zilyetliğinde iken 1970 yılında iradi olarak terk edildiği ve halen zeminde ham toprak vasfında olduğu gerekçesiyle Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği, miras yoluyla gelen hak ve taksime dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 30.12.2012 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfiyle ve yeşil renkle gösterilen 6.565,70 metrekarelik kısmın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline, kalan kısmın Hazine uhdesinde bırakılmasına karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalı Hazine vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir.
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece dava konusu taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfiyle ve yeşil renkle gösterilen 6.565,70 metrekarelik kısmının tarım arazisi niteliğinde bulunduğu ve davacı yararına zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye elverişli ve yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmazın üç tarafı tamamen, bir tarafı ise kısmen mera parseliyle çevrili olduğu halde yöntemince mera araştırması yapılmamış, çekişmeli taşınmazın kadim ya da tahsisli mera olup olmadığının tespitine çalışılmamış, çekişmeli taşınmaz ile komşu mera parseli arasında ayırıcı unsur olup olmadığı belirlenmemiş, üç kişilik ziraat bilirkişi kurulu keşfe götürülerek taşınmazın niteliği konusunda ayrıntılı ve yeterli rapor aldırılması gerekirken keşfe tek ziraat bilirkişisi götürülmüş ve bu bilirkişinin ayrıntı içermeyen çelişkili raporuyla yetinilmiş, komşu köylerden yerel bilirkişiler belirlenerek taşınmaz başında dinlenilmeleri gerekirken taşınmazın bulunduğu köyden mahalli bilirkişi belirlenmiş ve tek mahalli bilirkişinin soyut ve maddi olaylara dayanmayan beyanlarıyla yetinilmiş, çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ilişkin hava fotoğrafları, memleket haritaları ve uydu fotoğrafları getirilerek bunlar üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisi marifetiyle inceleme yaptırılması gerekirken bunlar yapılmamıştır. Ayrıca, dava taşınmazın aynına ilişkin olmasına rağmen taraf tanıklarının bir kısmı taşınmaz başında değil duruşmada dinlenilmiş, mahallinde yapılan keşifte dinlenen tanık ve bilirkişilerin beyanları ise, maddi ve somut olaylara dayanmayan, taşınmazın geçmişteki niteliği ve kullanım şekli konusunda açıklayıcı olmayan, herhangi bir ayrıntı içermeyen ve uyuşmazlığın çözümüne katkı sağlamayan beyanlar olarak kalmıştır. Mahkemenin keşif zaptına yazılan gözleminde, çekişmeli taşınmazın taşlık ve kayalık olduğu, taşınmaz başına traktörle gidilemediği, ekili olmadığı ve herhangi bir anız kalıntısına rastlanmadığı belirtilmiştir. Yine, fen bilirkişi raporunda, krokide (A) harfiyle yeşil renkle gösterilen kısmın doğu batı istikametinde çok meyilli olduğu belirtilmiş, ziraat bilirkişi raporunda ise, dava konusu taşınmazın keşif tarihi itibariyle ekili olmadığı, taşınmaz üzerinde kısmen pulluk izleri görülmekle birlikte taşınmazın ekilmemesine bağlı olarak üzerinde mevsimlik otların, gevenlerin ve çalı formlarının mevcut olduğu, arazinin büyük kısmının taşlık ve kayalık nitelikte olduğu ve eğim oranının %50-60 arasında değiştiği belirtilmiştir. Mahkemenin çekişmeli taşınmazın krokide (A) harfiyle ve yeşil renkle gösterilen kısmının tarım arazisi olduğu ve zilyetlikle mülk edinme şartlarının davacı lehine gerçekleştiği şeklindeki kabulü, keşif zaptına yansıyan mahkeme gözlemi ve teknik bilirkişi raporlarındaki tespitlerle çelişmiştir. Böylesine eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ait mera tahsis kayıtlarının olup olmadığı İl ve İlçe Özel İdare Müdürlükleri ile İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinden ayrı ayrı sorulmalı, varsa tahsisli mera kayıtları ile haritaları ile tespit tarihinden 20-30 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde farklı tarihlere ait en az 3 hava fotoğrafı, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları istenilerek dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmaza komşu 104 ada 60 parsel sayılı taşınmazın tespit tutanağı ve varsa dayanağı belgeler getirtilmeli, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, tespit bilirkişileri, 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinin katılımıyla keşif icra edilmelidir. Keşif sırasında varsa mera tahsis kayıtları ve haritaları teknik bilirkişi aracılığı ile zemine uygulanıp çekişmeli taşınmazın bu kayıtlar kapsamında kalıp kalmadığı belirlenmeli, mera tahsis kayıtları yoksa ya da taşınmaz bu kayıtlar dışında kalıyorsa komşu köylerden seçilecek mahalli bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, zilyetliğin kimden kime ve nasıl geçtiği, çekişmeli taşınmazın öncesinin kadim mera olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, kadastro tutanağındaki tespitlere aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri dinlenilmeli, bilirkişi ve tanık beyanlarının birbirleriyle çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, taşınmazın görüntüsü ve komşu taşınmazlar ile arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarındaki hakim gözlemi keşif tutanağına yansıtılmalı, keşfe katılacak ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, zilyetlikle edinilebilecek kültür arazisi olup olmadığını açıklayan, çekişmeli taşınmazın temyize konu bölümü ile diğer bölümleri ve komşu parsellerle karşılaştırma yapan ve aralarında ayrıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarını ele alan ve çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın hava fotoğrafları, memleket haritaları ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumunu ve niteliğini gösteren keşfi ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir ayrıntılı rapor aldırılmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 31.10.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.