MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili; kimyasal üreterek ve ithal ederek satış, dağıtım ve pazarlama işi ile iştigal eden müvekkili şirkete ait kimyevi maddelerin davalılardan ... Ltd. Şti. ne ait depoda istiflendiğini, ancak 06.05.2008 tarihinde depoda çıkan yangın nedeniyle mamul ve hammaddelerin tamamının zarar gördüğünü, kullanılamaz hale geldiğini, bu nedenle başvurulan ... 3.Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/336 D.İş dosyasında davacının toplam zararının belirlendiğini, yangının yüksek gerilim hattına ait kablo kopması nedeniyle çıktığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 192.859,35 TL zararın olay tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... vekili; aynı olaya ilişkin ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/207 D.İş dosyasından alınan rapora göre yangına müvekkiline ait hatların sebep olmadığının tespit edildiğini, bu sebeple müvekkilinin hiç bir kusur ve sorumluluğunun olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... vekili; olay yerinde müvekkiline ait hat bulunmadığını, kendilerine kusur yüklenemeyeceğini, davanın süresinde açılmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... vekili; yangının yüksek gerilim hattından kopan tellerden kaynaklandığını, davanın kendileri ile ilgisi bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Tekstil İnş.Nak.ve Çeviri Hiz.Ltd.Şti.(... Ltd.Şti.) vekili; olayla ilgili olarak ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/151 D.İş sayılı dosyasında alınan raporda ... tarafından yeraltında döşenmiş çoklu bakır kabloların aşırı yüklenmeye bağlı kısa devre yapması ve buna bağlı olarak etrafta bulunan bir takım tahta parçaların ve molozların yanma derecesi düşük olduğundan buraya sirayet etmesi sonucu elektrik direğinin yerinden patlama şeklinde alev almasıyla yangının meydana geldiğinin belirtildiği, kusurlu tarafın ... olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacının, davalı ..."a yönelik davasının kabulü ile, 192.859,35 TL davacı zararının olay tarihi olan 06/05/2008 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı ...tan alınarak davacıya ödenmesine, diğer davalılara yönelik davanın husumetten reddine karar verilmiş, hükmün davalı ... tarafından temyizi üzerine Dairemizin 21.11.2013 tarih ve 2013/9842 E.- 2013/16414 K. Sayılı ilamı ile; "ceza mahkemesinde saptanan maddi olguların hukuk hâkimini bağlayacağı düşünülerek, ceza davasının sonuçlanmasının bekletici sorun yapılması; o davada belirlenen maddi olgularla dava konusu uyuşmazlıkta yer alan unsurlar karşılaştırılmak suretiyle yangının çıkış sebebinin belirlenmesi açısından uzman bilirkişi kurulundan rapor alınması ve sonucuna göre bir hüküm kurulması gerektiği" gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda; (bozma öncesi verilen karar ile aynı şekilde) yangının meydana geldiği alanda yanma riski bulunmayan ve bir arada bulunmasında sakınca görülmeyen kimyasalların bulunduğu, yangının başlangıcının yüksek gerilim hattının kopması sonucu meydana geldiği, olayda enerji nakil hatlarının bakım ve onarımından sorumlu olan ..."ın kusurunun bulunduğu gerekçesiyle;
-Davalı ..." a karşı açılan davanın kabulüne ve 192.859,35 TL nin olay tarihinden olan 06/05/2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ..." tan alınarak, davacıya verilmesine,
-Davalı ..., ... ve ... Tekstil Şirketi"ne karşı açılan davanın reddine, karar verilmiş; hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, elektrik enerjisi dağıtım hattından kaynaklanan yangın nedeniyle, davacı şirketin uğradığı maddi zararın tazmini istemine ilişkindir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı ..."ın sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-TBK"nun 51/1(BK"nun 43/1)maddesinde "Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler."hükmü getirilmiştir.
Dava konusu yangının meydana geldiği tarih itibariyle yürürlükte 818 sayılı Borçlar Yasası"nın 58. maddesinde (ve 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Yasası’nın 69. Maddesinde); "bir binanın veya diğer yapı eserlerinin malikleri, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden" sorumlu ve bir kusurları söz konusu olmaksızın “doğan zararı gidermekle yükümlü” tutulmuşlardır. Bu sorumluluğa öğretide “kusursuz sorumluluk” veya daha geniş tanımıyla “kusura dayanmayan nesnel sebep sorumluluğu” denilmektedir. Burada malike kurtuluş kanıtı sunma olanağı tanınmamıştır. Malik, ancak illiyet bağını kesen sebeplerin (mücbir sebep, zarar görenin kendi kusuru, üçüncü kişinin ağır kusuru gibi ) varlığı durumunda sorumluluktan kurtulabilir.
Sorumlu kişi veya işletmenin, kusurlu olup olmaması, özen ödevini yerine getirip getirmemesi, işletme veya nesnede (şeyde) bir bozukluk veya noksanın bulunup bulunmaması, meydana gelen zararın tazmin borcu yönünden bir etkiye sahip değildir. Sebeple sorumluluğun bağlandığı olgu ile zarar arasında uygun illiyet bağı kurulduğu zaman, sorumluluk da gerçekleşmiş olacağından, bu işletme veya nesnelerin sahip veya işletenleri, bunların sebep oldukları zararı gidermek zorundadır.
Buna göre,elektrik iletim direkleri ve hatları da maddede belirtilen imal olunan şey kapsamında olduğundan, elektrik iletim direklerinin ve hatların sahibi bu tesisin korunmasından, bu bağlamda bakım eksikliğinden doğan zarardan kusursuz olarak sorumludur.
Somut olayda, tüm dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere, kesinleşen ceza dosyasındaki tespitlere ve yine bu doğrultuda alınan oluşa uygun uzman bilirkişi raporundaki tespitlere göre, olay günü davalı kuruma ait elektrik nakil hattından kaynaklı olarak başlayan yangın nedeniyle, bu enerji nakil hatlarının bakım ve onarımından sorumlu olan davalı ..."ın, yukarıda açıklanan ilkeler gereği, istenen zarardan sorumlu tutulmasına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Ne var ki, zararın kapsamının tayininde, zarar gören davacının da zararın meydana gelmesinde kusurunun olup olmadığının araştırılıp, tartışılması gerekir. Zira; TBK"nın 52/1. (BK m.44/1) maddesi gereğince; zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yüklümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hakim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.
Her ne kadar mahkemece, davacının, yangın nedeniyle oluşan tüm zararların davalı ... tarafından tazminine karar verilmiş ise de, zararın meydana gelmesinde ve artmasında davacının müterafik kusuru olup olmadığı, somut olayda müterafik kusur indirimi yapılıp yapılamayacağı hususu üzerinde hiç durulmamıştır.
O halde mahkemece, tacir olan davacının, diğer davalı ... Tekstil İnş. Nak. ve Çeviri Hiz. Ltd. Şti. (... Ltd.Şti.)"ye ait olan ve elektrik iletim hatlarının hemen altına inşa edilmiş ve üstü açık vaziyette bulunan bir depoda her yönden tehlike arz edebilecek kimyasal maddeleri depolamasında bir kusuru olup olmadığı, bu maddelerin ticaretini yapan davacı şirketin ürünlerini daha korunaklı bir yerde depolaması gerekip gerekmediği, davacının ürünlerini korunmak için gerekli tedbirleri alıp almadığı ve buna göre zararın artmasında davacının müterafik kusurunun bulunup bulunmadığı hususunda gerekli değerlendirme yapılarak, gerekirse bu konuda bilirkişi raporu alınmak suretiyle, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
3- 6100 sayılı HMK"nun 266.maddesine göre; çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda bilirkişi incelemesi yapılması, taraflarca öne sürülen itirazların da yine bilirkişi tarafından değerlendirilmesi gerekir. Davalı tarafça açıkça veya örtülü olarak kabul edilmiş olmadıkça çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda davacı tarafça tek taraflı olarak yaptırılan delil tespiti sonucu düzenlenen tespit bilirkişi raporu benimsenerek hüküm verilemez. Bu gibi hallerde, mahkemece; ayrıca, bilirkişi incelemesi yaptırılması zorunludur.
Somut olaya gelince; mahkemece, davacının uğradığı zarar ve tazminat miktarına ilişkin ayrıca bilirkişi incelemesi yaptırılmamış, davacı tarafından ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/336 D.İş sayılı dosyasında yaptırılan tespit sonucu düzenlenen bilirkişi raporu benimsenerek hüküm verilmiştir.
Ne varki, davalı ... delil tespiti dosyasına sunmuş olduğu itiraz dilekçesi ile tespit dosyasında hazırlanan bilirkişi raporlarını kabul etmediğini belirterek; tespit raporlarına açıkça itiraz etmiştir. Davalı tarafça, tek taraflı yaptırılan delil tespiti sonucu düzenlenen raporlara itiraz edildiğinden, zarar miktarının belirlenmesi için ayrıca bilirkişi incelemesi yaptırılmadan, itiraz edilen tespit bilirkişi raporları benimsenmek suretiyle hüküm verilemez.(HGK"nun 2010/7-450-461 sayılı ve 06.10.2010 tarihli kararı).
Hal böyle olunca, mahkemece, dava konusu yangın nedeniyle davacının uğramış olduğu zarar miktarına ilişkin olarak, Yargıtay ve taraf denetimine elverişli bilirkişi raporu alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı ..."ın sair temyiz itirazlarının reddine; ikinci ve üçüncü bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı ... yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.11.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.