Bölge Adliye Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, 01.11.1985 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, Davacı 29.09.2016 tarihli duruşmada talebinin 01.11.1985 tarihinde 1 gün çalıştığının ve sigorta başlangıcının 01.11.1985 tarihi olduğunun tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, fer"i müdahil olarak davaya kabul edilmesini, bildirgenin, sigortalı konumunda çalışmanın varlığını kabul için yeterli olmadığını, bildirgeden farklı diğer belgelerle sigortalılık bildirimi yapılmayan davacı yönünden hak düşürücü sürenin gözetilmesi ve eylemli çalışma olgusunun Yargıtay içtihatlarında öngörülen yönteme uygun biçimde araştırılıp kanıtlanması gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davacı hakkında, ilk kez, dava dışı işveren ...’ya ait 179585.35 sicil sayılı işyerinden iletilen ve Kurum kayıtlarına 02.12.1985 tarihinde 958697 varide sayısı ile intikal eden nüfus kaydına uygun düzenlenmiş işe giriş bildirgesine istinaden, 01.11.1985 tarihinden itibaren ... s.s.numarasında tescil edildiği, davalı işyerinin 1985/3.dönem bordrosu Kuruma verilmediğinden, sigortalılık başlangıç tarihinin 1.11.1985 olarak kabul edilmediği, Davalı Kurumun, davacı hakkında 01.11.1985 tarihli ilk işe girişinin verildiği, ancak Kurum arşivinden yapılan incelemede, işyerinin dönem bordrosuna Kurum kayıtlarında rastlanmadığından, Müdürlüklerince yapılacak işlem bulunmadığının bildirildiği, Davacının 09.12.1985 – 09.06.1987 tarihleri arasında askerlik görevini yaptığını, yapılan tespitler, bilirkişi raporu, samimi tanık beyanları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının, işveren ...’ya ait 179585.35 sicil sayılı işyerinde; 01.11.1985 tarihinde hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle en az (1) gün fiilen çalıştığı, sigortalılık başlangıç tarihinin 01.11.1985 olarak kabul edilmesi gerektiği kanaati ile davanın kabulü ile; Davacının, işveren ...’ya ait 179585.35 sicil sayılı işyerinde; 01.11.1985 tarihinde hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle en az (1) gün fiilen çalıştığı, sigortalılık başlangıç tarihinin 01.11.1985 tarihi olduğunun tespitine, dair karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinın istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı, eksik araştırma ve tanıkların beyanlarının taraflı olduğu iddiası ve yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesi ve resen dikkate alınacak diğer nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Dava konusu somut olayda mahkemece, 01.11.1985 tarihli işe giriş bildirgesinin varlığı ve dinlenen tanık beyanı dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmiş ise de; sigortalılık başlangıcının tespitine ilişkin YHGK’nun 01.06.2011 günlü 2011/307 E -2011/366 K sayılı, 21.09.2011 günlü ve 2011/527 E–2011/552 K sayılı ilamları gözetildiğinde eksik inceleme sonucu hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
YHGK’nun belirtilen ilamlarında da bahsedildiği üzere, 506 sayılı Kanunun 108.maddesi uyarınca, sigortalılık başlangıcı yönünden salt işe giriş bildirgesi verilmiş bulunması yeterli olmayıp, ayrıca Kanunun 2.maddesinde öngörülen şekilde fiili çalışmaların aranması da gereklidir.
Bu nedenledir ki, somut olayda uyuşmazlık fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Yöntemince düzenlenip süresi içinde kuruma verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de, fiili çalışmanın varlığının ortaya koyulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. Sigortalılıktan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Kanunun 79/8. maddesine dayalı sigortalılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Zira sigortalılığın başlangıcına yönelik her dava, aynı zamanda sigortalılığın tespiti istemini de içerir. Aksine düşünce, özellikle yaşlılık aylığının kabulü için öngörülen sigortalılık süresi yönünden çalışanlar ile çalışmayanlar arasında, adaletsiz ve haksız bir durum yaratır. Bu nedenle, işe giriş bildirgesinin verildiği, ancak, yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda, çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı ve Anayasa’nın 60.maddesinde tanımlanan sosyal güvenlik hakkının niteliği gereği bu tür davalarda, hâkim, doğrudan soruşturmayı genişleterek, sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını resen belirlemelidir.
Bunun için de bu tür davalarda, işyerinde tutulması gerekli dosyalar ile kurumdaki belge ve kanıtlardan yararlanılmalı, ücret bordroları getirtilmeli, müfettiş raporları olup olmadığı araştırılmalı, işyeri çalışanları saptanmalı ve sigortalının hangi işte ne kadar süre ile çalıştığı açıklanmalıdır. Davaya konu olayda ise, öncelikle davacının hangi işi yaptığı belirlenmeli, dinlenen tanık beyanlarında davacı ile birlikte çalıştığına dair beyanlar var ise de, hizmet döküm cetvellerinde belirlenen işyerleri sicil numaralarının davacıya ait işe giriş bildirgesi üzeride belirli işyeri numarası ile uyuşmadığı anlaşılmakla, dava dışı işverene ait başka işyerleri olup olmadığı, bu işyerlerinde davacı ile birlikte çalışıp tanık olabilecek niteliği haiz kişilerin tespiti ile beyanlarının alınmasından sonra varılacak sonuca göre fiili çalışma olgusunun varlığı hakkında bir karar verilmelidir.
Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10 Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 26.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.