21. Hukuk Dairesi 2015/686 E. , 2015/11828 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, Mayıs 1995 tarihinden itibaren .... sigortalısı olduğunun tespitine, 6111 sayılı Yasadan yararlandırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun, aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının Mayıs/1995 tarihinden itibaren tarım .... sigortalısı olduğunun tespiti ile 6111 sayılı Yasanın getirdiği prim borçlarının yapılandırılmasına ilişkin hükümlerinden faydalanması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 01/07/1995-31/12/1999 tarihleri arasındaki dönemde 2926 SK uyarınca zorunlu .... sigortalısı olduğunun TESPİTİNE, davacının 01/01/2000 - 04/04/2011 tarihleri arasındaki dönemde ürün teslimi ve prim kesintisi bulunmadığından bu dönemdeki taleplerinin REDDİNE, 04/04/2011 - 26/05/2011 tarihleri arasındaki dönemde hukuki yararı bulunmadığından REDDİNE, 6111 sayılı Yasadan yararlandırılmasına karar verilmiştir.
Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, ....’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
.... sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davalarında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması yada ürün tesliminin olması tek başına davanın kabulü için yeterli değildir. .... sigortalılığının tespiti için öncelikle bir prim kesintisinin (tevkifat) bulunması gerekir. Yine bu prim kesintisini (tevkifatı) takip eden yıllarda, tarımsal faaliyete ilişkin olarak, hangi tarımsal ürünlerin yetiştirildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği, bu ürünlerden prim kesintisinin yapılıp yapılmadığı gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir.
Öte yandan ilk prim kesintisini izleyen yıllarda, prim kesintisi (tevkifat) veya ürün tesliminin iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilip, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının 04/04/2011 tarihinde ... sigortalısı olarak tescil edildiği, teslim ettiği ürünlerden Mayıs/1995 tarihinde prim kesintisinin yapıldığı, 23/09/1988 tarihinde kooperatif, 20/09/1987 tarihinde ziraat odası kaydının başladığı, kolluk tutanağı ve tanık beyanlarında fındık üreticisi olduğunun belirtildiği, adına kayıtlı 10 dekar tarla bulunduğu anlaşılmaktadır.
Dairemizin 17.3.2014 tarihli, 2013/10977 Esas, 2014/5002 Karar sayılı bozma ilamında" mahkemece kayıtlarına göre davacının, 01/07/1995-31/12/1995 tarihleri arası sigortalı olduğunun tespitine karar verilmesi doğrudur. Ancak verilen karar 01/01/1996—04/04/2011 tarihleri arası dönem yönünden hatalı olmuştur. Yukarıda belirtildiği gibi prim kesintisine dayalı tespit davalarında, ilk prim kesintisinin yapıldığı yılı takip eden yıllarda da, prim kesintisinin veya ürün tesliminin yani tarımsal faaliyetin sürekli olması gerekir. Sürekli prim kesintisi ve ürün tesliminden amaç, bunun her yıl yapılabileceği gibi, prim kesintisi veya ürün tesliminin iki yıla kadar olan süre dışında devam ettiği durumlarda da tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilir. Uyuşmazlık konusu olan 01/01/1996-04/04/2011 tarihleri arası dönemde, herhangi bir prim kesintisi ve ürün tesliminin bulunmadığı, dolayısıyla sigortalılık koşullarının oluşmaması nedeniyle bu dönem yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken davacının bu dönemdede sigortalı olduğuna hükmedilmesi hatalı olmuştur" gerekçesi ile karar bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyulmasına rağmen bozma ilamı ile uyuşmayan şekilde karar verilmiştir.
Somut olayda, mahkemece kayıtlarına göre davacının, 01/07/1995-31/12/1995 tarihleri arası sigortalı olduğunun tespitine, 04/04/2011 - 26/05/2011 tarihleri arasındaki dönemde hukuki yararı bulunmadığından reddine ve 6111 sayılı yasadan yararlandırılmasına karar verilmesi doğrudur. Ancak verilen karar 01/01/1996— 31/12/1999 tarihleri arası dönem yönünden hatalı olmuştur. Yukarıda belirtildiği gibi prim kesintisine dayalı tespit davalarında, ilk prim kesintisinin yapıldığı yılı takip eden yıllarda da, prim kesintisinin veya ürün tesliminin yani tarımsal faaliyetin sürekli olması gerekir. Sürekli prim kesintisi ve ürün tesliminden amaç, bunun her yıl yapılabileceği gibi, prim kesintisi veya ürün tesliminin iki yıla kadar olan süre dışında devam ettiği durumlarda da tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilir. Uyuşmazlık konusu olan 01/01/1996-31.12.1999 tarihleri arası dönemde, herhangi bir prim kesintisi ve ürün tesliminin bulunmadığı, dolayısıyla sigortalılık koşullarının oluşmaması nedeniyle bu dönem yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken davacının bu dönemdede sigortalı olduğuna hükmedilmesi hatalı olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının (1.) bendinin tümden silinerek yerine "1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile, davacının 01/07/1995-31/12/1995 tarihleri arasındaki dönemde 2926 S.K uyarınca zorunlu .... sigortalısı olduğunun TESPİTİNE, davacının 01/01/1996 - 04/04/2011 tarihleri arasındaki dönemde ürün teslimi ve prim kesintisi bulunmadığından bu dönemdeki taleplerinin REDDİNE, 04/04/2011 - 26/05/2011 tarihleri arasındaki dönemde hukuki yararı bulunmadığından REDDİNE, 6111 sayılı yasadan yararlandırılmasına," rakam ve sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 11/05/2015 gününde oybirliği ile karar verildi.