1. Hukuk Dairesi 2014/22114 E. , 2017/2779 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Davacı, mirasbırakan annelerinden kalan 28 adet taşınmazı davalı kardeşlerinin kullandıkarını, kendi payını vermediklerini ve ihtarnamenin sonuçsuz kaldığını ileri sürerek fazlaya ilişkin haklarını saklı kalmak kaydıyla 1000.-TL ecrimisil istemiştir.
Davalılar, miras kalan taşınmazları davalıdan haricen satın aldıklarını, taşınmazların kullanımına davacının muvafakati bulunduğunu belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davalıların haksız kullanımlarının belirlendiği gerekçesiyle davanın kabulune karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; davacı ve davalıların kardeş oldukları, mirasbırakan anneleri...nin ölümüyle 881, 53, 1019, 1021, 1023, 569, 595, 1189, 1228, 1232, 823, 836, 191, 243, 262, 103, 108, 440, 372, 387, 390, 819, 643, 679, 690, 693, 701 parsel sayılı taşınmazların dava dışı diğer mirasçılarla birlikte kendilerine intikal ettiği, davacı tarafından 13.10.2011 tarihli ihtarname ile davalardan ecrimisil istendiği ... İlçe Gıda ve Hayvancılık Müdürlüğü"ne davacı ve bir kısım mirasçılar tarafından davalılardan ... lehine verilen, 25.12.2013 tarihli ""Hissedarı olduğum/olduğumuz yukarıda özellikleri yazılı /arazimi/arazilerimizi 01.10.2012 tarihinden 31.12.2017 tarihine kadar tarımsal amaçlı olarak kullanmak üzere aşağıda bilgileri bulunan hissedarımıza/müştereğimize muvafakat veriyorum/veriyoruz"" ibareli muvafakatnamelerdeki imzayı davacının inkar ettiği, davalıların ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2013/1095 Esas sayılı dosyasında bulunduğu beyan edilen 23.03.2013 tarihli ... Jandarma Kriminal Labaratuvar Amirliğine ait bahsi geçen muvafakatnamelerdeki imzaların ..."in el ürünü olduğu kanaatini belirten Uzmanlık raporunu dosyaya sundukları anlaşılmaktadır.
Bilindiği, gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK"nun 25.02.2004 gün ve 2004/1-120-96 sayılı kararı).
25.05.1938 tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtay"ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Hemen belirtelim ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık, değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olmalıdır.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerinin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için birim fiyatlar getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olayda, davacının 01.10.2012 tarihinden 31.12.2017 tarihine kadar taşınmazların kullanılması için muvafakatnamesi bulunduğu, davacı tarafından da muvafakatnamelerdeki imzaya itiraz edildiğine göre ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2013/1095 Esas sayılı dava dosyasının içeriğinin ecrimisil hesabı bakımından eldeki davayı etkileyeceği açıktır.
Hal böyle olunca, ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2013/1095 Esas sayılı dava dosyasının getirtilip, incelenmesi ve ondan sonra bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir.
Davalılar vekilinin temyiz itirazları bu yönüyle yerindedir. Kabulüyle, açıklanan nedenlerden ötürü hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.