MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabul, kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar davacı kayyım vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, ecrimisil isteğine ilişkindir.
Davacı ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2000/1417 Esas sayılı kararı ile 516 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından ..."a kayyım olarak atandığını, bu taşınmazın davalılar tarafından kullanıldığının tespit edildiğini, davalılara 4.5.2011-7.1.2013 tarihleri arasındaki ecrimisil bedelini ödemeleri için ecrimisil ihbarnamesi tebliğ edildiğini, ancak davalıların ecrimisil bedelini ödemedikleri belirterek 22.780-TL ecrimisilin davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar 3000-TL ecrimisil bedeli ödemeyi kabul ettiklerini belirterek kalan kısım yönünden davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile 9627,58 TL ecrimsil bedeline hükmedilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; dava konusu taşınmazın bir kısım paydaşlarının gaip olmaları nedeniyle bu kişilere ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2000/417 Esas-2001/1385 Karar sayılı ilamı ile kayyım atandığı, ... Defterdarının kayyım sıfatıyla temsil ettiği gaip kişilerin hak ve menfaatini korumak için eldeki davayı açtığı, dava konusu 62.492 m2 yüzölçümlü 516 parsel sayılı taşınmazın davacı tarafından düzenlenen 17.5.2013 tarihli kroki ve 8.7.2013 tarihli kıymet takdir kararına göre 35.224,63 m2sinin davalılar tarafından çiftlik olarak kullanıldığının belirlendiği, 16.6.2014 tarihli fen raporunda ise taşınmazın 35.800m2lik kısmının tarla, 25.000m2lik kısmının ev, ahır, samanlık ve bahçe olarak kullanıldığının belirtildiği, hükme esas alınan ziraat raporunda ise davacı tarafından düzenlenen 8.7.2013 tarihli raporda davalıların tarafından kullanıldığı belirlenen ve ... payına isabet eden 13.649,54 m2 üzerinden 2013 yılına ait patates, şeker pancarı ve buğday münavebe değerleri dikkate alınarak net gelir metodu ile 4.5.2011-7.1.2013 tarihleri arasındaki ecrimisil bedelinin 9.627,58-TL olarak hesaplandığı, davacı vekilinin taşınmazda tarım faaliyetinin yanında hayvancılık da yapıldığını ayrıca bir kısmının mesken olarak kullanıldığını belirterek rapora itiraz ettiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK"nun 25.02.2004 gün ve 2004/1-120-96 sayılı kararı)
25.05.1938 tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtay"ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Hemen belirtelim ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olmalıdır.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerinin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olaya gelince; mahkemece mahallinde keşif yapılması neticesinde alınan zirai bilirkişi raporunda ecrimisil hesaplamasının net gelir esasına göre yapıldığı, oysa davacı tarafından davalıya görderilen ecrimisil ihbarnamelerinde taşınmazın çiftlik olarak kullanıldığının belirtildiği, davalıların 14.06.2013 tarihli dilekçelerinde bu hususa itiraz etmedikleri görülmektedir.
Hal böyle olunca, fen, ziraat ve inşaat mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi heyeti ile birlikte yeniden keşif yapılarak davalılar tarafından kullanılan ahır, ev ve tarım alanının açıkça tespit edilmesi, davalıların kullanımında olan muhdesatlar yönünden kira metoduna göre, tarla olarak kullanılan kısım yönünden ise ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara ait münavebe verileri getirtilerek net gelir metoduna göre ecrimisilin hesaplanması ve yukarıdaki ilkeler çerçevesinde inceleme ve araştırma yapılması gerekirken yetersiz bilirkişi raporu ile hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davacının bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün (6100 sayılı HMK"nın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK."nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.