MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili; 26.07.2010 tarihinde davalı ...Ş."nin zorunlu mali mesuliyet ... poliçesi ile sigortacısı olduğu, diğer davalıların murisi ..."nın kullandığı kendi adına kayıtlı traktörün devrilmesi sonucu yolcu konumunda olan davacılar murisi ... ..."ın vefat ettiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davacılardan eş Fikriye için 600,00 TL, diğer davacıların her biri için 100,00"şer TL olmak üzere toplam 1.000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte, yine davacı ... için 40.000,00 TL, diğer davacıların her biri için 15.000,00"şer TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...Ş. poliçe miktarı ile sınırlı ve sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacılar vekili; 17/07/2013 havale tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminata ilişkin dava değerini davacı ... için 93.062,21 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili; aracın davalı şirket nezdinde trafik ... poliçesi ile sigortalı olup poliçe limiti dahilinde sürücünün kusuru oranında maddi zararın varlığı ispat edildiği takdirde sorumlu olduklarını, manevi tazminata ilişkin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını, davacılara ..."dan bir ödemede yapılıp yapılmadığının araştırılmasının gerektiğini, davacıların murisi mütevefanın tarım ve yük taşıma amaçlı traktöre binmiş olmakla müterafik kusurlu olduğundan belirlenecek tazminat tutarından müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini ve dava tarihinden itibaren yasal faiz talep edilebileceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili; traktör sürücüsünün ... olmadığını, öncelikle sürücünün belirlenmesi gerektiğini ve olayda hatır taşıması olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... 22/10/2014 tarihli celsede; traktörü babası ..."nın değil, davacılar murisi ..."nın içkili olarak kullandığını ve babasının onu işçi olarak götürdüğünü beyan etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 93.062,21 TL maddi tazminatın davalı ...Ş. yönünden dava tarihinden, diğer davalılar yönünden kaza tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacı ..."a verilmesine, diğer davacıların maddi tazminat taleplerinin reddine; davacı ... için 15.000,00 TL, diğer davacılar için 6.000,00"er TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda yasal faizi ile birlikte ... şirketi dışındaki davalılardan alınarak adı geçen davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiş; hüküm davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davalı vekili yargılama aşamasındaki savunmasında, desteğin, sigortalı araçta hatır için taşındığını ileri sürerek belirlenecek zarardan indirim yapılması talebinde bulunmuştur. Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 818 sayılı BK.’nun 43. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse ... İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hâkim, tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir. O halde mahkemece, bu savunma üzerinde durularak, taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları göz önüne alınarak araştırma ve inceleme yapılması gerekmekte olup davalının savunmasına itibar edilmeyerek ve karar yerinde tartışılmayarak hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiştir.
3-818 sayılı Borçlar Kanunu"nun "tazminat miktarının tayini" başlıklı 43. maddesinde (6098 sayılı TBK 51. md); hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkiinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş; "Tazminatın tenkisi" başlıklı 44. maddesinde (6098 sayılı TBK 52. md.) ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durum ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği açıklanmıştır.
Zarar görenin kusurunun zararın meydana gelmesinde başlıca etken olması halinde zarar verenin sorumluluğunun kalkması söz konusu olabileceği gibi belirlenen kusura göre zarar ve ziyandan indirim yapılmasını da gerektirebilir.
Müterafik kusur indiriminde her somut olayın özelliğine göre olayın meydana geliş tarzı ve zararın artmasında zarar görenin kusurlu davranışının sonuca etkisi değerlendirilerek uygun oranda bir indirim yapılmasını gerektirir.
Somut olayda, kazaya neden olan araç, traktör olup yolcu taşımaya uygun olmadığı savunmasında bulunulmuş ve müterafik kusur indirimi yapılması talep edilmiştir. Desteğin traktörde yolcu olduğu anlaşılmakta ise de, traktörde mi yoksa römorkunda mı yolculuk ettiği anlaşılamamaktadır. Traktör ve römorku yolcu taşımaya müsait olmayan araçlar olup ancak karayolları trafik yönetmeliğine göre belli şartlarda belli sayıda yolcu taşımasına izin verilmektedir.
Traktörün ruhsatına göre de koltuk sayısı sürücü dahil 1"dir. Davalı
tarafça cevap dilekçesinde desteğin yolcu taşınması için uygun olmayan traktöre bindiği, müterafik kusurlu olduğu ileri sürülmüş ise de, mahkemece bu husus tartışılmamıştır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece davalının müterafik kusur ve hatır taşıması savunmaları üzerinde durularak ve tarafların delilleri toplanarak 818 sayılı BK 43. ve 44. maddesi uyarınca tazminattan indirim yapılması gerekip gerekmediği hususu karar yerinde tartışılıp değerlendirilerek, kabul edilmesi halinde hatır taşıması ve müterafık kusur için ayrı ayrı %20 oranında indirim yapılması gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile verilen hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ... A.Ş ile ..."ya geri verilmesine 06/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.