21. Hukuk Dairesi 2015/4605 E. , 2015/12602 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, .. faaliyette bulunmadığının tespiti, 6.985,59-TL"nin iadesi ile oda kaydının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 01/04/2011-07/02/2012 tarihleri arasındaki ... sigortalılığının iptali ile ..Müdürlüğü tarafından davacıdan talep edilen 6985,99 TL"nin tahsilinin durdurulması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile İş kur tarafından davacıya 01/04/2011-07/02/2012 tarihleri arasında ödenen işsizlik maaşının geri alınmasına ilişkin işlemin ve davacının 01/04/2011-07/02/2012 tarihleri arasındaki 7283216795 numaralı ... sigortalılığının iptaline karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının... .. Başkanlığı"nca düzenlenen 10/02/2011 tarihli giriş bildirgesi uyarınca 01/04/2011 tarihi itibariyle ... ( 5510 sayılı Yasa"nın 4/b maddesi kapsamında) sigortalısı olarak tescil edildiği, 07/02/2012 tarihi itibariyle terkin edildiği, .. Müdürlüğü"nünce davacının 31/03/2011 tarihinde iş aktinin sona ermesi ile 21/04/2011 tarihli müracaatı üzerine 300 gün işsizlik ödeneği almaya hak kazandığı, buna istinaden davacıya 2011/4-2012/1. aylar arasında işsizlik ödeneği ödendiği ancak davacının 01/04/2011-07/02/2012 tarihleri arasında ... sigortalılığı bulunduğundan işsizlik ödeneğinin kesildiği ve 19/10/2012 tarihi itibariyle 6985,99 TL borcun tahsilinin istendiği, davacının 13/07/2005-09/03/2012 tarihleri arasında ziraat oda kaydının bulunduğu anlaşılmaktadır.
01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-b, (4.) alt bendinde "tarımsal faaliyette bulunanların" bu Yasa"nın kısa ve uzun vadeli sigorta kollarının uygulaması bakımından sigortalı sayılacakları, 93.maddesinde ise kısa ve uzun vadeli sigorta kapsamındaki kişilerin sigortalı olmasının zorunlu olduğu, sigortalılığın, bu Yasa"da sayılan sigortalı sayılma şartlarının kaybedilmesi veya ölüm halinde sona ereceği ifade edilmiştir. Hal böyle olunca, Yasa"nın 4.maddesine göre sigortalı sayılan kişinin, yine Yasa"da belirtilen hal ve nedenlerden ötürü sigortalı sayılma şartlarını kaybettiği yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmeden sigortalı sayılamayacağına karar verilmesi mümkün değildir. .
5510 sayılı Yasa"nın 6/ı bendinde tarımsal faaliyeti nedeniyle sigortalı sayılanların hangi hallerde "sigortalı sayılmayacakları" hükme bağlanmıştır. Buna göre; "... tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler" Yasa"nın 4. ve 5.maddelerinin uygulamasında sigortalı sayılmazlar.5510 sayılı Yasanın geçici 16. maddesine göre Yasanın 6/ı maddesinde yer alan “otuz” ibaresi, bu maddenin yürürlüğe girdiği yıl için (onbeş) olarak uygulanır takip eden her yıl için yüzde bir artırılır. Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın 6/ı maddesindeki oran, 2008 yılı için (onbeş) olarak uygulanacak, takip eden her yıl için yüzde bir arttırılacaktır.
5510 sayılı Yasa"nın 9.maddesinde "Sigortalılığın Sona Ermesi" düzenlenmiş ve 1.fıkrasının (b) bendinin 5.altbendinde "Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetlerinin sona erdiği veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamına girdiği tarihten" itibaren sigortalılıklarının sona ereceği belirtilmiştir.
Somut olayda, dava ... Müdürlüğü"nün hak alanını ilgilendirmesine ve aleyhine hüküm kurulmasına rağmen ... Müdürlüğü"nün davaya dahil edilmemesi usul ve yasaya aykırıdır. Öte yandan, Mahkemece, ihtilaflı dönem yönünden 5510 sayılı Yasanın 6/1-ı maddesi kapsamında araştırma yapmadan karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş, öncelikle davacıya ... Müdürlüğü"nü davaya dahil etmesi için önel vermek ve göstereceği deliller toplamak, uyuşmazlık konusu olan dönemde davacının tüm tarımsal varlığı tespit edilerek yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olup olmadığını (5510 S.Y. geçici 16. maddesinde belirtilen oranlar dikkate alınarak) konusunda uzman ziraatçi bilirkişi marifetiyle tespit ettirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde ve eksik araştırma sonucu hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 02/06/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
