18. Hukuk Dairesi Esas No: 2015/18203 Karar No: 2015/16112 Karar Tarihi: 09.11.2015
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2015/18203 Esas 2015/16112 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Menemen 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen davanın konusu, köye ait bir taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmesidir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, fakat davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 18. Hukuk Dairesi ise temyiz istemini incelerken, Kamulaştırma Yasası'nın 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, arazi niteliğindeki taşınmaz malların kamulaştırma bedellerinin tespit edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca, tarım arazilerinin bedeli belirlenirken, getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle hesaplama yapılması gerektiği ve münavebeye alınacak ürünler için ciddi istatistiki bilgilere dayalı olarak ilgili müdürlük verilerinin esas alınması gerektiği belirtilmiştir. Dosyada ise üretim giderleri hatalı bir şekilde alındığı için kamulaştırma bedelinin daha az tespit edildiği görülmüştür. Bu sebeple Yargıtay, hüküm tesisi isabetsiz bulunmuş ve kararın bozulmasına karar verilmiştir. Kanun maddeleri ise Kamulaştırma Yasası'nın 2942 Sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve özellikle tarım arazilerinin bedeli belirlenirken, getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle hesaplama yapılması gerektiği ve müdürlük verilerinin esas alınması gerektiği ifade edilen Yargıtay'ın yerleşik uygulamalarıdır.
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, ...Köyü 3093 ada 11 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; 2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca bilirkişi kurulu, arazi niteliğindeki taşınmaz malın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak düzenleyeceği raporda, bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle ve ilgililerin de beyanını dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit etmelidir. Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarında ise özel ve dikkate alınması gereken haklı bir neden bulunmadıkça tarım arazilerinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle yapılacak değerlendirmede münavebeye alınacak ürünler için dekar başına elde edilecek ortalama verim, üretim gideri ve toptan satış fiyatına ilişkin olarak ciddi istatistiki bilgilere dayalı olduğu bilinen o yerdeki gıda, tarım ve hayvancılık ilçe müdürlüğü verilerinin esas alınması aranmaktadır.
Dosya içindeki gıda, tarım ve hayvancılık ilçe müdürlüğünün verilerine göre; üretim giderleri fiğin 135 TL, buğdayın 190 TL, silaj mısırın 260 TL, ve dane mısırın 259 TL olarak bildirildiği halde sırasıyla 165 TL, 220 TL, 326 TL, ve 296 TL alınmak suretiyle daha az kamulaştırma bedelinin tespit edilmiş olması doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 09.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.