Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2017/6279 Esas 2018/5705 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyarak ilâmında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun Geçici 7/1. maddesi atfı ile 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Eldeki dosyada, davacının 01.03.1989–15.11.2007 tarihleri arasında davalılara ait işyerinde davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespiti istemi ile açtığı davada mahkemece, davanın kabulüne dair ilk karar eksik araştırma ve inceleme nedeniyle bozulmuş, bozma sonrası yapılan yargılamada ise bozma ilamı gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği görülmüştür.
Davacının Kurum kayıtlarında davalı işyerinde işe girişi olan 01.03.1989 ile davacının iş bu dava ile çalıştığını iddia ettiği 222. Sk. No. 60 ... adresinde, mülkiyeti ...’a ait 200 m2 büyüklükteki işyerinde ... tarafından 24.01.2000 tarihinden itibaren mobilya alım satım işine başlandığı ve işyerinde çalışan tek kişinin ... (davacı) olduğuna dair tespitleri içeren ... Vergi Dairesi Yoklama Memuru tarafından tutulan 31.01.2000 tarihli “yoklama fişi” dönemine kadar olan çalışmalara ilişkin mahkeme tespiti yerinde ise de 31.01.2000 tarihinden sonraya ilişkin çalışmaların tespiti eksik araştırmaya dayanmaktadır.

Mahkemece yapılacak iş, bozma ilamı uyarınca dosyaya getirtilen davalılara ait dört aylık sigorta primleri bordrolarında 31.01.2000 tarihinden sonra çalışanlardan ve aynı çevrede faaliyet yürüten ve davacının çalışmasını bilebilecek durumda olan tarafsız nitelikte başka işverenler ve bordrolu çalışanlar yöntemince saptanarak dinlenenler dışındakilerden resen belirlenecekler tanık sıfatıyla dinlenilmeli, daha önce dinlenen tanık beyanları ile varsa çelişki giderilmeli, hak düşürücü süre de bu araştırmaya göre değerlendirilerek, sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... ve ..."a iadesine, 07.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.