MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı,..."ın 27/08/2012 tarihinde ölümüne neden olayın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacıların murisi..."ın 27.08.2012 tarihinde geçirdiği kaza neticesinde ölümüyle sonuçlanan olayın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalıya ait tarlada bulunan kuyu temizleme işi yapılırken kuyunun içine inen maktül..."ın motordan çıkan ve kuyu içinde biriken karbonmonoksitten zehirlenerek ölmüş olduğu, olaydan önce davalının kuyu temizliği için işçi aradığı ve köy kahvehanesine gittiği, o an orada olan ve işi kabul etmeyen tanıkların dinlendiği, maktulün inşaat işlerinde çalıştığı, fayans ustası olup gündelik işlere de gittiği, olay günü tanık ..."un davalının istediği işi yapmak istememesi üzerine davalının maktülle anlaştığı, kuyu temizliği hususunda anlaştıkları, parayı konuşmadıkları, Kurumca düzenlenen rapora göre, kuyu temizleme işinin tarım işi sayılması gerektiği kabul edilerek iş kazası olarak değerlendirilmediği anlaşılmıştır.
5510 sayılı Kanun"un "iş kazasının tanımı, bildirilmesi ve soruşturulması " başlıklı 13. maddesinde iş kazası kavramını Yasa Koyucu geniş olarak yorumlamıştır. İş kazası 13. maddede; " İş kazası; a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) (Değişik: 17/4/2008-5754/8 md.) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır." şeklinde tanımlanmıştır.
Uyuşmazlık taraflar arasındaki ilişkinin hizmet akdine mi yoksa istisna akdine mi dayalı olduğu noktasında toplanmaktadır.
Bir olayın iş kazası olabilmesi için ön koşul, taraflar arasındaki ilişkinin hizmet akdi olmasıdır.
Hizmet akdinin unsurları; 1-Hizmetin belirli veya belirli olmayan bir zaman içinde görülmesi, 2-Hizmet akdinin konusu olan edimin işverene ait işyerinde yerine getirilmesi 3-Edimin ifası sırasında işverenin denetim ve gözetimi altında bulunması 4-Edimin ücret karşılığında yapılması ve ücretin zaman esası üzerinden saptanmasıdır. Ücret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe göre verildiği takdirde dahi belirli ya da belirli olmayan bir zaman için alınmış veya çalışılmış oldukça hizmet akdi yine mevcuttur.
İstisna akdinde ise; bir eserin ücret karşılığında yaratılması söz konusudur. İstisna akdinde ücretin tespitinde eser göz önünde tutulur. İş sahibinin talimat verme yetkisi ise, elde edilecek sonuç içindir. Hâlbuki hizmet akdinde emir ve talimat yetkisi işçinin çalışma yerinin, ise başlangıç ve sona eriş saatinin işverence tespiti biçimindedir.
Hizmet akdinin belirleyici ve ayırıcı unsurları zaman ve bağımlılıktır. Zaman ve bağımlılık unsurlarını birlikte gerçekleştirecek biçimde çalışmanın varlığı halinde aradaki ilişkinin hizmet akdine dayalı olduğunun kabulü gerekir. Somut olayda ise davacıların murisi... ile davalı ... arasında istisna akdinin unsurlarından olan bir eserin ücret karşılığında yaratılması söz konusudur.
Hal böyle olunca da, istisna akdine dayalı bir çalışma söz konusu olduğu açıktır. Yapılacak iş, davacıların murisi ile davalı ... arasındaki işi akdi hizmet akdine dayalı gerçekleşmediğinden davanın reddine karar vermekten ibarettir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."ya iadesine, 04.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.