MAHKEMESİ :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 15.03.2009 tarihinde davalı işverene ait ... ilçesinde bulunan bulgur fabrikası işyerinde bekçi olarak işe başladığını, bu işyerinde 19/06/2013 tarihine kadar kesintisiz olarak çalıştığını, 19.06.2013 tarihinde müvekkilinin iş akdinin feshedildiğini, müvekkilinin bekçi olarak çalıştığı dönemde iki kişi olmak üzere kış ve yaz farklı olmaksızın iş gereği her gün 12 saat dönüşümlü olarak çalıştıklarını, müvekkilinin yıllık izinlerini hiç kullanmadığını ileri sürerek birkısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, yetki itirazında bulunarak davacının talep konusu alacaklara hak kazanamadığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5 inci maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı yer mahkemesinde de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanunu"nun 19 uncu maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Yasanın 49 uncu maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir.
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Yasada yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin taraflarının, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanun"un 5. maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurulmalıdır. Bir başka anlatımla hakim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de res"en yetkisizlik kararı verebilir.
Somut olayda, davacı işçinin işini yaptığı yerin ... olduğu sabit olup davalıların ikametgahı veya davacının işini yaptığı yerin ... olmadığı açıktır. Ancak dairemizce yapılan inceleme neticesinde, esasında davacı tarafından aynı taleplere dayalı olarak 11.03.2014 tarihinde yetkili ... Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açıldığı, bu davanın ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/276 esas sırasına kaydedildiği, davacı vekili tarafından ibraz edilen 04.11.2014 havale tarihli dilekçe ile ..."nın ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin işbu dava dosyasında aynı konu hakkında dava açtığı gerekçesiyle ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/276 esas sayılı davasından feragat ettiğinin bildirildiği, davacı asilin de 16.11.2014 tarihli dilekçesi ile feragat talebini yinelediği, bunun üzerine ... Asliye Hukuk Mahkemesince 2014/480 sayılı karar ile 10.11.2014 tarihinde feragat nedeniyle davanın reddine karar verildiği, tarafların temyiz etmemesi üzerine davanın reddine ilişkin kararın 25.12.2014 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Yetkili ... Asliye Hukuk Mahkemesine ibraz edilen feragat dilekçesi ... Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış bulunan dava sebebiyle olduğundan, hakkın özünden feragat olarak değerlendirilemez.
İş mahkemelerinde yetki kuralı işçiyi koruma amaçlı düzenlenmiştir ve Dairemizin yerleşmiş uygulaması gereğince kanunda belirlenen yetkili mahkemelerden birini seçme hakkı işçidedir. Davacı işçi, işbu dava sonrasında açtığı ve yukarıda belirtilen gerekçeyle feragat ettiği dosyada seçim hakkını fiilen çalıştığı ... adresi itibariyle ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nden yana kullanmıştır. Bu sebeple, ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin iş mahkemesi sıfatıyla davaya bakmakla yetkili olduğu kabul edilerek mahkemece, yetkisizlik kararı verilmesi gerekirken esasa girilip karar verilmesi kamu düzenine aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14.112018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.