... vekili avukat ... ile ... Yapı İnşaat Gayrımenkul Taah.İth.İhr.San.Ve Tic.Ltd.Şti. vekili avukat ... Kazan aralarındaki dava hakkında ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinden(Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) verilen 26/11/2014 tarih ve 2014/167-2014/441 sayılı hükmün Dairemizin 03/04/2017 tarih ve 2016/9512-2017/3910 sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı avukatınca kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşuldu.
KARAR
Davacı davalı müteahhit şirketten 2011 yılında bir konut satın aldığını, 190.000,00 TL satış bedelini davalıya ödediğini, ancak davalının daireyi teslim etmediği gibi tapudan da devretmediğini, taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmenin 4. maddesine göre 12.500,00 TL gecikme bedeli, daire içine yaptırdığı imalatlar için şimdilik 1.000,00 TL, manevi tazminat olarakda 5.000,00 TL" nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davacı, birleşen davasıyla aynı gerekçelerle dava konusu taşınmazın tapusunun iptaliyle kendi adına tesciline, bu kabul edilmezse rayiç değer olan 350.000,00 TL nin davalıdan tahsiline, daireye yapılan masraflar için 2.000,00 TL ve manevi tazminat olarakta 80.000,00 TL" nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiş, dairemizin 03/04/2017 tarihli, 2016/19512 esas, 2017/3910 karar sayılı ilamıyla onanmış, bu defa davacı taraf karar düzeltme talep etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre HUMK" nın 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiçbirisine uygun olmayan ve aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer karar düzeltme isteklerinin reddi gerekir.
2-Taraflar arasındaki satım sözleşmesine konu taşınmaz tapulu olup tapulu taşınmazın satışına ilişkin sözleşme resmi biçimde yapılmadığından hukuken geçersizdir. (EMK.634 yeni M.K. 706, BK. 213, Tapu Kn. 26 ve Noterlik Kn. 60. md.leri O nedenle geçerli sözleşmelerde olduğu gibi, taraflarına hak ve borç doğurmaz. Bu durumda, taraflar verdiklerini haksız iktisap kuralları gereğince geri isteyebilirler. Ne var ki hukuken geçersiz sözleşmeden kaynaklanan bu nitelikteki bir uyuşmazlığın haksız iktisap kurallarına göre çözümlenip tasfiye edilebilmesi için öncelikle haksız iktisabın kapsamını tespitteki ilke ve esasların açıklanmasında zaruret vardır. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade eder. Hukuken geçersiz sözleşmeler, haksız iktisap kuralları uyarınca tasfiye edilirken, denkleştirici adalet kuralı hiçbir zaman gözardı edilmemelidir. Bu husus hakkaniyetin ve adaletin bir gereğidir. Bu bakımdan iadeye karar verilirken, satış bedeli olarak verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması ve bu şekilde iadeye karar verilmesi uygun olacaktır. Aksi takdirde kısmi iade durumu oluşacak, iade dışındaki zenginleşme iade borçlusu yedinde haksız zenginleşme olarak kalacak, iade borçlularının iadede direnmelerine neden olacaktır.
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında, davacının harici taşınmaz satım sözleşmesi ile davalıya ödediği bedelin akdin ifasının imkansız hale geldiği tarihteki ulaşacağı alım gücünün, enflasyon, tüketici eşya fiyat endeksi, döviz kurlarındaki artışlar, memur maaş ve işçi ücretlerindeki artışlar gibi çeşitli ekonomik etkenlerin ortalamaları alınmak sureti ile belirlenmeli, denkleştirici adalet ilkelerine göre konusunda uzman bilirkişi veya kurulundan açıklayıcı, taraf, hakim ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınmalı ve bu yolla belirlenecek miktara göre davalı tarafça tevdii mahalli tayini suretiyle satış bedeli olan 190,000 TL"nin davacı hesabına yatırdığı da gözetilerek bir karar verilmelidir Aksi düşüncelerle davacının ödediği bedelin kendisine dava tarihinden önce ödenmeye çalışıldığı gerekçesiyle davanın bu talep yönünden reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. Kararın bu gerekçe ile bozulması gerekirken zuhulen onandığı, bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından, davacının bu yöne ilişkin karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 03.04.2017 tarih ve 2016/19512 esas, 2017/3910 karar sayılı onama kararının kaldırılmasına, hükmün yukarıda açıklanan gerekçe ile bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacının sair karar düzeltme taleplerinin reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacının bu yöne ilişkin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 03.04.2017 tarih ve 2016/19512 esas, 2017/3910 karar sayılı onama ilamının kaldırılmasına, mahkeme hükmünün yukarıda açıklandığı şekilde davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 30/01/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.