MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki asıl ve birleşen dava davacıları vekili ile asıl dava davalıları vekilince talep edilmiş, asıl dava davalıları vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 23.01.2018 Salı günü asıl ve birleşen davada davacılar vekili Av. ... ile asıl davada davalılar vekili Av. ... geldiler. Birleşen davada davalı ... tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahkemesine geri çevrilmiş noksanlık ikmalinden sonra gelmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili asıl davada; müvekkili ...’in yolcusu olduğu, davalıların maliki ve adam çalıştıranı olduğu otobüsün tek taraflı trafik kazası yapması sonucu müvekkili ...’in sağ kolunu dirsek üzerinden kaybettiğini, otobüsün zorunlu taşımacılık sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş. ile zorunlu trafik sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş.’ye
daha önce cismani zarar nedeniyle açılan tazminat davasında aldırılan bilirkişi raporuna göre zararın 590.495,84 TL hesaplandığını, mahkemece limitler dahilinde her iki sigorta şirketinin 200.000’er TL ödemesine hükmedildiğini, bakiye zararın 190.495,84 TL olduğunu, ayrıca sağ kolunu dirsek üzerinden kaybeden müvekkili ...’in protez kullanması gerektiğini, her protezin ömrü olduğunu, bakım ve değiştirme giderleri yapılacağını, müvekkilinin şu an öğretmenlik yaptığını, zararlarının tam karşılanmadığını, müvekkili ...’in malul kalması nedeniyle kendisi yanında, eşi, çocukları, anne ve babasının da elem çektiğini beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davacı ... için sürekli işgöremezlik nedeniyle 1.000,00 TL, ... tarafından karşılanmayan tedavi giderleri için 1.000,00 TL, yaşam süresi boyunca kullanacağı protez bedeli için 1.000,00 TL, kullandığı her protez için bakım ve değiştirme gideri olarak 1.000,00 TL maddi, davacı ... için 100.000,00 TL manevi, eş ... için 50.000,00 TL manevi, çocuk ... için 25.000,00 TL manevi, çocuk ... için 25.000,00 TL manevi, anne Hatun için 30.000,00 TL manevi, baba ... için 30.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek ticari faiziyle tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle sürekli işgöremezlik sebebiyle 190.495,84 TL’nin (birleşen dosya davalısı ... Sigorta A.Ş. açısından 50.000,00 TL poliçe limitiyle sorumlu olmak üzere) davalı şirketlerden kaza tarihinden, davalı ... şirketinden dava tarihinden işleyecek ticari faiziyle, yaşam süresi boyunca kullanacağı protez için 344.000,00 TL ve yaşam süresi boyunca kullanacağı protezin bakım ve değiştirme gideri için 226.670,00 TL olmak üzere toplam 570.670,00 TL maddi tazminatın 03.01.2012 tarihinden işleyecek ticari faiziyle asıl davanın davalılarından tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili birleşen davada; müvekkilinin yolcusu olduğu, davalıya ihtiyari mali mesuliyet sigortasıyla sigortalı otobüsün tam kusurlu ve tek taraflı trafik kazası yapması sonucu müvekkilinin sağ kolunu dirsek üzerinden kaybettiğini, otobüsün zorunlu taşımacılık sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş. ile zorunlu trafik sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş.’ye daha önce cismani zarar nedeniyle açılan tazminat davasında aldırılan bilirkişi raporuna göre zararın 590.495,84 TL hesaplandığını, mahkemece limitler dahilinde
her iki sigorta şirketinin 200.000’er TL ödemesine hükmedildiğini, bakiye zararın 190.495,84 TL olduğunu, davalının otobüsün ihtiyari mali mesuliyet sigortasını da yaptığını öğrendiklerini, müvekkilinin şu an öğretmenlik yaptığını, otobüsün maliki ve adam çalıştıranına karşı açılan asıl davayla bu davanın birleştirilmesi gerektiğini beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla sürekli işgöremezlik nedeniyle 1.000,00 TL maddi tazminatın temerrüt tarihinden işleyecek yasal faiziyle müşterek ve müteselsil sorumluluk esasları dahilinde tahsilde tekerrür olmamak koşuluyla davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, 1-A)Mahkemenin 2013/1051 esas sayılı dosyasında manevi tazminat talepleri bakımından açılan davanın kısmen kabulü ile; ... için; 40.000,00 TL, ... için; 20.000,00 TL, ... için; 10.000,00 TL, ... için; 10.000,00 TL, ... için; 10.000,00 TL ve ... için; 10.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Petrol ... Ltd. Şti ve ... Ltd. Şti"nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemlerin reddine, B) Mahkemenin 2013/1051 esas sayılı dosyasında protez yenileme ve bakım bedeli olarak belirlenen 570.670,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Petrol .... Ltd. Şti ve ... Ltd. Şti"nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."a verilmesine, mahkemenin 2013/1051 esas sayılı dosyası ile bu dosyayla birleşen 2014/96-259 esas sayılı dosyasında açılan tazminat davasının kabulü ile; 190.495,84 TL"nin 27/02/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen (davalı ... A.Ş. 50.000,00 TL poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere) alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm, asıl-birleşen dava davacıları vekili, asıl dava davalıları ... Turizm ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle maddi tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında (aşağıda (2) nolu bentte
belirtilen husus dışında) bir usulsüzlük bulunmamasına ve manevi tazminatın takdirinde B.K.nun 47. maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nesafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre, asıl-birleşen dava davacıları vekili, asıl dava davalıları ... Turizm ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekillerinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Çalışma hayatının aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresini, bakiye yaşam süresi varsa bu sürenin de pasif çalışma dönemini oluşturduğu, tazminatın hesabında pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulünün gerektiği Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır.
Pasif devre zararının hesaplanması sırasında esas alınan ücret, bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığıdır. Hal böyle olunca da ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı pasif dönem (devre) zararının hesaplanmasında dikkate alınamayacağı açıktır. Zira asgari geçim indirimi ücretin eki olmadığından, tazminat alacaklarının hesaplanmasında esas ücrete dahil edilemez.
Mahkemece hükme esas alınan ve ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/90-2013/324 sayılı dosyasında aldırılan 12.4.2013 tarihli hesap bilirkişi raporunda pasif dönemde asgari ücretin esas alındığı belirtilmesine rağmen, pasif dönemde asgari geçim indirimi yapılıp yapılmadığı açık olmadığı gibi, pasif dönem hesabı 65 yaştan itibaren hesaplanmıştır. Pasif dönem zararının, 60 yaştan itibaren ve asgari geçim indirimi olmaksızın asgari ücret üzerinden hesaplanması gerektiğinden, mahkemece aynı bilirkişiden bu yönde ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
3- Davalı ... dışındaki diğer davalılar haksız fiil sorumlusu olup herhangi bir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın kaza tarihinde yükümlü oldukları tüm borçlar yönünden temerrüde düşer.
Asıl davada manevi tazminat yönünden 1.10.2011 kaza tarihinden itibaren faiz talep edildiği halde, mahkemece manevi tazminat için asıl dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi doğru değildir.
Asıl davada ıslah dilekçesinde sürekli işgöremezlik tazminatı bakımından davalı ... dışındaki şirketler yönünden kaza tarihinden itibaren faiz talep edildiği halde, mahkemece davalı ... dışındaki şirketler için sürekli işgöremezlik tazminatına 1.10.2011 kaza tarihi yerine, neye göre belirlendiği anlaşılamayan 27.2.2012 tarihinden itibaren faize hükmedilmiş olması doğru görülmemiştir.
Yine asıl davada ıslah dilekçesinde protez bedeli bakımından davalı şirketler yönünden 3.1.2012 tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi talep edildiği halde, mahkemece davalı şirketler için protez bedeline talep gibi 3.1.2012 tarihi yerine, 26.11.2013 asıl dava tarihinden itibaren faize hükmedilmiş olması doğru değildir.
4-Davacılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmadığı, aralarında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunanların usul ekonomisi ilkesi dikkate alınarak birlikte dava açtıkları durumda da esasen birden fazla dava olduğu dikkate alınarak; her bir davacı yönünden lehine hükmedilen tazminat miktarına göre kendisini vekille temsil ettiren davacılar lehine ayrı ayrı vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken, asıl davada davacılar için manevi tazminat yönünden tek vekalet ücretine hükmedilmesi de doğru değildir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl-birleşen dava davacıları vekili, asıl dava davalıları ... Turizm ve Tic.Ltd.Şti. ve ... Petrol Ürünleri Otomotiv Turizm İnşaat Taahhüt Gıda Pazarlama Ticaret Sanayi Ltd.Şti vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl dava davalıları ... Turizm ve Tic.Ltd.Şti. ve ... vekillerinin temyiz itirazlarının, (3) ve (4) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle asıl-birleşen dava davacıları vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile asıl davadaki maddi ve manevi tazminata ilişkin hükümlerin BOZULMASINA, 1.630,00 TL vekalet ücretinin asıl ve birleşen davada davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan asıl davada davalılara verilmesine, 1.630,00 TL vekalet ücretinin asıl ve birleşen davada davalılardan
alınarak duruşmada vekille temsil olunan asıl ve birleşen davada davacılara verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl-birleşen dava davacıları, asıl dava davalıları ... Turizm ve Tic. Ltd. Şti. ve ..."ne geri verilmesine, 10/07/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.