19. Hukuk Dairesi 2015/7405 E. , 2015/12016 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Mahkemece davanın reddine dair 12.10.2011 tarihli ilk hüküm davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 11.04.2012 tarihli kararı ile bozulmuştur. Hükmüne uyulan 2012/489 E., 2012/6124 K. sayılı bozma ilamında "...Takip konusu süresinde ibraz edilmeyen çeklerin keşide tarihleri 15.02.2009 ve 25.02.2009"dur. Davacı alacaklı bu çeklere dayalı olarak 27.03.2009 tarihinde ilamsız icra takibi yapmıştır. Bu takipte ödeme emri davalı borçluya 06.04.2009 tarihinde tebliğ edilmiş, davalı borçlunun 09.04.2009 tarihli itiraz dilekçesinin davacı alacaklıya 04.05.2010 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine, davacı 06.05.2010 tarihinde iş bu itirazın iptali davasını açmıştır. Yukarıda yapılan açıklamalar gözetildiğinde yapılan takip ve takip işlemleri ile zamanaşımı süresi kesilmiştir. Bununla birlikte 1 yıllık süre içerisinde davanın açıldığı gözetilerek işin esasına girilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir...." denilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davalı keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispatla yükümlü olduğu, çekin sebepten mücerret ve ödeme aracı olması nedenleri ile davalının dava konusu çekleri önceki hamil dava dışı ...Ltd.Şti "ne emanet olarak verdiği bu nedenle sebepsiz zenginleşmediğine yönelik şahsi defileri iyi niyetli hamil olan davacıya yöneltemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne davalının takibe itirazının 100.000,00 TL asıl alacak üzerinden iptali ile takibin asıl alacağa takip tarihinden itibaren %27"yi geçmeyecek değişen oranlarda avans faizi uygulanmak sureti ile devamına karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine göre, davalı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan öteki temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, süresi içerisinde bankaya ibraz edilmeyen çeklere dayalı alacağın tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davacı, icra takibine konu çeklerde lehtarın cirosu ile hamil konumundadır. Davalı ise çeklerin keşidecisidir. Süresi içerisinde bankaya ibraz olunmayan çeklerden dolayı kambiyo hukukundan kaynaklanan haklar yitirilir. Ancak hamil, keşideciye karşı 6762 sayılı TTK"nın 730.maddesi yollamasıyla 644.maddesine göre sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre alacak talebinde bulunabilir. Böyle bir durumda keşideci, sebepsiz zenginleşmediğini usulüne uygun delillerle kanıtlamak zorundadır. Nitekim yerel mahkemece de bu ilkelere değinilmiş ancak somut olay bakımından yanılgılı gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Bu durumda mahkemece ispat yükü kendisinde olan davalı sebepsiz zenginleşmediğini, dosya kapsamına göre takibe konu çeklerin dava dışı lehtar şirkete emanet olarak verildiğini kanıtlamak zorunda olduğundan takip ve dava tarihinde yürürlükte bulunan Türk Ticaret Kanunu"nun 644. maddesi uyarınca davalının bu konudaki delilleri toplanıp, yapılacak araştırma ve incelemeye göre uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ve eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin öteki temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 05.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.