MAHKEMESİ : ...... ...... Mahkemesi 5.Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda: İlk derece mahkemesince asıl dosyada ... hakkındaki davanın husumetten reddine, ... aleyhine açılan davanın, davacılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... yönünden reddine, davacılar Zekiye Dircan, Elif Demir, ..., ..., Fatma Demir, ..., ..., ..., ... bakımından kabulüne, ...... Gültepe mirasçılarından ... ve ... tarafından ...... ...... Müdürlüğüne karşı açılan birleşen davanın ise kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, davacılar vekili ile davalılardan ... vekilince yapılan ...... başvurusunun ...... ...... Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince davalı idare yönünden HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine, davacılar vekilinin ...... başvurusunun kısmen kabulü ile ...... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 02/11/2016 tarihli ve 2014/368E.-2016/478K. sayılı ilamının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine, dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353/1-a maddesi uyarınca kesin olarak karar verilmesine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, davalı ... vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R –

Dava ve birleştirilen dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince asıl dosyada ... hakkındaki davanın husumetten reddine, ... aleyhine açılan davanın, davacılar ..., ..., ..., ...,
... ve ... yönünden reddine, davacılar ......... Demir, ..., ..., ..., ... bakımından kabulüne, ...... Gültepe mirasçılarından ... ve ... tarafından ...... ...... Müdürlüğüne karşı açılan birleşen davanın ise kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, davacılar vekili ile davalılardan ... vekilince yapılan ...... başvurusunun ...... ...... Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince davalı idare yönünden HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine, davacılar vekilinin ...... başvurusunun kısmen kabulü ile ...... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 02/11/2016 tarihli ve 2014/368E.-2016/478K. sayılı ilamının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine, dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353/1-a maddesi uyarınca kesin olarak karar verilmiş olup, bu karar davalı ... vekilince temyiz edilmiştir.
4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu"nun 14/3. maddesi uyarınca kamulaştırma davalarında paydaşlar arasında zorunlu dava arkadaşlığı yoktur.
Karar tarihinde yürürlükte bulunan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 362/1-a maddesi gereğince, miktar veya değeri her paydaş için 47.530,00-TL"yi geçmeyen davalara ilişkin olarak ...... Mahkemesi kararları kesin olup bu kararlar aleyhine temyiz yoluna başvurulamaz.
Bu nedenle davacılardan ... dışındaki davacılar bakımından davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar verildikten sonra, davacı ... Gültekin yönünden yapılan incelemede;
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; arsa niteliğindeki ...... ili, ...... ilçesi 1794 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde ve asıl dosya davacılarından ... tarafından ...... ...... Müdürlüğüne karşı açılan davanın kabulüne, asıl dosya davalısı ... yönünden davanın husumetten reddine, asıl dosya davacıları ... ve ... yönünden davanın reddine ilişkin olarak ilk derece mahkemesinden verilen karara karşı yapılan ...... başvurusunun 6100 sayılı HMK"nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
...... Mahkemesince verilen kararda; kamulaştırmasız el atılan arsa niteliğindeki taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde ve sair hükümlerde bir isabetsizlik görülmediği belirtilerek, davalı ... vekilinin ...... başvurusunun esastan reddine, davacılar vekilinin ...... başvurusu yönünden ise; dava konusu taşınmazlardan 1883 parsele ilişkin olarak yapılan kamulaştırma tebligatlarının geçersiz olduğu, usulsüz tebligatın geçerli hale gelmesi için kamulaştırma bedelinin ilgililere ödenmesi gerektiği, bu nedenle ilgili davacılara kamulaştırma bedelinin ödenip ödenmediği araştırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu parsel yönünden yazılı gerekçeyle ret kararı verilmesinin ve dava konusu taşınmazlara 1983 yılından sonra el atıldığı anlaşıldığından, asıl ve birleşen davalar yönünden davacılar lehine nispi vekalet ücreti yerine, maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru görülmediğine işaret edilmiş ancak eksik delillerin toplanması için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Her ne kadar ...... ...... Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK"nun 353/1-a maddesi uyarınca kararın kesin olarak verildiği belirtilmiş ise de; Öncelikle, ...... mahkemesince verilen bu karara karşı temyiz yoluna başvurulmasının mümkün olup olmadığı, ön sorun olarak incelenmelidir. Bu bağlamda;
...... mahkemesinin dosyayı geri gönderme kararının yasal dayanağı 6100 sayılı HMK"nun 353. maddesidir.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353. maddesinde ...... mahkemesince duruşma yapılmadan verilecek kararlar şu şekilde belirtilmiştir.
Madde 353 -(1)“ Ön inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşılırsa;
a)Aşağıdaki durumlarda ...... mahkemesi, esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir:
1) Davaya bakması yasak olan hâkimin karar vermiş olması,
2) İleri sürülen haklı ret talebine rağmen reddedilen hâkimin davaya bakmış olması,
3) Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması veya mahkemenin görevli ya da yetkili olmamasına rağmen davaya bakmış bulunması veyahut mahkemenin ...... mahkemesinin yargı çevresi dışında kalması,
4) Diğer dava şartlarına aykırılık bulunması,
5) Mahkemece usule aykırı olarak davanın veya karşı davanın açılmamış sayılmasına, davaların birleştirilmesine veya ayrılmasına, merci tayinine karar verilmiş olması,
6) Mahkemece, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması.
b) Aşağıdaki durumlarda davanın esasıyla ilgili olarak;
1) İncelenen mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurunun esastan reddine,
2)Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında,
3)Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra yeniden esas hakkında, duruşma yapılmadan karar verilir.
...... Mahkemesince davacılar vekilinin ...... başvurusunun kısmen kabulü ile eksik inceleme sebebiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair hüküm kurulduğundan HMK 353/1-a-6. maddesi uyarınca karar verildiği görülmektedir.
HMK 353/l-a-6. maddesinde ise, ilk derece mahkemesince, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması halinde, esasa ilişkin inceleme yapılmadan kararın kaldırılmasına kesin olarak karar verileceği düzenlenmiştir.
İş bu dosyada, davalı ... vekilinin ...... başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine ilişkin olarak verilen karar temyizi kabil bir karar olduğu gibi, ilk derece mahkemesince tarafların gösterdikleri delillerin çoğu toplanmış olup ilk derece mahkemesince, tarafların davanın esasıyla ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbirinin toplanmamış veya gösterilen delillerin hiç değerlendirilmemiş olmasından söz edilemez.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353.maddesinde, ...... mahkemesinin dosyayı ilk derece mahkemesine geri gönderme sebepleri tahdidi olarak sayılmıştır. Kanunda sayılan geri gönderme sebepleri arasında "delillerin eksik toplanması" bulunmamaktadır. "Delillerin hiç birinin toplanmaması ve gösterilen delillerin hiç değerlendirilmemesi" vardır. O halde kanundaki düzenleme karşısında ...... mahkemesince delillerin eksik toplanması sebebiyle dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan ...... mahkemesince verilen kararın temyizinin mümkün olduğu sonucuna varılmıştır
İlk derece mahkemesince tarafların gösterdikleri delillerin çoğu toplandığından Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/l-a-6. maddesi uyarınca eksik hususların ikmali için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi doğru olmadığı gibi, eksik delillerin toplanması konusunda özellikle HMK’nın 353, 354 ve 373. maddeleri ele alındığında da, kanundaki düzenleme karşısında ...... mahkemesince verilen kararın yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu maddelere bakacak olursak;
HMK 353/l-b-3 maddesinde; "Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra yeniden esas hakkında duruşma yapılmadan karar verilir”
HMK 354. maddesinde “(1) ...... mahkemesi hukuk dairesince inceleme, davanın özelliğine göre heyetçe veya görevlendirilecek bir üye tarafından yapılır.
(2) İnceleme sırasında gereken hâllerde başka bir ...... mahkemesi veya ilk derece mahkemesi istinabe edilebilir.
Yine HMK"nun 357/3. maddesinde "İlk derece mahkemesinde usulüne uygun olarak gösterildiği halde incelenmeden reddedilen veya mücbir sebeple gösterilmesine olanak bulunmayan deliller ...... mahkemesince incelenebilir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen hükümler değerlendirildiğinde de, eksik delillerin ...... mahkemesince toplanması gerektiği anlaşılmaktadır. O halde ...... mahkemesince 1883 parsele ilişkin olarak kamulaştırma bedelinin asıl dosya davacıları olan ..., ..., ...... Yılmaz ve ..."a ödenip ödenmediği araştırılarak ve dava konusu taşınmazlara 04.11.1983 tarihinden sonra el atıldığından asıl ve birleşen dosya davacıları lehine nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği hususu da dikkate alınmak suretiyle toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenle HMK"nun 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 07/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.