8. Hukuk Dairesi 2010/2406 E. , 2010/4578 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı
... ile ... aralarındaki katkı payı alacağı davasının reddine dair ... Aile Mahkemesinden verilen 17.09.2009 gün ve 8/895 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ..., evlilik birliği içinde edinilen 9189 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 33 no.lu bağımsız bölümün davalı adına tescil edildiğini, taşınmazın alımına katkıda bulunduğunu açıklayarak tapu kaydının ½ oranında iptali ile adına tescilini, olmadığı takdirde fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak 15.000 TL katkı payı alacağının dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..., evlendiklerinde 17 yıllık öğretmen olduğunu, üzerine kayıtlı kooperatif hisselerinin devri ve evlilik öncesi birikimi ile uyuşmazlık konusu taşınmazın satın alındığını, kişisel malı olduğunu, davacının katkısının bulunmadığını, evlilik birliği içinde edinilen taşınmazların ise, davacı adına kayıtlı olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, uyuşmazlık konusu taşınmazın evlilik birliği içinde edinildiği, ödemelerin davalının adına düzenlenen makbuzlarla yapıldığı, davacı üzerine kayıtlı taşınmazlar da bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davanın reddine ilişkin önceki hüküm davacının temyizi üzerine Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 20.11.2008 tarih ve 2007/15369 Esas, 2008/15501 Karar sayılı ilamı ile özet olarak”... tapu iptali ve tescil davasının reddine ilişkin temyiz itirazlarının yerinde bulunmadığı, ancak davacının katkı payı isteğiyle ilgili olumlu olumsuz bir karar verilmediği...” belirtilmek suretiyle bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.
Taraflar 1985 yılında evlenmiş, 13.11.2000 tarihinde açılan boşanma davasının kabulü ve 6.6.2001 tarihinde kesinleşmesiyle evlilik birliği son bulmuştur. Başka mal rejimi seçilmediğinden eşler arasında 743 sayılı TKM.nin 170. maddesi uyarınca “mal ayrılığı” rejimi geçerlidir. Eşler arasındaki mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibariyle sona ermiştir. Dava konusu 9189 ada 1 parselde 2/528 arsa paylı B Blok 33
numaralı mesken 24.11.1992 tarihinde davalı ... adına üyesi olduğu kooperatifin ferdileşmesi suretiyle edinilmiştir. Davalının söz konusu kooperatife üyelik tarihi ve ilgili kayıtlar dosya arasında bulunmamaktadır. Ancak niza konusu taşınmaza ilişkin kooperatif üyeliğinin evlilik birliği içinde davalı adına yapıldığı taraflar arasında çekişme konusu değildir. Dava konusu taşınmazın edinim tarihinde eşler arasında 743 sayılı TKM.nin 170. maddesi hükmü uyarınca mal ayrılığı rejimi geçerli olduğundan uyuşmazlığın Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekir. Buna göre, eşlerin birbirlerinin mal varlıklarının edinilmesine katkılarının kanıtlanması durumunda, katkı oranında alacak hakkı doğar. Somut olayda davacı belediyede memur, davalı ise öğretmen olarak çalışmakta iken sırasıyla 1999 ve 1995 yıllarında emekli olmuşlardır. Tarafların çalışma ve gelir belgeleri kısmen dosya arasında bulunmaktadır. Ancak dava konusu taşınmazın ferdileşmesinden öncesine ait davalının üyelik tarihi ve yapılan ödemelere ilişkin kooperatif kayıtları getirtilmediği gibi, davalının savunmasında belirtilen evlilik tarihinden önce edindiği ve bilahare devrederek bedelinin uyuşmazlık konusu taşınmazın alımına sarfedildiğini öne sürdüğü kooperatif üyeliklerine ilişkin kayıtlar da dosya arasına alınmamıştır. Öncelikle; dava konusu ve davalının savunmasında ileri sürdüğü kooperatiflere üyelik tarihleri, yapılan ödemeler ve tarihleri ile devredildiği bildirilen kooperatif üyeliklerinin devir tarihi ve devir bedelini de içeren kayıtlar ilgili kooperatif yönetimlerinden veya bulundukları yerlerden getirtilerek dosyaya eklenmeli; kayıtlara ulaşılamadığı takdirde TMK.nun 6,222/1. maddelerine göre herkes iddiasını ispatla yükümlü bulunduğundan varsa taraflarda mevcut kayıt ve belgelerin ibrazı istenilmelidir. Mahkemece bundan sonra yapılacak iş, tarafların evlenme tarihinden niza konusu taşınmazın kooperatif üyeliği yoluyla edinim tarihine kadar tüm gelirlerinin belirlenmesine yarayan evrakların eksiksiz şekilde dosya arasına getirtilerek konulması, dava konusu taşınmazın dava tarihi itibariyle yıpranma payı da gözetilerek gerçek değerinin tespiti, gerektiği takdirde dosyanın bilirkişiye tevdii ile evlenme tarihinden taşınmazın edinildiği ve ödemelerin sonlandığı tarihe kadar her eşin ayrı ayrı toplam gelirlerinin hesaplanması, davalının maaş gelirinin yanı sıra evlilik tarihinden önce edindiğini bildirdiği kooperatif hisselerini devrederek niza konusu taşınmazın alımına katkıda bulunduğu savunmasının da göz önünde bulundurulması, bu süre içinde tarafların sosyal statüleri, toplum içindeki konumları ve mesleki kariyerleri gözetilerek her birinin ayrı ayrı yapabilecekleri kişisel harcamaları, davacı kocanın ayrıca 743 sayılı TKM.nin 152. maddesi uyarınca evi geçindirmekle yükümlü olduğu da nazara alınarak yapabilecekleri tasarruf miktarının belirlenmesi, toplam tasarruf miktarı içinde her birinin katkı oranının tespiti ile davacıya ait katkı oranının taşınmazın dava tarihindeki değeriyle çarpılarak katkı payı alacağı miktarının saptanmasıdır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulmuş olması doğru olmamıştır.
Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasa hükümlerine aykırı bulunan hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve 15,60 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine 07.10.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.