MAHKEMESİ : Karşıyaka 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 07.01.2014 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.04.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ve davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davacılar vekili dava dilekçesinde; 25778 ada 2 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından ...Kalanbaklı"nın payını Mahmut Köymen"e satışı nedeniyle davacıların önalım haklarını kullanarak bu payın adlarına hükmen tescilini sağladıklarını, taşınmazın tapu kaydında imar uygulamasından dolayı davacıların kendi paylarında 1000 TL (eski para birimiyle) ve ..."den geçen paydan dolayı da yine 1000TL davalı lehine ipotek tesis edildiğini, davacılardan İbrahim ve Müterreme"nin kendi paylarındaki ipoteği davalıyla anlaşarak terkin ettirdiklerini, davacı Hakime"nin de kendi payından dolayı tesis edilen ipoteğin mahkemece takdir edilen bedelini yasal faiziyle davalıya ödediğinden davalı tarafından tapu kaydında A harfi ile belirtilen ipoteğin kaldırıldığını, ancak şufa hakkını kullanarak edindiği pay üzerindeki tapu kaydında B harfi ile gösterilen ipoteğin terkin edilmediğini, davalının bu ipotek bedelinin arttırılması için açtığı dava sonucunda Karşıyaka 3. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2006/333 Esas, 2007/209 Karar sayılı ilamıyla "Hakime"nin bu payı mahkeme kararı ile şufa hakkını kullanarak aldığından ipotek bedelinden yeni malik Hakime"nin kayıtta yazılı miktar ile sınırlı sorumlu olacağından ipotek bedeli arttırım davası açamayacağı" gerekçesiyle davalının davasının reddine karar verildiğini ve bu kararın derecattan geçmek suretiyle kesinleştiğini, bilahare davacıların bu ipoteğin fekki için açtıkları davanın da kabulle sonuçlanıp kesinleştiğini; ne varki, tapu kaydında sadece A
./..
2015/17023-2016/8519 -2-

harfiyle gösterilen ipotek mevcut olup, B harfiyle gösterilen ipotek terkin edildiği için kararın infaz edilemediğini, kararın tashihine ilişkin taleplerinin de reddedildiğini ileri sürerek; 25778 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ve bu taşınmazda kurulan kat irtifakı nedeniyle yeni bağımsız bölümlerin tapu kayıtlarına şerh edilen A harfi ile numaralandırılan davalı lehine kurulu kanuni ipoteğin tapu kaydından terkin edilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, "çekişmeye konu ipotek bedelinin bilirkişi raporu ile belirlenen güncellenmiş değeri olan 0.92 TL"nın depo edildiği" gerekçesiyle, "davanın kabulü ile 25778 ada 2 parsel zemin kat 2 nolu bağımsız bölüm üzerinde tesis edilen 13.02.1986 tarih ve 490 yevmiye sayılı imar ipoteğinin kaldırılmasına" karar verilmiştir.
Hükmü taraflar temyiz etmişlerdir.
Dava, imar ipoteğinin kaldırılması isteğine ilişkindir.
Dava konusu 25778 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 13.04.1998 tarihinde 32046 ada 2, 11 ve 35 parsel sayılı taşınmazların imar uygulamasına tabi tutulması sonucu oluştuğu, anılan 2, 11 ve 35 sayılı parsellerin de 13.02.1986 tarihinde 2981 Sayılı Yasa uyarınca yapılan imar düzenlemesiyle meydana getirildikleri ve bu uygulama sırasında davalının (ve murisinin) 820 ve 821 sayılı kadastral parsellerdeki paylarının bedele dönüştürüldüğü ve 32046 ada 2 sayılı parsel sayılı davacı Hakime adına tescil edilen parselde davalı (ve murisi) lehine (821 parselden gelen) 1000TL (eski TL) bedelli, 11 sayılı parsel olarak ...Kalanbaklı adına tescil edilen parselde davalı (ve murisi) lehine (820 parselden gelen) 1000TL(eski TL) bedelli ve 35 sayılı parsel olarak İlyas Karadeniz adına tescil edilen ve bilahare İbrahim ve Mütereme"ye intikal eden taşınmazda davalı (ve murisi) lehine (820 parselden gelen) 1000TL (eski TL) bedelli kanuni ipotekler tesis edildiği; bu ipoteklerin 32046 ada 2, 11 ve 35 sayılı parsellerin imar düzenlemesi sonucu anılan kişiler adlarına oluşturulan 25778 ada 2 sayılı parselin tapu kaydına A, B ve C harfleriyle yansıtıldığı; A harfli ipoteğin Hakime hissesi, B harfi ipoteğin ...Kalanbaklı hissesine ilişkin oldukları, davacılar İbrahim ve Mütereme paylarındaki C harfli ipoteğin 15.02.1999 tarihinde terkin edildiği; ..."nün payını Mahmut Köymen"e 29.09.2001 tarihinde satması üzerine davacıların önalım haklarını kullanarak açtıkları dava sonucu bu payın davacılar adlarına 07.11.2001 tarihinde hükmen tescil edildiği, B harfli ipoteğin tüm hukuki vecibeleriyle birlikte davacılara geçtiğine ilişkin tapu kaydına şerh düşüldüğü; 03.12.2004 tarihinde taşınmazda kat irtifakı tesis edilerek anılan ipoteklerin 1 ilâ 10 no"lu bağımsız bölümlere (A harfli ipoteğin davacı Hakime adına tescil
./...
2015/17023-2016/8519 -3-

edilen bağımsız bölümlere, B harfli ipoteğin tüm bağımsız bölümlere) yansıtıldığı, 20.11.2009 tarihinde B hafli ipoteğin bütün bağımsız bölümlerden terkin edildiği, bazı bağımsız bölümlerin dava dışı üçüncü kişilere devredildiği, halen davacı Hakime"ye ait 2 ve 8 no"lu bağımsız bölümlerin kaydında A harfli ipoteğin bulunduğu, diğer davacılar adına kayıtlı bağımsız bölümlerde ise ipoteğin mevcut olmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Öte yandan; Karşıyaka 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 07.07.2006 tarih ve 2005/91 Esas, 2006/187 Karar sayılı ilamıyla ipotek bedeli arttırılarak, bu bedel ödendiğinde dava konusu taşınmazdaki B harfli ipoteğin terkinine karar verildiği; Karşıyaka 3. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 05.07.2007 tarih ve 2006/333 Esas, 2007/209 Karar sayılı ilamıyla şufa hakkının kullanıldığı pay üzerindeki ipotek değerlendirilerek hükme bağlandığı, Karşıyaka 3. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 20.04.2010 tarih ve 2009/1616 Esas, 2010/508 Karar sayılı ilamıyla da dava konusu taşınmazdaki B harfli ipoteğin terkinine hükmedildiği, anılan dosyalarda A harfli ipoteğe ilişkin irdeleme yapılmadığı görülmektedir.
O halde, davacılardan Halime adına kayıtlı 2 ve 8 no"lu bağımsız bölümlerdeki A harfli ipoteğin imar uygulaması sonucu tesis edilmiş kanuni ipotek olduğu ve eldeki davada da bu ipoteğin kaldırılmasının talep edildiği açıktır.
Bilindiği üzere ipotek, kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan, sınırlı bir ayni haktır. Taraflar mevcut ipoteği iradeleriyle tapuda yapacakları işlem sonucu kaldırabilecekleri gibi, bir tarafın terkine rıza göstermemesi halinde ipotek bedelinin ödenmesi koşulu ile kaldırılmasını mahkemeden de isteyebilir.
Somut olayda da; davaya konu edilen ipoteğin, imar uygulaması sebebiyle davalının maliki olduğu taşınmazdan bir miktarın davacı Halime"nin taşınmazına ilavesi zaruretinden kaynaklandığı gözetilerek, davacı Halime"nin taşınmazına davalıya ait taşınmazdan imar parseli oluşturabilmek için kaç metrekare yer katıldı ise onun dava tarihindeki rayiç değeri belirlenerek bu bedelin depo ettirilmesinden sonra ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerektiği açıktır.
Hal böyle olunca; davacılar ... adlarına kayıtlı bağımsız bölümlerde ipotek mevcut olmadığından anılan davacılar bakımından davanın reddine karar verilmesi; davacı Halime adına kayıtlı 2 ve 8 no"lu bağımsız bölümlerde A harfiyle belirtilen imar ipoteği bakımından da, yukarıda değinilen ilkeler gözetilmek suretiyle, bilirkişi incelemesi yaptırılması ve imar uygulamasına ilişkin belgelerden yararlanılarak davalı taşınmazından
./....
2015/17023-2016/8519 -4-

imar uygulaması sebebiyle davacı taşınmazına katılan miktarın (davalının kaç metrekare taşınmazı için davacı Halime taşınmazında ipotek tesis edildiğinin) belirlenmesi, gerekirse yerinde keşif de yapılarak bu miktarın dava tarihindeki rayiç değerinin tespit edilmesi ve bu bedelin davacı Halime tarafından depo edilmesi halinde 2 ve 8 no"lu bağımsız bölümlerdeki A harfli ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken, noksan soruşturmayla yetinilerek ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle tarafların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
19.10.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
.