MAHKEMESİ : İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 17/02/2015 tarih ve 2009/169-2015/29 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 15.03.2016 günü hazır bulunan davacı vekili Av....., davalı ...Ş. vekili Av...., davalı....vekili Av. .... ve davalı ... .... vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin "...."nun Kayıp Şarkıları" adlı filminin .... tanıtımına katkıda bulunacak toplam yapım süresi 5 yıl süren bir proje olduğunu, müvekkilinin bu sinema filminin yönetmeni, özgün müzik bestecisi, senaryo ve diyalog yazarı olduğunu, müvekkil eserinin orijinal kopyasının 2009 yılı başında Kültür Bakanlığı"na teslim edildiğini, Bakanlık tarafından projenin sahiplenilerek desteklendiğini, davalılardan..."in ""...linin..., ...l"in .." sloganıyla yayınlanan reklam filminin müvekkilin bahsi geçen eserinden, eser sahibinin izni olmadan işlenerek oluşturulduğunu, söz konusu reklam filminin ... Şirketi tarafından yaptırıldığını, bu şirketin, kurucusu ve "sahibinin" müvekkilin yaklaşık 30 yıllık arkadaşı olan diğer davalı ... olduğunu, söz konusu reklam filminde müvekkilinin büyük emek ve çaba karşılığında çektiği birçok karenin ..."in reklam filminde kullanılmasıyla müvekkilinin eser üzerindeki mali ve manevi haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek reklam kampanyasının müvekkilin "..."nun Kayıp Şarkıları" isimli eserinden intihal yoluyla gerçekleştirildiğini tespitine, tecavüzün ref i ve men"ine,... m. 68 uyarınca üç kat rayiç bedel ile... m. 70 uyarınca tazminat hesaplaması yapılarak anılan maddeler kapsamında hesaplanacak olan miktarlardan fazla olan bedele karar verilmesini, şimdilik 50.000 TL maddi tazminatın, 7 Ekim 2009 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan..... ve ... vekili davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, amaç ve anlatım tekniği farklı olsa dahi, kullanılan mekanların birebir benzerliği, müziği esas alan bir anlatım biçimi kullanılması, çekimde kullanılan teknik özellikler dikkate alındığında "...."in Çekim Gücü" sloganlı reklam filminin "..."nun Kayıp Şarkıları" adlı belgesel filminden esinlendiği ve reklam filminin asıl ilham kaynağının şekil ve içeriğin dava
konusu reklam filmine aktarılmak suretiyle esinlenmenin ve faydalanmanın serbest faydalanma sınırını aştığı, reklam filminde kullanılan gerek canlı gerek cansız objeler yani film materyalleri "..." yayınlanmış olması yapılan reklam filminin ortalama bütçesi, davacı eserinin bu film içerisinde kapsadığı alan gibi objektif ve somuta indirgenen kriterler dikkate alınarak ve sektörel koşullarla birlikte yapılan değerlendirme sonucu davacının belgesel filminden işlenme yoluşla faydalanılarak meydana getirilen reklam filmine ilişkin belirlenen 13.500 TL rayiç bedelin uygun olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davalıların "..."inin Gücü..."in çekim gücü" reklam filminde davacının “... Kayıp Şarkıları” isimli eser niteliğindeki belgeselinden doğan mali ve manevi haklarına tecavüzün tespiti ile ... 68. maddesi uyarınca belirlenen rayiç bedelin takdiren 3 katı olan 40.950 TL"nin 07.10.2009 tarihinden itibaren yürütülecek avans faizini aşmayacak şekilde reeskont faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair maddi tazminat talebinin reddine, taraflar arasındaki farazi sözleşmesel ilişkinin doğması nedeni ile davacı yanın ref talebinin reddine, davalıların bundan sonraki gösterime ilişkin tecavüzlerinin menine, masrafı davalılardan alınmak üzere hüküm özetinin karar kesinleştiğinde ilanına karar verilmiştir.
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, uyuşmazlık konusu reklam filminin müstakil bir sinema eseri bulunduğu ancak eserin meydana getirilmesinde davacıya ait “..."nun Kayıp Şarkıları” adlı sinema eserinden esinlenme ve faydalanma serbestisini aşacak, tecavüz oluşturacak şekilde eser sahibinin hususiyetinin yansıtılması suretiyle tecavüz oluşturduğunun anlaşılması karşısında mahkemenin ikinci eserin işleme eser olduğuna dair nitelemesi doğru olmamakla birlikte, sonucu itibariyle eylemin eser sahibinin mali haklarına tecavüz oluşturduğuna dair gerekçenin yerinde bulunmasına göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bent dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Mahkemece 5846 sayılı Kanun"un 68. maddesine dayalı olarak talep edilen mali hak tazminatı bakımından benimsenen bilirkişi raporundaki senaryo yazım ve yer belirleme karşılığı belirlenen miktarda tazminata hükmedilmiştir. Oysa 5846 sayılı Kanun"un 68/1. maddesine göre, eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya hertürlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir. Bu durumda eser sahibinin kendisiyle sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya rayiç bedelin belirlenmesi suretiyle tazminata hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenle, taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenle taraf vekillerinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün yukarıda yazılı nedenle taraflar yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin her bir yandan alınarak yek diğerine verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcın istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 15/03/2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
5846 sayılı Fikri ve Sanat Eserleri Kanun"un 68/1 maddesinde "Eserin, eser sahibinin izni olmadan çevrilmesi, sözleşme dışı veya sözleşmede belirtilen sayıdan fazla basılması diğer biçimde işlenmesi veya radyo, televizyon gibi araçlarla yayınlanması veya temsil edilmesi halinde, izni alınmamış eser sahibinin sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya rayiç bedel itibariyle uğradığı zararın en çok üç kat fazlasını isteyebileceği" düzenlenmiş,
Aynı Yasa"nın 66/son maddesinde "tecavüzün şümulü, kusurun olup olmadığı ve ağırlığının takdir edileceği" öngörülmüş,
6088 sayılı Türk Borçlar Yasası"nın 51/1 maddesinde "Hakimin tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını gözönüne alarak belirleyeceği" vaz"edilmiş,
4721 sayılı Türk Medeni Kanun"un 4. maddesinde de "Kanun"un takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini yada haklı sebepleri gözönünde tutmayı emrettiği konularda hakimin hukuka ve hakkaniyete göre karar vereceği" belirtilmiştir.
5846 sayılı Yasa"nın 68/1 maddesinde öngörülen sınırlama, mali haklara tecavüz halinde hak sahiplerinin dava yolu ile talep edebilecekleri azami had olup, yasa hükmü hakimin bu üst sınır ile bağlı olduğuna ilişkin bir düzenleme veya takdir yetkisine yönelik bir olumsuzluk taşımamaktadır.
Hakim, bu sınır içinde kalmak kaydıyla, açıklanan yasa hükümlerine göre somut gerekçelerle tazminatı takdir edecek ve gerekçesini de karar yerinde gösterecektir.
Somut uyuşmazlıkta, mahkemece hiçbir değerlendirme yapılmaksızın ve gerekçesi karar yerinde somut bir şekilde tartışılmaksızın hesaplanan maddi tazminatın 3 katına hükmedilmiş olup, mahkemenin bu şekilde gerçekleşen kabulü, 5846 sayılı Yasa"nın 68/1, 66/son, TBK 51/1 ve TMK 4. maddesi hükümlerine aykırı olduğundan davalıların bu yöne ilişkin temyiz itirazlarının da kabulü ile bu hususun da bozma sebebi yapılması gerekirken, bu yöne ilişkin temyiz isteminin reddine yönelik çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.