17. Hukuk Dairesi 2015/11109 E. , 2018/6745 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, 24.09.2013 tarihinde meydana gelen tek taraflı trafik kazasında davacı ..."nin eşi, ... ile ..."nin babaları, ..."in oğlu, ..."ın ise kardeşi olan destek yolcu ..."in vefat ettiğini, aynı kazada davacılar ... oğlu,..."in ise kardeşi olan destek sürücü ..."nin de vefat ettiğini, davacı yolcu ..."ın yaralandığını ve uzun süre tedavi gördüğünü, aracın davalı ... şirketlerince maksimum ticari kasko sigorta poliçesi ve zorunlu mali Sorumluluk sigortası poliçesi ile sigortalı olduğunu, davacıların desteklerinin ölümü nedeniyle destekten yoksun kaldıklarını, vefatlar nedeniyle ve davacı ..."ın yaralanması nedeniyle manevi zarara uğradıklarını beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile ..."in vefatı nedeniyle eş ... için 30.000,00 TL, çocukları ... için ayrı ayrı 15.000,000 er TL, anne ... ve baba
Mehmet için ayrı ayrı 10.000,00 er TL, kardeşler... için ayrı ayrı 5.000,00 er TL manevi tazminatın, ..."nin vefatı nedeniyle davacı anne ..., baba ... için ayrı ayrı 10.000,00"ar TL, kardeşleri ..."in için ayrı ayrı 5.000,00"er TL manevi tazminatın, davacı ..."ın yaralanması nedeniyle uğramış olduğu manevi zararlara karşılık olmak üzere 15.000,00 TL manevi tazminatın sigorta poliçe limiti ile sorumlu olmak kaydıyla temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...Ş. den, ..."in vefatı nedeniyle davacılardan ... için ayrı ayrı 15.000,00"er TL, maddi tazminatın, ..."nin vefatı nedeniyle müteveffanın annesi ..., babası ... için ayrı ayrı 5.000,00"er TL maddi tazminatın sigorta teminat limiti ile sınırlı olmak kaydıyla davalı ... Sigorta A.Ş."den, bu sigorta teminat limitlerini aşan bir maddi tazminat belirlenmesi halinde davalı ...Ş."den temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsili ile davacılara ödenmesine, ferdi kaza sigortası yönünden ..."in vefatı nedeniyle mirasçılar ... için 10.000,00 TL ferdi kaza sigortası tazminatının davalı ...Ş."den temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, ..."nin vefatı nedeniyle yasal mirasçıları olan davacılar ... ve ... için 10.000,00 TL ferdi kaza sigortası tazminatının davalı ...Ş."den temerrüt tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsili ile mirasçılara hisseleri oranında ödenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı ... Şirketi, davaya cevap vermemiştir.
Davalı ... Sigorta A.Ş. vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacıların davasının kabulü ile, davacı ... için 465.222,60 TL, davacı ... için 159.498,62 TL, Davacı ... için 192.862,14 TL, davacı ... için 155.982,84 TL, davacı ... için 128.921,99 TL, destekten yoksan kalma tazminatının dava tarihi 20/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ... Sigorta A.Ş."den (Sigorta poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydı ile) ... Sigorta teminat limitlerini aşan maddi tazminatların sıralı olarak ... Sigorta A.Ş."den sonra sorumlu tutulmak (poliçe limiti ile sorumlu olmak kaydı ile ) davalı ...Ş."den dava tarihi 20/02/2014 tarihinden
itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte alınarak davacılara verilmesine, Davacı ... için 30.000,00 TL davacı ... için 15.000,00 TL davacı ... için 15.000,00 TL davacı ... için 10.000,00 TL davacı ... için 10.000,00 TL davacı ... için 5.000,00 TL davacı ... için 5.000,00 TL davacı ... için 5.000,00 TL, Davacı ... için 5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihi 20/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...Ş."den (sigorta poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydı ile) alınarak davacılara verilmesine, davacı ... için 10.000,00 TL davacı ... 10.000,00 TL davacı ... için 5.000,00 TL davacı ... için 5.000,00 TL davacı ... için 5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihi 20/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...Ş."den (sigorta poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydı ile) alınarak davacılara verilmesine, Davacı ... için 15.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihi 20/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...Ş."den (sigorta poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydı ile) alınarak davacıya verilmesine, Müteveffa ... mirascıları ... için 10.000,00 TL ferdi kaza sigorta tazminatının dava tarihi 20/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...Ş."den alınarak miras hisseleri oranında davacılara verilmesine, mütevaffa ..."nin mirasçıları ... ve ... için 10.000,00 TL ferdi kaza sigorta tazminatının dava tarihi 20/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...Ş."den alınarak miras hisseleri oranında davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin yerinde görülmeyen aşağıdaki bentler dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-)Dava niteliği itibariyle trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Destekten yoksun kalma zararının hesabında desteğin gelirinin belirlenmesi, tazminatın doğru tespitinde önemli yer tutmaktadır. Somut olayda, dava dilekçesinde; destek ..."in ailesine ait şirkette şoför olarak çalıştığı, işçi olarak görünse de kar payı aldığı, destek ..."nin ise ailesine ait kamyonlarda şoförlük yaptığı belirtilmiştir. Desteklerin sosyal ekonomik durum araştırmasında; Destek ..."in babasına ait ... Ticaret isimli işyerinde şoför olarak çalıştığı, vefat eden ..."nin kum ocağında, kamyon kullandığı aylık gelirinin 1.500,00 TL olduğu belirtilmiştir. ... Şoförler ve Otomobilciler Odası"ndan gelen yazı cevabında, orman işinde nakliyecilik yapan belirtilen özelliklerde kamyon ile yılın 5 veya 6 ayında çalışılabileceği ortalama 7.000,00 TL gelir elde edileceği belirtilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan ek bilirkişi raporunda; müteveffa ... için bedeni katkısı yüzde 40 olacağından 4.200,00 TL, asgari ücretin 5,22 katı, ... yönünden tanık beyanları ile ortalama tutar olan 3.000,00 TL üzerinden 3.73 katı olmak üzere tanık beyanları ile yılın 12 ayı çalıştıkları sabit olduğundan bahisle hesaplama yapılmıştır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Desteklerin çalıştığı işletmelerin ücrete ilişkin bordro ve SGK kayıtları da dosya arasına alınarak bu yöne ilişkin toplanan ve taplanacak deliller birlikte değerlendirilerek ücretin tereddüte mahal bırakılmayacak şekilde belirlenmesi ve tazminat hesabı için ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli bir rapor alınarak, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeyle, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
3-Kabule göre de; Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesine göre, sigortacı, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limitinin dışında (üstünde) kalan miktardan başlayıp, ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminat limitine kadar sorumludur.
2918 sayılı KTK"nun 96. maddesinde "zarar görenlerin tazminat alacakları, sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla ise zarar görenlerin tazminat taleplerinin, sigorta tutarının tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutulması gerektiği" hükme bağlanmıştır.
Yine; Sigorta Genel Şartlarının B.2 maddesi 5. fıkrası uyarınca, hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı yargılama giderleri ile avukatlık ücretini sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde ödemekle yükümlüdür.
Somut olayda; Davacılar ... yakınları ve ... yakınları, aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı ... Sigorta A.Ş."den ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı ... Sigorta A.Ş."den destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunmuştur. Kaza tarihinde yürürlükte bulunan zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limiti tarifesine göre kaza tarihi itibariyle ölüm/sakatlanma halinde kişi başı limit 250.000,00 TL, poliçede ölüm/sakatlanma halinde kaza başı limit 2.250.000,00 TL olup, kazada murisler ... vefat etmiştir. Davalı zorunlu mali sorumluluk sigortacısı ... Sigorta A.Ş. destek Yılmaz yakınları bakımından 250.000,00 TL limit ile destek ... yakınları bakımından da 250.000,00 TL limit ile sorumludur. Davalı ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı ... Sigorta A.Ş. İse trafik sigortasını aşan kısım yönünden kişi başı bedeni 50.000,00 TL ve kaza başı 100.000,00 TL poliçe limiti ile sorumludur. Mahkemece; zorunlu mali sorumluluk ve ihityari mali sorumluluk poliçe limitleri aşılarak destek ... yakınları bakımından toplam 817.583,36 TL"ye, destek Yılmaz yakınları bakımından toplam 284.904,83 TL"ye hükmedilmiştir. ... yakınları, destek Şendoğan yakınları ile davacı ... tarafından manevi tazminat davalı ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı ... Sigorta A.Ş."den talep edilmiştir. İhtiyari mali sorumluluk sigorta poliçesinde mevcut manevi teminat klozunda da talep edilen manevi tazminat talepleri, bedeni zararlar limiti ile teminat altına alındığı belirtilmiştir. Mahkemece; destek ... yakınları bakımından toplam 100.000,00 TL, destek Yılmaz yakınları bakımından 35.000,00 TL, davacı ... için 15.000,00 TL manevi tazminata hükmedilerek kaza başı 100.000,00 TL poliçe limiti aşılarak karar verilmiştir. Bu durumda mahkemece; davalı zorunlu mali sorumluluk sigortacısı ve artan zarar bakımından davalı ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından KTK 96. Maddesi hükümleri tartışılarak poliçe hükümlerine göre kişi başı limit ve kaza başı limit aşılmadan hak sahipleri yönünden oranlama (garame) yapılarak karar verilmesi gerekirken KTK 96. maddesi göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. Ayrıca; genel şartlar hükümlerine göre, zarar miktarının limiti geçmesi halinde trafik sigortacısı ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı hükmedilen miktara ilişkin yargılama giderlerinin tamamından değil, sadece poliçe limitinin tazminat miktarına oranına göre sorumludur. Yargılama giderleri yönünden de bu hükümler gözetilmeden karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) ve (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Sigorta A.Ş ve ... Sigorta A.Ş."ye geri verilmesine 04/07/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.