MAHKEMESİ : Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 12/06/2013
NUMARASI : 2013/101-2013/429

Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak taşınmaz bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın davalı N.. B.. yönünden kabulüne, davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı yönünden husumet nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davalı N.. B.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dava, taşınmaza fiilen el atılmadığı halde idare tarafından 3194 sayılı İmar Kanunu"nun 7. ve 8. maddeleri uyarınca düzenlenen 1/1000 ölçekli imar uygulama planına göre kamu hizmetine tahsis edilmesi nedeniyle kullanım hakkının kısıtlanmasına dayalı olarak taşınmaz bedelinin tahsili için açılan ilk davada saklı tutulan bölümün davalı taraftan tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın, davalı Nilüfer Belediyesi Başkanlığı yönünden kabulüne, davalı B.. B.. Başkanlığı yönünden husumet nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davalı Nilüfer Belediyesi Başkanlığı vekilince temyiz edilmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, asıl dava olan Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/285 Esas -2012/103 Karar sayılı dosyasında, davacı tarafından dava konusu taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak tazminat isteminde bulunulduğu, fen bilirkişi raporunda taşınmazın tamamının 1/1000 ölçekli uygulama imar planında spor alanında kaldığı, taşınmaza fiilen el atmanın söz konusu olmadığı, ancak hukuki el atmanın kamuya tahsis amaçlı ve kalıcı nitelikte olduğunun belirtildiği, mahkemece taşınmazın bedelinin 5.666.100,00 TL olarak tespit edildiği, taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne karar verildiği, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulduğu, kararın Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2012/12872 Esas- 2012/20289 Karar sayılı ilamıyla onandığı, davalı vekilinin karar düzeltme isteminin 2013/2672 Esas- 2013/6942 Karar sayılı ilam ile reddedilerek kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Uygulama ve öğretide kamu idarelerinin, hizmetlerinin yürütülmesi sırasında tek yanlı irade açıklamalarıyla kamu hukuku esaslarına dayanarak ilgililerin hukuki durumlarını etkileyecek şekilde yaptıkları işlemlerin idari işlem; görev ve yetki alanlarına giren konularda hukuka uygun olarak yaptığı fiiller ile bu görevleriyle ilgili hareketsiz kalmaları idari eylem olarak tanımlanmakta olup somut olayda idarenin icra yetkisini hukuka aykırı olarak kullanması olarak nitelendirilebilecek fiili el atma durumu söz konusu olmadığına göre, 3194 sayılı İmar Kanunu"nun ilgili maddeleri uyarınca tek yanlı idari işlemle düzenlenen imar planları ve bu planlara dayanılarak yapılan işlemlerin idari nitelik taşıdığı, söz konusu imar planlarının zamanında uygulamaya geçirilmemesi durumunun da idari eylem olarak kabulü gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan uyuşmazlıklarla ilgili olarak açılan davalarda, görev itirazında bulunulması ve olumlu görev uyuşmazlığı çıkması üzerine durum Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından değerlendirilmiş ve 09.04.2012 gün 2011/238E.–2012/63K. ve 2012/41 E- 2012/77 K. sayılı kararlarında fiili el atmanın bulunmadığı durumlarda idari yargı yerinin görevli bulunduğuna karar verilmiştir.
Ayrıca 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasa ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun değiştirilen Geçici 6. maddesinin 10. fıkrasında da “Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmî kurumlara ayrılmak suretiyle veya ilgili kanunların uygulamasıyla tasarrufu kısıtlanan taşınmazlar hakkında, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda öngörülen idari başvuru ve işlemler tamamlandıktan sonra idari yargıda dava açılabilir. Bu madde hükümleri karara bağlanmamış veya kararı kesinleşmemiş tüm davalara uygulanır.” hükmü getirilmiştir.
Her ne kadar mahkemece 5. Hukuk Dairesinin 2012/12872 Esas- 2012/20289 Karar sayılı ilamına dayanılarak karar verilmiş ise de, mahkemelerin görevine ilişkin hususlar kamu düzeniyle ilgili olduğundan yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilir ve göreve ait hususlarda kazanılmış hak söz konusu olamaz. Görevin, kazanılmış hak kuralının bir istisnası olduğu İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 04.02.1959 tarih 1957/13E-1959/5K. sayılı kararında da belirtilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı tarafın mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın, dava konusu taşınmazın, genel ve düzenleyici bir işlem olan imar planıyla kamu hizmetine özgülenmesinden ve bu planda öngörülen kamulaştırma işlemlerinin zamanında yapılmamasından kaynaklandığının kabulü ile idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğinden, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-b ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın usulden reddi yerine yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile şimdilik diğer yönleri incelenmeksizin hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 24.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.