MAHKEMESİ :Asliye Hukuk İş Mahkemesi


Davacı, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenler ile temyizin kapsamına göre davalı,... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, 15.04.2005 tarihinde meydana gelen iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarının maddi ve manevi zararlarının karşılanması istemlerine ilişkindir.
Mahkemece; A) 2013/380 esas sayılı asıl dava bakımından; davalılar .. ve ... aleyhine açılan maddi-manevi tazminat davalarının reddine, davacı ... için talep olunan maddi tazminat isteminin kabulü ile 131.105,76TL. maddi tazminatın (Davalı ..ın sorumluluğunun 100,00TL ile sınırlı ve 15/07/2005 Tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte olmak üzere)100,00-TL"lik kısmı için 15/07/2005 tarihi, 131.000,76TL.lik kısmının dava tarihi olan 06.10.2005 tarihi itibarıyla işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar .. ve davalı ...dan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacı ... için talep olunan maddi tazminat isteminin kabulü ile 6.756,64-TL. maddi tazminatın ( Davalı ..’ın sorumluluğunun 100,00TL. ile sınırlı ve 15/07/2005 Tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte olmak üzere) 100,00-TL"lik kısmı için 15/07/2005 tarihi, 6.656,64-TL"lik kısmının dava tarihi olan 06.10.2005 tarihi itibarıyla işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve davalı ...dan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacı ... için talep olunan maddi tazminat isteminin kabulü ile 7.857,56-TL. maddi tazminatın(Davalı ..’ın sorumluluğunun 100,00TL. ile sınırlı ve 15/07/2005 Tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte olmak üzere) 100,00-TL"lik kısmı için 15/07/2005 tarihi, 7.757,56-TL"lik kısmının dava tarihi olan 06.10.2005 tarihi itibarıyla
işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar... ve davalı...dan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacı ... için 30,000,00 TL, davacı ... ve Soner için ise ayrı ayrı 15.000,00"er TL manevi tazminatın olay tarihi itibari ile 15/04/2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar...e Davalı ... dan müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine,
B) Birleşen 2014/384 esas sayılı dava bakımından; davacı ... için talep olunan maddi tazminat isteminin kabulü ile 309.917,12-TL. maddi tazminatın ( Davalı Ay-.."nin sorumluluğunun 178.911,36TL ile sınırlı olmak üzere), davacı ... için talep olunan maddi tazminat isteminin kabulü ile, 7.217,39-TL. maddi tazminatın ( Davalı... nin sorumluluğunun 560,75 TL sınırlı olmak üzere ), davacı ... için talep olunan maddi tazminat isteminin kabulü ile 8.386,86 TL maddi tazminatın ( Davalı.."nin sorumluluğunun 540,17 TL ile sınırlı olmak üzere) kaza tarihi olan 15/04/2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar..an müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
İş kazası sonucu sürekli iş göremezlik nedeniyle sigortalının maddi tazminatının hesaplanmasında, gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Öte yandan, gerçek ücretin ise; işçinin kıdemi ve yaptığı işin özelliği ve niteliğine göre işçiye ödenmesi gereken ücret olduğu, işyeri veya sigorta kayıtlarına geçmiş ücret olmadığı Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Bunun yanında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasanın 2.maddesinde açıklanan “.sosyal bir hukuk devletidir” hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Yargıtay içtihatları ile kabul edilen “usuli kazanılmış hak” olgusunun, bir çok hukuk kuralında olduğu gibi yine Yargıtay içtihatları ile geliştirilmiş istisnaları bulunmaktadır:
Son olarak da 6100 Sayılı H.M.K."nın 26.maddesi kapsamında mahkemeler taleple bağlılık kuralına göre tarafların talep sonuçları ile bağlı olup ondan daha fazlasına karar veremezler.
Tüm bu açıklamalar kapsamında somut olayda; davacı kazalının vasıflı bir işçi olduğu(Hat Monitörü) tüm dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Vasıflı bir işçinin asgari ücretle veya asgari ücretin biraz üzerindeki ücretle çalışmasının hayatın olağan akışına ve yaşam deneyimlerine uygun düşmeyeceği de açıktır. Bu nedenle Yerel Mahkemece, davacın asgari ücretin üzerinde bir ücret ile çalışacağının kabulü ile neticeye varılması isabetli olmakla birlikte kazalının ücreti noktasında ayrıntılı araştırma yapmadan yalnızca davacılar beyanı ve birtakım tanık anlatımlarına göre asgari ücretin yaklaşık 5,71 katı civarında bir ücretle çalıştığının kabulü doğru olmamıştır.
Bunun yanında davacılar vekili Dairemizin 18.02.2013 tarihli Bozma kararı öncesinde temyiz dilekçesine ekli olarak özel kusur bilirkişisi raporu dosyaya sunmuş olup iş güvenlik uzmanı...tarafından düzenlenen 30.09.2012 tarihli bu rapor kapsamına göre Mahkemenin 20.01.2012 tarih 2005/411Esas-2012/14 Karar sayılı kararının Bozulmasını istemiştir. Bahse konu özel bilirkişi raporunda ise diğer hususlar yanında davacılar murisi kazalının yargılama konusu olayda %35 oranında kusurlu olduğunun belirtilmesi karşısında kazalı işçinin kusur oranı noktasında davacılarca %35"lik oran kabul edilmiş olup Mahkemece kazalının %30 kusurlu olduğu kabulüne göre maddi tazminatın hesap edilmesi davalılar yararına oluşan usuli kazanılmış hakkın ihlalidir. Zira yukarıda da değinildiği üzere usuli kazanılmış hak anlam itibariyle; bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. İşbu davada da davacı yanlarca müteveffa kazalının %35 oranındaki kusurunun kabul edilmesine göre bu noktada davalılar yararına usuli kazanılmış hakkın oluşacağı ve artık kazalı işçi için bu oranın altındaki bir kusurun maddi tazminat davasına esas alınamayacağı açıktır.
Son olarak ise; davacılar vekilinin 29.11.2011 tarihli ıslah dilekçesi ile 2013/380 esas sayılı asıl davada hüküm altına alınmasını istediği tazminatların yalnızca davalı ..ti."den ve dava tarihinden işleyecek yasal faiz ile tahsilini talep ettiğinin anlaşılmasına göre 2013/380 esas sayılı asıl davada hüküm altına alınan manevi tazminatların davalı ..an da tahsiline karar verilmesi ile yine manevi tazminat davası bakımından dava tarihi yerine kaza tarihinden faize karar verilmesi H.M.K."nın 26. maddesinde ifadesini bulan talebin aşılmasıdır.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuksal olgular dikkate alınmadan yazılı şekilde hüküm kurması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş, davacıların maddi tazminat istemi bakımından, hat monitörü olarak çalışan tecrübeli bir işçinin ücreti noktasında .. ile davacılar murisinin yaptığı işe uygun başkaca meslek odalarından (elektrikçiler odası vs.) bilinen devrede kazalı sigortalının alabileceği ücretleri sormak, yine aynı veya başkaca iş yerlerinde çalışıp emsal işi yapanların ücretlerini araştırmak. Böylelikle kazalı işçinin gerçek ücretini tereddütsüz olarak belirleyerek belirlenen bu ücrete göre davacı hak sahiplerinin maddi zararını yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere kazalının %35 oranında müterafik kusurlu olduğu kabulüne göre yeniden hesaplatmak, manevi tazminat davası bakımından ise yine yukarıda açıklanan gerekçelerle davacıların talebini aşmayacak biçimde bir karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı.. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul olunmalı ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22/06/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.