Mahkemesi :İş Mahkemesi

Asıl dava, itirazın iptali ile takibin devamına, %20 icra inkar tazminatının davalıdan tahsili istemine ilişkin olup birleşen dava ise; Kurum işleminin iptali ile borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, asıl davanın kabulüne birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davalı/birleşen dava davacısının vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalıya, yaşamını yitiren sigortalı üzerinden hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla aylık bağlandığı, ancak boşandığı eşiyle talep konusu 23.10.2008-22.04.2014 tarihleri arasında fiilen birlikte yaşadığının belirlenmesi üzerine, davacı Kurumca talep konusu dönemde yersiz olarak ödenen aylıkların ödenmesi için davalıya tebligat yapılmış, idari yollarla ödenmemesi üzerine hakkında icra takibi yapılmış, yapılan icra takibine davalı tarafından itiraz edilmiştir. Bu durum üzerine davacı Kurum tarafından, itirazın iptali ile takibin devamına, %20 icra inkar tazminatının davalıdan tahsili istemine ilişkin eldeki dava açılmış, davalı/birleşen davacı tarafından da Kurum işleminin iptali ile borçlu bulunmadığının tespitine dair dava açılmış ve birleşme kararı verilmiştir.
Davanın, yasal dayanağı 5510 sayılı ... ve ... Sigortası Kanunu"nun 56"ncı maddesinin ikinci fıkrasıdır. Fıkrada “Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96"ncı madde hükümlerine göre geri alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir. Anılan madde 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5510 sayılı Yasa"nın 56. maddesinin ..."ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istemiyle ... Mahkemesi"ne yapılan 2009/86 Esas numaralı başvuru, 28.04.2011 tarihinde verilen karar ile reddedilmiştir.
Gelirin/aylığın kesilme tarihi ile Kurumun geri alım (istirdat) hakkının kapsamına ilişkin olarak; eylemli birlikte yaşama olgusunun gerçekleşme/başlama tarihi esas alınarak bu tarih itibarıyla gelir/aylık kesme veya iptal işlemi tesis edilip ilgiliye, anılan tarihten itibaren yapılan ödemeler yasal dayanaktan yoksun/yersiz kabul edilmeli, ancak, söz konusu madde 01.10.2008 günü yürürlüğe girdiğinden, eylemli birliktelik daha önce başlamış olsa dahi maddenin yürürlük günü öncesine gidilmemeli, başka bir anlatımla 01.10.2008 tarihi öncesine ilişkin borç tahakkuku söz konusu olmamalı, böylelikle açıklığa kavuşturulacak yersiz ödeme dönemine ilişkin olarak 5510 sayılı Kanun"un 96"ncı maddesine göre uygulama yapılmalıdır. İnceleme konusu 56"ncı maddede, “Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle” ibareleri yer aldığından, birden fazla evlilik ve doğal olarak birden fazla boşanmanın gerçekleşmiş olması durumunda, boşanılan herhangi bir eşle eylemli olarak birlikte yaşama durumunda madde hükmünün uygulanacağı gözetilmelidir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; davalı ile boşanmış olduğu eşinin 02.03.2012 tarihinde yeniden evlendikleri, 01.04.2012 tarihinden itibaren davalıya yapılan aylık ödemesinin kesildiği, bu tarihten sonra aylık ödenmediği anlaşılmaktadır.
Birlikte yaşama olgusunun var olduğuna dair mahkeme tespiti yerindedir ancak 01.04.2012 tarihinden itibaren davalı/birleşen davacıya aylık ödemesi yapılmadığı anlaşıldığından; istirdat dönemi 01.04.2012 tarihi ile sınırlı kabul edilip asıl ve birleşen dava yönünden karar verilmesi gerekirken mevcut şekilde karar verilmiş olması hatalı olmuştur.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı/birleşen dava davacısı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı birleşen dava davacısına iadesine, 14.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.