Tebliğname No : KYB - 2014/3276

Tehdit ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun"a Muhalefet suçlarından suça sürüklenen çocuk E.. D.."in, anılan Kanun"un 15/1, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 106/2-a, 31/2 ve 62. maddeleri uyarınca 2 ay 15 gün hapis, 208 Türk lirası adlî para ve 10 ay hapis cezaları ile cezalandırılmasına dair, Gaziantep 1. Çocuk Mahkemesinin 19/03/2013 tarihli ve 2012/689 esas, 2013/198 sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 07.01.2014 gün ve 3276 sayılı istem yazısıyla dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında “Dosya kapsamına göre,
1- Suça sürüklenen çocuk hakkında mahkûmiyet kararı verilen 6136 sayılı Kanun"un suç tarihinde yürürlükte bulunan 15/1. maddesinde ceza miktarının "altı aydan bir yıla kadar hapis ve yirmibeş günden az olmamak üzere adlî para cezası” olduğu, mahkemece suça sürüklenen çocuğa bu suç yönünden temel ceza olarak 6 ay hapis ve 25 gün adlî para cezası verildikten sonra, 25 gün adlî para cezasının günlüğü 20 Türk lirasından hesaplanmak suretiyle 500 Türk lirası adlî para cezasına hükmedildiği ve bundan sonraki indirimlerin 500 Türk lirası üzerinden hesaplanarak neticeten 208 Türk lirası adlî para cezasına hükmedildiği anlaşılmışsa da, adlî para cezası hesaplanırken cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesine yönelik artırma ve indirimlerin gün üzerinden yapılması gerektiği hâlde, yazılı şekilde hesaplama yapılarak fazla ceza tayin edilmesinde,
2- Mahkemece, suça sürüklenen çocuğun karar tarihinde alınan sabıka kaydı değerlendirilip tekrar suç işlemeyeceği yönünde kanaat oluşmadığından bahisle, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 231. maddesi gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verildiği ve yine 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 50 ile 51. maddelerinde sayılan şartlar oluşmadığından bahisle bu maddelerin uygulanmasına yer olmadığına karar verildiği anlaşılmakla, dosya kapsamında suça sürüklenen çocuğun suç tarihi itibari ile her hangi bir sabıkasının bulunmadığı, ancak karar tarihinde alınan sabıka kaydına göre suç tarihinden sonra hapis ve para cezasını içeren mahkûmiyet kayıtlarının oluştuğunun anlaşıldığı, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 231, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 50 ve 51. maddelerinin uygulanma şartı olan daha önce belli mahkûmiyetlerin olmaması şartının suç tarihinden önce böyle bir mahkûmiyetin olmaması olarak anlaşılması gerektiği, suç tarihinden sonra karar tarihine kadar oluşmuş mahkûmiyet kararlarının bu maddelerin uygulanma şartı kapsamında olmayacağı, her ne kadar suç tarihinden sonra oluşmuş mahkûmiyetler, uygulanması mahkemenin takdirinde olan hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve erteleme kurumlarının uygulanmamasında gerekçe olarak gösterilebilse bile, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 50/3. maddesinde yer alan " Daha önce hapis cezasına mahkûm edilmemiş olmak koşuluyla, mahkûm olunan otuz gün ve daha az süreli hapis cezası ile fiili işlediği tarihte onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş bulunanların mahkûm edildiği bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, birinci fıkrada yazılı seçenek yaptırımlardan birine çevrilir." şeklindeki mecburî hüküm karşısında, suç tarihinden önce hapis cezasına mahkûm olmamış suça sürüklenen çocuk hakkındaki 1 yıldan az hapis cezalarının 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 50/1. maddesinde yazılı seçenek yaptırımlardan birine çevrilmesi gerektiğinin gözetilmemesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
I-Olay:

Tehdit ve 6136 sayılı Kanun"a muhalefet suçlarından suça sürüklenen çocuk E.. D.. hakkında yapılan yargılama sonucunda, Gaziantep 1. Çocuk Mahkemesinin 19/03/2013 tarihli kararı ile sonuç olarak, 2 ay 15 gün hapis, 208 Türk lirası adlî para ve 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, sanık müdafiinin yüzüne karşı verilen ve sanığa da tebliğ edilen kararın temyiz edilmeksizin kesinleşmesi üzerine, bu kararın infazı aşamasında, 6136 sayılı Kanun"a muhalefet suçundan kurulan hükümde adli para cezasının hatalı belirlenmesi ve her iki suçtan verilen kısa süreli hapis cezaları açısından, TCK’nın 50/3. maddesindeki seçenek yaptırımların uygulanması zorunluluğuna uyulmaması nedeniyle, kanun yararına bozma yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.

II- Kanun Yararına Bozma İstemine İlişkin Uyuşmazlığın Kapsamı:

a- 6136 sayılı Kanun"a muhalefet suçundan kurulan hükümde, gün üzerinden belirlenen adli para cezasının hesaplanması sırasında, TCK"nın 61/8. maddesindeki usule riayet edilmeyerek fazla ceza verilmesi,

b- Suç tarihinde 18 yaşından küçük olan ve daha önce hapis cezasına mahkum edilmeyen sanık hakkında hükmolunan kısa süreli hapis cezalarının, TCK’nın 50/3. maddesi uyarınca aynı Kanun’un 50/1. maddesinde belirtilen seçenek yaptırımlara çevrilmesi zorunluluğunun gözetilmemesine ilişkindir.

III- Hukuksal Değerlendirme:

1- Adli para cezasının belirlenmesi sırasında fazla ceza verilmesi hususunun değerlendirilmesi;

5237 sayılı TCK"nın 61. maddesinin 8. fıkrasında, “ Adlî para cezası hesaplanırken, bu madde hükmüne göre cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesine yönelik artırma ve indirimler, gün üzerinden yapılır. Adlî para cezası, belirlenen sonuç gün ile kişinin bir gün karşılığı ödeyebileceği miktarın çarpılması suretiyle bulunur.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu düzenlemeye göre adli para cezasının belirlenmesinde öncelikle gün üzerinden tespit yapılması, bu miktar üzerinden TCK"nın 61. maddesindeki sıralamaya göre artırım ve indirimlerin yapılması ve son olarak TCK"nın 52/2. maddesi uyarınca bir gün karşılığı belirlenen miktarın, gün üzerinden belirlenen rakamla çarpılması sonucu para cezasının hesaplanması gerekmektedir.

İncelenen dosyada; mahkemece TCK"nın 61/8. maddesindeki usule riayet edilmeksizin para cezasının belirlenmesi nedeniyle sanık hakkında fazla ceza verildiği görülmektedir.

2- Seçenek yaptırımların değerlendirilmesi,

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 50. maddesinin 1. fıkrasında, kısa süreli hapis cezasının suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre, adlî para cezasına veya diğer tedbirlere çevrilebileceğine yer verilmiş, aynı maddenin 3. fıkrasında ise, "Daha önce hapis cezasına mahkûm edilmemiş olmak koşuluyla, mahkûm olunan otuz gün ve daha az süreli hapis cezası ile fiili işlediği tarihte onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş bulunanların mahkûm edildiği bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, birinci fıkrada yazılı seçenek yaptırımlardan birine çevrilir." hükümleri düzenlenmiştir.
İncelenen somut olayda; anılan Kanun hükümleri dikkate alınarak yapılacak değerlendirmeye göre, 26/06/2010 günlü suç tarihinden önce hapis cezasına mahkûm edilmemiş ve suç tarihinde 18 yaşından küçük olan, suça sürüklenen çocuk hakkında hükmolunan kısa süreli hapis cezalarının, TCK"nın 50/3. maddesindeki amir hüküm gereğince, anılan maddenin 1. fıkrasında belirtilen seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmesi zorunluluğu gözetilmeden, hapis cezasına mahkumiyetine karar verilmesi hukuka aykırıdır.

IV- Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,

1- Tehdit ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun"a muhalefet suçlarından suça sürüklenen çocuk E.. D.. hakkında, Gaziantep 1. Çocuk Mahkemesince verilen 19/03/2013 tarih ve 2012/689 esas, 2013/198 sayılı kararın, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,

2- Karardaki hukuka aykırılık sanığa daha hafif bir cezanın verilmesini gerektirmekle, aynı Kanun maddesinin 4-d fıkrası uyarınca, dosyadaki belge ve bilgiler ile sanığın kişisel, sosyal ve ekonomik durumu da gözetilerek,

a- 6136 sayılı Kanun"a muhalefet suçundan, anılan Kanun’un 15/1. maddesi uyarınca mahkemece cezanın alt sınırdan takdir edilmiş olması da değerlendirilerek, 6 ay hapis ve 25 gün karşılığı adli para cezası ile cezalandırılmasına,
- Yaş küçüklüğü nedeniyle TCK’nın 31/2. maddesi gereğince 1/2 oranında indirilerek, 3 ay hapis ve 12 gün karşılığı adli para cezası ile cezalandırılmasına,
- TCK’nın 62/1. maddesi gereğince takdiren 1/6 oranında indirilerek, 2 ay 15 gün hapis ve 10 gün karşılığı adli para cezası ile cezalandırılmasına,
- TCK"nın 50/1-a ve 52/2 maddeleri uyarınca günlüğü takdiren 20 TL"den paraya çevrilerek, 1.500 TL ve 200 TL adli para cezalarıyla CEZALANDIRILMASINA,
b- Tehdit suçundan, TCK"nın 106/2-a, 31/2 ve 62/1. maddeleri uyarınca mahkemece belirlenen 10 ay hapis cezasının, TCK"nın 50/1-a ve 52/2 maddeleri uyarınca günlüğü takdiren 20 TL"den paraya çevrilerek, 6.000 TL adli para cezasıyla CEZALANDIRILMASINA,

3- TCK"nın 52/4. maddesi gereğince adli para cezalarının aylık 20 eşit taksitler halinde ödenmesine,

4- İnfazın bu miktarlar üzerinden yapılmasına, kararın diğer yönlerinin olduğu gibi bırakılmasına, 15.01.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.