5. Hukuk Dairesi 2017/18790 E. , 2019/3571 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arsa niteliğindeki ... İlçesi ... Mahallesi 591 ada 9 ve 10 parsel sayılı taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibariyle doğrudur. Ancak;
1)Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen kamulaştırmasız el atmaya dayanan tazminat istemine ilişkin davalarda da uygulanır. Kamulaştırma Kanununun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların değerinin, değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan, zaruret olmadıkça yakın bölgelerde bulunan ve değerlendirme tarihine yakın emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur. Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Dosya kapsamında yer alan iki raporda da aynı emsal incelenmesine rağmen ilk raporda dava konusu taşınmaz emsalin yüzde ellisi değerinde, ikinci raporda ise yüzde otuz yedisi değerinde kabul edilmiş olup bu çelişki giderilmeden karar verilmesi doğru olmadığı gibi, kabule göre dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede kesilecek olan düzenleme ortaklık payının araştırılarak bu orana göre düzenleme ortaklık payı kesilmesi gerekirken, birinci raporda dava konusu taşınmazın bulunan metrekare bedelinden kesilen yüzde 40 düzenleme ortaklık payının denetlenmemesi, ikinci raporda ise kadastral parsel olan dava konusu taşınmazdan imar parseli olan emsalden düşülen düzenleme ortaklık payı oranında düzenleme ortaklık payı düşülmesi de doğru değildir. Bu itibarla rapor hüküm kurmaya elverişli değildir.
Bu nedenle taraflara dava konusu taşınmazlara yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için yeniden imkan tanınması, lüzumu halinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi, dava konusu taşınmazların, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazların; imar planındaki konumu, emsallere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmazlar ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazların değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin gözetilmemesi,
2- Değerlendirme dava tarihine göre yapıldığından, hükmedilen bedele dava tarihinden faiz yürütülmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması,
3-Taşınmaza el atma tarihinin 04/11/1983 tarihinden önce olduğu anlaşılmakla, el atma tarihi itibariyle maktu harç ve vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nispi harç ve vekalet ücretine hükmedilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalı idareden peşin alınan harçların istenildiğinde iadesine, davacıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 04/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.