15. Hukuk Dairesi 2016/5098 E. , 2018/788 K.
"İçtihat Metni"....
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan kâr kaybı alacağının tahsili ve menfi tespit istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı yüklenici .... ile konteyner, prefabrik yapılar, çelik konstrüksiyon ve her türlü imalât işlerinin yapımı için genel imalât sözleşmesi, boya işçiliği sözleşmesi ve işçilik sözleşmesinin alt yüklenici sıfatıyla akdedildiğini, davalı şirketin kararlaştırılan işlerin bir kısmını yaptırmaması nedeniyle müvekkilinin kâr kaybına uğradığını, davalı tarafından verilen 20.000,00 TL avans karşılığı müvekkili tarafından düzenlenen 31.12.2012 vade tarihli ve 30.000,00 TL bedelli senedin ..... 2013/6915 sayılı dosyası ile takibe koyulduğunu, sözü edilen senedin teminat senedi olduğundan takibin haksız olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 3.000,00 TL kâr kaybı alacağının hakediş tarihlerinden itibaren avans faizi uygulanarak tahsilini ve ..... Müdürlüğü’nün 2013/6915 sayılı dosyasında yapılan takip bakımından ise borçlu olmadığının tespiti ile %20 tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiş, davalı vekili, işin dava dışı iş sahibi tarafından iptâl edildiğini, müvekkilinin kusuru bulunmadığını, avans iade edilmediğinden takibin haklı olduğunu savunmuş, mahkemece davanın kısmen kabulüne, 1.501,50 TL kâr kaybı alacağının 07.03.2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, 15.08.2012 düzenleme, 31.12.2012 vade tarihli, 30.000,00 TL bedelli bonodan dolayı davacının davalıya 3.368,47 TL asıl alacak, 90,76 TL işlemiş faiz ve 10,11 TL komisyon yönünden borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tayini mümkün olan hallerde dava
....
dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilâm harcının 1/4 ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Yukarıda yapılan açıklamalarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde; davacı alt yüklenici dava dilekçesinde 3.000,00 TL kâr kaybı alacağının tahsili yanında .... 2013/6915 takip sayılı dosyası bakımından da borçlu olmadığının tespitini istemiştir. Davacı tarafından dava açılırken dava değeri gösterilmemiş, peşin harç ve başvuru harcı maktu olarak yatırılmıştır. Oysa az yukarıda açıklandığı üzere yargı işlemlerinden alınacak harç yatırılmadıkça müteakip işlemler yapılamaz. Bu nedenle mahkemece yapılacak iş; toplam dava değeri 33.963,49 TL üzerinden yatırılması gereken nispi harcın 1/4"ünü yatırmak üzere davacı tarafa süre verilip yatırılması halinde işin esasını inceleyip karar vermek, aksi halde Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi gözetilerek karar vermekten ibarettir. Bu husus kamu düzenine ilişkin olup mahkemece resen nazara alınmalıdır. Bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazları incelenmemiş, kararın açıklanan nedenle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 26.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
....