MAHKEMESİ : ..... ... FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 11/09/2014
NUMARASI : 2008/176-2014/210


Taraflar arasında görülen davada .... ..Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 11/09/2014 tarih ve 2008/176-2014/210 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 01/03/2016 günü hazır bulunan davacı-karşı davalı asil ... ... ve vekili Av. ... ... ile davalı-karşı davacılar vekili Av. ... ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin kariyerinin başlangıcından bugüne, bitkilerin insan sağlığı üzerindeki etkileri üzerinde çalışmalarını sürdürdüğünü, söz konusu çalışmalarını makaleler halinde birçok dergide ve süreli yayında, "... .... ...." adlı kitabında ve "... ... ...i" adlı kitaplarında da yayınladığını, müvekkilinin dergilerde yayınlanan makalelerinde ve .... .... ..... adlı eserinde yayımlanmış olan bulguların ve orijinal fikirlerin, davalılardan .... ve ... ... tarafından intihal edilmek suretiyle ".... .... .... .... .... " adlı kitaba kaynak göstermeden konulduğunu, bu kitabın diğer davalıların ortağı ve yetkilisi oldukları .... Yayıncılık İletişim Yapım Eğitim Hizm. San. Tic. Ltd. Şti tarafından basıldığını, müvekkilinin büyük çaba ve masrafla ortaya çıkardığı bulgu, görüş ve fikirlerinin, müvekkiline ait olduğu belirtilmeden ve kendilerine aitmiş gibi basan ve yayımlayan davalıların intihal işlemini gerçekleştirdiklerini, bu durumun da müvekkilinin FSEK"den doğan eser üzerindeki haklarını ve kişilik haklarını ihlal ettiğini ileri sürerek, devam eden tecavüzün ref"i ve muhtemel tecavüzün men"ini, dava konusu kitabın davalılar tarafından çoğaltılmasının ve yayılmasının önlenmesini, çoğaltılmış nüshaların satışının ülke genelinde durdurulmasını ve mevcutların toplatılmasını, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, 5.000,00 TL maddi ve 30.000,00 TL manevi tazminatın, haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini ve hükmün ilanını talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, iddiaların doğru olmadığını belirterek asıl davanın reddini savunmuş, karşı davada ise davacının müvekkilleri hakkında asıl davada haksız ithamlarda bulunduğunu iddia ederek, her bir müvekkili için 1"er TL olmak üzere toplam 6,00 TL manevi tazminatın davacı-karşı davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davacı/karşı davalı vekili, müvekkilinin anayasal şikayet hakkını kullandığını savunarak, karşı davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre, ..... ..... .... adlı kitabının bazı sayfalarında davacının bitkilerle ilgili tariflerini, örneğin brokoli, lahana, ısırgan, karnabahar, enginar, domates, havuç ve maydanoz yönünden insan sağlığına iyi gelen yönlerini anlattığı hususları davalı yanın ..... ..... ..... ..... .... isimli kitabına aktarırken bu bitkilerle ilgili anlatım ifadelerini FSEK"nın 35. maddesinde belirtilen iktibas serbestisi kapsamı dışına çıkarak birçok kelimeyi aynen almak suretiyle ve anlamlarını da benzer şekilde cümle içerisinde kullanmak suretiyle alıntı yaptığı, bu alıntıların çoğu kez mealen alıntı çerçevesinde oluştuğu, davalı yanın oluşturduğu eserde davacının eserinde intihal yaptığı sonucuna varıldığı, asıl davada husumetten davası reddedilen davalı-k.davacıların fiille irtibatlarının olmadığı, eser sahibi olmamaları sebebiyle karşı davadaki iddiaların bu anlamda yerinde görülmediği, eser sahibi olan karşı davacıların ise asıl davada davacının eserinden izinsiz alıntı yapmış olmaları sebebiyle iddialarının yerinde bulunmadığı gerekçesiyle asıl dava davada davalı ..... Yayıncılık İletişim Yapım Eğitim Hizmetleri ve Tic. Ltd. Şti., ..... ....., ... ..., ..... ..... hakkındaki davanın husumetten reddine, davalılardan ... ... ve ... ... yönünden davanın kısmen kabulüne, karşı davanın ise reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl davada taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1- Asıl dava, davacıya ait olduğu iddia olunan “... ... ...” adlı kitabın belirtilen sayfalarından, davalılar .... ve ... ... tarafından izinsiz olarak intihal oluşturan nitelikte alıntı yaparak “.... .... .... .... .... ” adlı kitaba koymak suretiyle davacının mali ve manevi haklarına tecavüzden dolayı maddi ve manevi tazminatın tahsili, vaki ve muhtemel tecavüzün men"i, oluşan maddi durumun giderilmesi ve hükmün ilanı istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki temel uyuşmazlık, intihalin bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır. Mahkemece benimsenen bilirkişi kurulu raporu doğrultusunda yazılı gerekçelerle asıl davanın davalılardan .... ve ... ... yönünden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Oysa, 5846 sayılı yasa ile korunan fikirlerin bizatihi kendisi değil, fikirlerin ifade tarzı olup, herkesçe bilinen hususlarda doğrudan veya dolaylı atfa gerek bulunmamaktadır. Başka bir deyişle, 5846 sayılı FSEK hükümleri ile eser sahibine sağlanan fikri hak koruması fikrin bizatihi kendisine dair olmayıp onun büründüğü ifade ediliş biçimine ilişkindir. Öte yandan anılan yasa hükmü uyarınca bir hak ihlalinden bahsedebilmek için öncelikle bir kopyalamanın veya usulsüz alıntının kuşkuya yer bırakmaksızın yapıldığının kanıtlanması gerekir.
Somut olayda davacı ve davalı .... ve ... ...’ye ait eserlerin karşılaştırılması sonucu 8 adet bitki ile ilgili olarak davacı eserinden anılan davalıların mealen alıntı yaptıkları sonucuna varılarak yazılı şekilde hüküm tesis edilmiştir.
Bu bağlamda, mahkemece yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda telif hukuku ile fikirlerin ifade ediliş şekillerinin korunacağı ilke olarak kabul edilerek hükme esas alınan bilirkişi raporundaki belirlemelerin dahi iddia edildiği gibi intihal yapıldığına ilişkin yeterli bir tespit içermemesi karşısında yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak FSEK"nın da temeli de bulunmayan mealen alıntı yapıldığından hareketle asıl davanın davalılardan .... ve ... ... yönünden kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın anılan davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
2- Davacı vekilinin temyizine gelince, davada iddianın ileri sürülüş biçimine göre intihal iddiasına dayalı olarak davalı şirket tarafından basıldığı iddia edilen kitaba ilişkin davacı tarafça davalı şirkete husumet yöneltilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı mahkemece gözden kaçırılarak yazılı şekilde davalı şirket yönünden de davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle davacı yararına bozulması gerekmiştir.
3- Bozma neden ve şekline göre, taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl davada davalılardan .... ve ... ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün anılanlar yararına, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalı/karşı davacı Şirket"ten alınarak davacı/karşı davalıya verilmesine, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacı/karşı davalıdan alınarak davalı/karşı davacılardan ... ... ve ... ..."ye verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcın istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 03/03/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.