Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/197 Esas 2020/1613 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/197
Karar No : 2020/1613

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İl Emniyet Müdürlüğü emrinde Emniyet Amiri olarak görev yapan davacının, görevde kayıtsızlık göstermek, görevi savsaklamak fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 5/A-6. maddesi uyarınca "3 günlük aylık kesimi" cezası ile cezalandırılması gerekmekte ise de, suçun işleniş tarihi itibarıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 127. maddesi gereğince disiplin cezası verme yetkisinin zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle dosyanın işlemden kaldırılmasına ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla;
Uyuşmazlık konusu olayda, davacının soruşturma konusu davranışı ile "görevde kayıtsızlık göstermek, görevi savsaklamak" fiilini işlediğinden bahisle 3 günlük aylık kesimi cezası ile cezalandırılması gerekmekte ise de, suçun işleniş tarihi itibarıyla disiplin cezası verme yetkisinin zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiğinin anlaşıldığı,
Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilen kararın, davacının özlük dosyasına konulması ve davalı idarenin davacı hakkında takdir yetkisini kullanacağı çeşitli işlemlerde dikkate alınması olasılığı karşısında, davacının hukuki durumuna ciddi etkileri olabileceği görülen dava konusu işlemin idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem niteliğinde olduğu,
Bu durumda, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunca ceza verme yetkisi zaman aşımına uğradığından bahisle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi nedeniyle, davacının disiplin cezasını gerektirecek fiilinin sübuta erip ermediği konusunda bir değerlendirme yapılmaksızın doğrudan dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken, fiil hakkında değerlendirme yapılarak ve sübuta erdiği kanaati belirtilerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Beşinci Dairesinin 26/04/2019 tarih ve E:2016/26366, K:2019/2971 sayılı kararıyla;
Olayda, zamanaşımı nedeniyle işlemden kaldırılmış dosya içeriği fiillerin sübûta erip ermediğinin incelenmesi, isnat edilen fiillerin işlendiğinin tespit edilmesi durumunda, fiilin işlendiği tarih esas alınarak ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığının tespit edilmesi, varılacak sonuca göre de dava konusu işlemin hukuka uygunluğunun değerlendirilmesi gerektiği,
Bu itibarla, davacının "3 günlük aylık kesimi" cezasını gerektiren fiilinin sübûta erip ermediği irdelenmeden ve fiilin hangi tarihte işlendiği tespit edilmeden, doğrudan ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğraması sebebiyle dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılarak … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: … İdare Mahkemesinin yetki ret kararı üzerine dosyanın gönderildiği … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun benzer bir uyuşmazlıkta vermiş olduğu 14/03/2019 tarih ve E:2017/2096, K:2019/1131 sayılı kararının da bu yönde olduğu gerekçesi eklenmek suretiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ceza verme yetkisi zaman aşımına uğramış fiiller ile ilgili olarak soruşturma yapılmasını idare yönünden yasaklayıcı bir mevzuat hükmünün bulunmaması nedeniyle söz konusu fiiller ile ilgili gerekli tespit ve değerlendirmeler yapıldıktan sonra ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle dosyanın işlemden kaldırılmasının hukuka uygun olduğu, bunun bir disiplin cezası olmadığı, icrai niteliğinin bulunmadığı; bu yönde tespit yapılmasının kusur tespitinde önemli olduğu, bazı durumlarda hakkında işlem yapılan personel için fayda teşkil ettiği; davacının 01/09/2016 tarihinde kamu görevinden çıkarıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… İl Emniyet Müdürlüğü emrinde Emniyet Amiri olarak görev yapan davacının, Ankara Emniyet Müdürlüğü Teknik Takip ve İzleme Büro Amirliğince yapılan malzeme sayımında 2011 yılında mahkemelerden alınan dinleme kararlarının asıllarının TİB başkanlığına teslim edilmesi gerekirken teslim edilmediğinin tespiti üzerine başlatılan disiplin soruşturması sonucu "görevde kayıtsızlık göstermek, görevi savsaklamak" fiilini işlediği gerekçesiyle, Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü'nün 5/A-6 maddesi uyarınca "3 günlük aylık kesimi" cezası ile cezalandırılması gerekmekte ise de, suçun işleniş tarihi itibarıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 127. maddesi gereğince disiplin cezası verme yetkisinin zamanaşımına uğradığından bahisle Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı kararıyla "dosyanın işlemden kaldırılmasına" karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, işlemden kaldırılan dosya içeriği değerlendirilmek suretiyle hakkında isnat olunan fiilin sübuta erdiği belirtilerek işlem tesis edilse de söz konusu fiili işlemediği yolundaki iddialarla temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Zamanaşımı" başlıklı 127. maddesinde;
"Bu Kanunun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;
a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,
b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,
başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metnine yer verilen hükümle düzenlenen ve ilgililer bakımından güvence niteliği taşıyan zamanaşımı süreleri, kamu düzenine ilişkin olup, uyulması zorunlu sürelerdir.
Disiplin cezaları, kamu hizmetinin gereği gibi yürütülebilmesi için kamu görevlilerinin mevzuat uyarınca yerine getirmek zorunda oldukları ödev ve sorumlulukları ifa etmemeleri veya mevzuatta yasaklanan fiillerde bulunmaları durumunda uygulanan yaptırımlar olup, kişilerin özlük hakları üzerinde doğrudan ve önemli sonuçlar doğurmaları sebebiyle subjektif ve bireysel etkileri bulunduğu gibi kamu görevinin gereği gibi sürdürülmesi ve kamu düzeninin sağlanması bakımından objektif ve kamusal öneme sahiptirler.
Buna göre, disiplin cezası verilebilmesi için öncelikle kusurlu hâlin tespiti gerekmekte olup, disiplin cezasına konu edilen fiil veya hâlin zamanı, yeri, şekli gibi tüm unsurların ortaya konulması, böylelikle fiilin kim tarafından, ne zaman, nerede ve ne şekilde işlendiğinin net ve açık bir şekilde belirlenmesi gereklidir.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin tespiti ile bu tespit sonrası fiilin işlenip işlenmediğinin ortaya konulması gerekmekte olup, fiilin işlendiği tarihten itibaren iki yıllık zamanaşımı süresi geçirildikten sonra ise disiplin cezası verilemeyeceği açıktır.
Olayda, zamanaşımı nedeniyle işlemden kaldırılmış dosya içeriği fiilin, davacı tarafından işlenip işlenmediğinin tespitinden sonra dava konusu işlemin hukukiliğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davacının 3 günlük aylık kesimi cezasını gerektiren fiilinin sübûta erip ermediği irdelenmeden doğrudan ceza verme zamanaşımı sebebiyle dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, ısrar kararında işaret edilen Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14/03/2019 tarih ve E:2017/2096, K:2019/1131 sayılı kararı; birden fazla disiplin cezasının iptalinin istenildiği davada, "dava dilekçesinin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 5. maddesine aykırı olmadığı hususundaki ısrar hükmüne ilişkin" kararın temyizine yönelik olduğundan, işbu ısrar konusu ile ilgisi bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin temyize konu … tarih ve E: …, K: … sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/09/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; … İdare Mahkemesinin temyize konu … tarih ve E: …, K: … sayılı ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14/03/2019 tarih ve E:2017/2096, K:2019/1131 sayılı kararına yollama yapılarak ısrar kararına eklenen gerekçenin karardan çıkartılmak suretiyle düzeltilerek onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.