Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/10974 Esas 2021/3428 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi
...

Davacı, davalı işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespiti ve sigortalılık başlangıç tarihinin 15.02.1989 olduğuna karar verilmesini istemiştir.
Dairemizce verilen bozma kararı sonrası, Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının davalı işyerinde 15.02.1989- 30.11.1997 ve 15.03.2000- 30.11.2011 tarihleri arasında her sene için Mart ayının 15. gününden Kasım ayının son gününe kadar mevsimlik işçi olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.Davacı isticvabında ise 1999 yılında ve 2002 yıllarında doğum yaptığını, bu dönemde çalışmadığını beyan etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 15.05.2003 – 15.09.2011 tarihleri arasında her yıl 15 Mayıs – 15 Eylül tarih aralığında çalıştığına karar verilmiş ise de ; bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanaklarından biri 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı, davalı işveren ve davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Eldeki davada, davacının hizmet cetveli incelendiğinde 07.05.1997 tarihli işe giriş bildirgesine istinaden 1997/1.döneminde 69 gün, 1997/3.dönemde 1 gün olmak üzere davalı şirket nezdinde çalışmasının bildirildiği saptanmıştır.
Dosya kapsamına göre, mahkemece yapılacak iş; davacının 07.05.1997 tarihli işe giriş bildirgesinden önceki talep dönemi blok çalışma nedeniyle hak düşürücü süreye uğramayacağından; iş bu dönem yönünden davacının fiili bir çalışması olup olmadığına dair bordro tanıklarının beyanlarına başvurularak, sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın; eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar ve davacı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan ... Toprak San. ve Tic. A.Ş. "ne iadesine 17.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.