MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : 3. ŞAHIS TARAFINDAN AÇILAN MENFİ TESPİT

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan; ..., ... ve ... vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı şirketin ... şubesinde iş müfettişlerince yapılan inceleme neticesinde düzenlenen rapor ve davalı şirkete tebliğ olunan 20.03.2013 tarih ve 27002579-660-758 sayılı yazı ve eklerinde davalıların 01.09.2011-31.12.2012 tarihleri arasına ilişkin olmak üzere fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğinin tespit edildiğini ve ödenmesi gereğinin bildirildiğini, tespit olunduğu bildirilen çalışma saatlerinin ve fazla çalışma sürelerinin gerçeği yansıtmadığını, davalılara ödenmemiş herhangi bir fazla çalışma ücret alacağının bulunmadığının tespitini talep etmiştir.
Davalıların Cevabının Özeti:
Davalı işçiler davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalılar ..., ..., ..., ... ve ... yönünden davanın kabulü ile; davacının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Başkanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişince hazırlanan 24/01/2013 tarih ve 9434/1 sayılı inceleme raporuna itirazının kabulü ile, davacının dava konusu olan 01/09/2011-31/12/2012 tarihleri arasıyla sınırlı olmak üzere davalılara fazla çalışma ücreti alacağına ilişkin borcunun bulunmadığına ve bu döneme konu fazla çalışma ücretlerinin davalılara ödendiğinin tespitine, davalı ... yönünden davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, davacının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Başkanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişince hazırlanan 24/01/2013 tarih ve 9434/1 sayılı inceleme raporuna itirazının kısmen kabulü ile, davacının dava konusu olan 01/09/2011-31/12/2012 tarihleri arasıyla sınırlı olmak üzere davalı ..."a 2012/7 ve 2012/9. aylar dışındaki aylarda davalı ..."a fazla çalışma ücreti alacağına ilişkin borcunun bulunmadığına ve bu döneme konu fazla çalışma ücretlerinin davalı ..."a ödendiğinin tespitine, 2012/7 ve 2012/9. aylar yönünden davacının davasının reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı ..., ... ve ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 92/3. maddesi kapsamında, işçi alacaklarına dair iş müfettişlerince düzenlenen rapor ve tutanakların içeriğine ilişkin davalarda taraf teşkili noktasındadır.
4857 sayılı Kanun’un 91. maddesinin 2. fıkrasında, “30/1/1950 tarihli ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 10. maddesine istinaden iş sözleşmesi fiilen sona eren işçilerin kanundan, iş ve toplu iş sözleşmesinden doğan bireysel alacaklarına ilişkin şikayetleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüklerince incelenir” denilmiştir.
4857 sayılı Kanun"un 92. maddesinin 3. fıkrasında ise, “Çalışma hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili iş müfettişleri ile işçi şikayetlerini incelemekle görevli bölge müdürlüğü memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi ispatlanıncaya kadar geçerlidir. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı taraflarca otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir. İş mahkemesinin kararına karşı taraflarca 5521 sayılı Kanun"un 8. maddesine göre kanun yoluna başvurulabilir. Kanun yoluna başvurulması iş mahkemesince hüküm altına alınan işçi alacağının tahsiline engel teşkil etmez.” hükmüne yer verilmiştir.
4857 sayılı Kanun’un 92. maddesinin 3. fıkrasına göre iş müfettişi raporlarına karşı açılan davalar, işçilerin bireysel başvuruları üzerine iş müfettişi tarafından işçi alacaklarına ilişkin yapılan tespitlere karşıdır. Bu tespite işçi tarafından, yapılan tespitin eksik olduğu ve daha fazla alacağın bulunduğu gerekçesiyle itiraz ediliyorsa dava, eda davası niteliğindedir. Söz konusu tespite, işveren tarafından yapılan tespitin hatalı olduğu ve tamamen ya da kısmen borçlu olunmadığı gerekçesiyle itiraz ediliyorsa dava, menfi tespit davası niteliğindedir. Bu son halde, kanunda özel olarak düzenlenmiş olması sebebiyle, davacı işverenin bu davayı açmakta, kanunun ifadesiyle “hukuken korunmaya değer güncel bir yararı” bulunduğu kabul edilmelidir. Başka bir ifadeyle tespit davaları için ayrıca araştırılan hukuken korunmaya değer güncel bir yarar şartının bu dava açısından mevcut olduğu değerlendirilmelidir.
Somut olayda, davacı işveren iş müfettişince düzenlenen rapor içeriğinin hatalı olduğu ve raporda isimleri belirtilen davalı işçilere fazla çalışma ücreti borcunun bulunmadığı gerekçesiyle, sadece işçilere karşı husumet yöneltmek suretiyle borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir. Mahkemece, davalı işçiler aleyhine yürütülen yargılama neticesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Başkanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişince hazırlanan 24/01/2013 tarih ve 9434/1 sayılı inceleme raporuna itirazın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, taraf teşkili sağlanmadan uyuşmazlığı esasına yönelik olarak karar verildiği anlaşılmaktadır. İş Kanunu’nun 92/3 maddesine göre iş müfettişince düzenlenen raporlara karşı itiraz niteliğindeki davalarda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına da husumet yöneltilmesi gerekmektedir. Husumet kamu düzenine ilişkin olup mahkemece resen gözetilmelidir. Hal böyle iken, mahkemece davacıya davasını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yöneltmesi için süre verilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 06.11.2018 tarihinde oy birliği ile karar verildi.