MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasında görülen tazminat davasının yapılan yargılaması sonucunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Turizm Otomotiv San. ve Tic AŞ Vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davalı ...Ş"nin işleteni, davalı ..."ın sevk ve idaresindeki, diğer davalı ... şirketine trafik sigortalı olan ... plakalı aracın davacının maliki olduğu, sevk ve idaresindeki 35 DVY 50 plakalı araca çarpması sonucu davacının aracında meydana gelen hasarın tazmini için davalı ... şirketine başvurulduğunu, ancak ödeme yapılmadığını, davacının aracındaki zarar miktarının sigorta eksperince 2.650,00 TL olarak belirlendiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.650,00 TL maddi tazminatın 11.10.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve benimsenen bilirkişi raporuna göre davanın reddine dair karar verilmiş; hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 10/12/2015 tarihli ve 2015/5482 Esas, 13760 Karar sayılı ilamı ile bozulmuştur.
Bozmadan sonra yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi raporundan sonra, davacı vekili, 16.12.2017 tarihli dilekçesinde, maddi tazminat miktarını 2.966 TL"ye yükseltmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kabulü ile 2.650,00 TL maddi tazminatın davalı ... yönünden dava tarihinden, diğer davalılar yönünden olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte alınarak, davacıya verilmesine, sigorta şirketinin poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydı ile sorumlu olmasına, dair karar verilmiş; hüküm davalı ... Turizm Otomotiv San. ve Tic AŞ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı KTK hükümlerine göre, trafik kaydı "işleteni" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde, "İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise, "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araç malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devir edilmesi halinde (kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o araca kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarak da, araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, davalı ... Turz. Otomotiv San ve Tic. AŞ. vekili, müvekkilinin uzun süreli araç kiralama işi yaptığını, hukuken işleten olmadığını ve husumet yöneltilemeyeceğini, ... plakalı aracın 03.03.2008 başlangıç tarihli 48 aylık kira sözleşmesi ile kiralandığını, kaza tarihi olan 11.10.2007 tarihinde...Kimya San. ve Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olduğunu iddia etmiş, kira sözleşmesi ile kaza tarihini de kapsayan kira bedellerine karşılık kesilen faturaları dosyaya sunmuş olduğu anlaşılmakla, mahkeme tarafından bu hususta herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın yazılı olduğu şekilde karar verilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda mahkemece taraflar arasında uzun süreli ve 3.kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesinin bulunup bulunmadığı, aracın fiilen teslim edilip edilmediği, ekonomik yararlanmanın kime ait olduğu, kira sözleşmesi ve kira bedelinin Maliye ve vergi dairelerine bildirilip bildirilmediği, gerektiğinde işleten ve kiracının ticari defter ve kayıtları üzerinde konusunda uzman bir bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle, kira sözleşmesinin fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, davalı ... Turz. Otomotiv San ve Tic. A.Ş."nin işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve hatalı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetli görülmemiştir.
2-Bozma neden ve şekline göre davalı ... Turz. Otomotiv San ve Tic. AŞ."nin diğer temyiz nedenlerinin incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
3-Her ne kadar mahkemece karar başlığında davalılar arasında ...Filo Kiralama A.Ş. Gösterilmiş ise de bu isimde bir şirket olup olmadığı araştırılmaksızın hakkında hüküm kurulması doğru görülmemiş olup bu yanlışlığın mahallinde düzeltilebilir bir hata olması nedeni ile bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Turz. Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle bozma nedenine göre davalı ... Turz. Otomotiv San ve Tic. AŞ. vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Turz. Otomotiv San. ve Tic. A.Ş."ye geri verilmesine 24/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.