5. Hukuk Dairesi 2018/9860 E. , 2019/3262 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki satışa konu edimin eksik ifası nedeniyle alacağın tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, davalı ... vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Dava, satışa konu edimin eksik ifası nedeniyle alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiş ise de bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki;
Dosyanın incelenmesinde; ...... Başkanlığı"na ait ...... ili ...... Müdürlüğünde 363 parsel numarasıyla kayıtlı 264.953 m²"lik taşınmazın dava dışı ...... Demirel tarafından ......de düzenlenen ......... ile satın alındığı, sözleşmede yazılı devir yetkisine dayanılarak 22/06/2009 tarihli ......den düzenlenen ......... ile 35.000 m²"sinin davacıya satıldığı, daha sonra taşınmazın imar uygulaması ile birden fazla parsele ayrıldığı %40 düzenleme ortaklık payı kesintisinden sonra davacıya 21.000 m² taşınmaz verilmesi gerekirken, ......... Başkanlığı"nın imar uygulaması ile oluşan taşınmazlarda 1497 ada 2 ve 3 parsel sayılı taşınmazları......ye devretmesi sonucu 19.250 m² yer verildiği, bu nedenle davacı tarafından eksik verilen 1.750 m² için bedel talep edildiği anlaşılmıştır.
Dairemiz bozma kararında; 2009 yılında taşınmazın ......... Başkanlığı tarafından ilk malike 37 TL/m² bedel üzerinden satıldığına göre en iyi emsalin kendi satışı olacağı gözetilmeden ve ayrılma nedenleri açıklanmadan, bilirkişi raporunda 2012 yılı itibariyle 389 TL/m² üzerinden değer biçilmesinin uygun olmadığı açıklanmıştır.
Düzenlenen ve hükme esas alınan raporda taşınmazın geldisi olan 363 parsel numaralı taşınmazın yüzölçümü dikkate alındığında tamamının satış bedelinin 9.850.000,00 TL olduğu % 25 teminatının dahi 2.460.500,00 TL tuttuğu ifraz edilmemiş ve imar uygulamasına tabi tutulmamış bu büyüklükteki taşınmazın satışının rekabet ortamını ortadan kaldırması nedeniyle düşük bedelle satıldığından bahisle değerlendirmeye alınmadığı açıklanmış ise de, bu açıklanan satıştan sonra taşınmazı ......... Başkanlığı"ndan satın alan ...... Demirel"in aynı m² birim fiyatla bir kısım hisseyi dosyamız davacısı ...... Keser"e ve diğer kişilere sattığı, satın alan kişilerden ...... Demirel"in de aldığı payı aynı bedelle ...... Eren"e sattığı anlaşılmıştır. Bilirkişi raporu ilk satışı değerlendirirken aynı m² birim fiyatla yapılan ikinci ve hatta üçüncü satışları nazara almamıştır.
Dava satışa konu edilen edimin eksik ifası nedeniyle alacak istemine ilişkin olduğuna göre; eksik ifanın karşılığı bulunurken sözleşmenin tamamının bedeli ile eksik ifanın oranının da değerlendirmede gözönünde bulundurulması gerekir. Taşınmazın 2009 yılında yapılan ilk ihale ve onu takip eden sonraki iki serbest satışta, davaya konu eksik ifa edildiği ileri sürülen 1.737,76 m²"lik kısmı için 64.603,70 TL ödenmiş iken dosyamızda aynı pay için 2012 yılında yapılan değerlendirmede 647.935,40 TL bedel takdir edilmesi inandırıcı olmadığı gibi;
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın değerinin tespitinde,dava konusu taşınmaza ait emsal alınan 05.11.2011 tarihli 284 TL/ m2 birim fiyatıyla satıldığı ve bu satışın taşınmazın geldisi olan kök parselin 2009 yılında 37 TL/M2 üzerinden satıldığı dikkate alındığında özel amaçlı satış olduğu kanaati oluşturduğundan emsal olarak alınması doğru değildir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili ......... Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak ve özellikle taşınmazın 2009 yılında 3 kere aynı m² birim fiyatla satış gördüğü gözetildiğinde bu fiyattan ayrılma nedenleri de gösterilmek suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının......ye irad kaydedilmesine, 27/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.