Mahkemesi : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi

i

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı, davalı ve fer"i müdahil SGK vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, feri müdahil SGK vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; müvekkilinin 15/06/2007 tarihinde davalı tarafından işletilmekte olan ... adlı işyerinde cam kesme ustası olarak işe başladığını, 16/11/2011 tarihine kadar çalıştığını, davalı işveren tarafından hiçbir neden yokken haksız ve sebepsiz olarak işine son verildiğini, müvekkilinin davalı işyerinden 20.05.2009 tarihinde askere gitmek için ayrıldığını, askerlik dönüşü 01.05.2011 tarihinde tekrar davalı işyerinde çalışmaya başladığını, davalı işverenin müvekkilinin 15.06.2007-20.05.2009 tarihleri arası çalışmalarının SGK"ya bildirilmediğini, ayrıca askerlik dönüşü 01.05.2011-12.08.2011 ve 01.09.2011-01.10.2011 tarihleri arası çalışmalarının SGK"ya bildirilmediğini beyan etmekle, müvekkilinin davalı işyerinde 15/06/2007 tarihinden 20/05/2009 tarihine kadar, 01/05/2011 tarihinden 12/08/2011 tarihine kadar ve 01/09/2011 tarihinden 01/10/2011 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili; davacı tarafından 5 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra davanın açılmış olduğu, zaman aşımı yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği, davacının davalı işyeri ile ilgili olarak herhangi bir iş sözleşmesinin olmadığı, davacının davalı işyerine ara ara ziyarete gelen kişi sıfatında olduğu, çalışan olmadığı, davacının davalı işyerinde cam ustası olarak çalışmadığı, davacı tarafından açılan davacının haksız ve kötü niyetle açılmış olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Feri Müdahil SGK vekili; davalı işyeri dosyasının tetkikinde davacının davalı işyerinde 01.10.2011-16.11.2011 tarihleri arası 46 gün hizmetinin olduğunu, ancak 15.06.2007-20.05.2009, 01.05.2011-12.08.2011, 01.09.2011-01.10.2011 tarihleri arası herhangi bir bildirime rastlanılmadığını, ayrıca davacının davalı işyerinde çalışıp çalışmadığının davacı ile aynı işyerinde çalışan ve kuruma intikal ettirilen aylık prim bordrolarında adı olan tanıkların olmasına özen gösterilmesi gerektiğinden komşu işyerinde çalışanların bilgi ve görgülerine başvurularak çalışma olgusunun hiç bir kuşkuya yer açmayacak şekilde somut ve inandırıcı delillerle ispatlanması gerektiğini beyan etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI :
"Davanın kısmen kabulüne,davacının davalı ...’a ait 1091759 sicil numaralı işyerinde 15/06/2007-20/05/2009 tarihleri arasında hizmet akdi ile sigortasız olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, Davacının davalı işverene ait 1091759 sicil numaralı işyerinde sigortasız çalıştığı dönemlerde prime esas kazancının asgari ücret olduğuna ve sigorta primlerinin bu ücret üzerinden tamamlattırılması gerektiğinin tespitine,” karar verilmiştir.
B-BAM KARARI:
Dosya kapsamı, delil durumu itibariyle, Alanya 1. İş Mahkemesi 2016/866 Esas 2019/845 Karar sayılı kararında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre, davacı vekilinin, feri müdahil Kurum vekilinin ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK"nun 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer’i Müdahil Kurum vekili temyiz dilekçesinde, istinaf gereklerini tekrarla; davanın hak düşürücü süre yönünden reddi gerektiğini, verilen kararın hatalı olduğunu, davanın hizmet tespiti davası olması nedeniyle eylemli ve gerçek biçimde çalışmanın varlığının tespitinin gerektiğini, çalışma olgusunun hiç bir kuşkuya yer açmayacak şekilde somut ve inandırıcı delillerle ispatlanması gerektiğini beyan ile usul ve yasaya aykırı olan yerel mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleridir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; 15.02.1989 doğumlu olan davacının talebe konu dönemde, hizmet cetveline göre davalıya ait 1091759 sicil sayılı işyerinden 01/10/2011-16/11/2011 tarihleri arasında hizmetlerinin bildirildiği, ayrıca, davacının 23.12.2010-29.12.2010 tarihleri arası dava dışı 1083255 sicil numaralı Demir İnşaat, 12.08.2011-31.08.2011 tarihleri arasında ise 1131132 sicil numaralı dava dışı Parlayüksel Plastik unvanlı işverenlikler bünyesinde sigortalı olarak çalışmalarının bildirildiği, davalıya ait, 1091759 sicil sayılı, “... ve Ort-...” unvanlı işyerinin 06.01.2005 tarihinde Kanun kapsamına alındığı, mahiyetinin cam ve hediyelik eşya satımına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davacının hizmet cetveline göre ; sigortalı hizmetlerinin bildirildiği, dava dışı 1083255 sicil numaralı Demir İnşaat, 1131132 sicil numaralı dava dışı Parlayüksel Plastik unvanlı işverenliklerin, davalı işyeri ile ilgisinin bulunup bulunmadığı, davalı işyerine ait başka sicil sayılı işverenlik olup olmadığı yöntemince araştırılıp belirlendikten sonra, kabule konu dönemler ve dava tarihi de gözetilerek hak düşürücü süre irdelenmeli, toplanan deliller ışığında varılacak sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözönünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 31/05/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.