MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.03.2010 gününde verilen dilekçe ile mera tahsis kararının iptali, müşterek kullanımın tespiti ile elatmanın önlenmesi ve taşınmazların ... adına tescil istenmesi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan muhakeme sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 13.10.2015 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı köy vekili ile duruşmasız olarak davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 31.05.2016 günü için yapılan tebligat üzerine duruşmalı temyiz eden davalı vekili Av. ... ile karşı taraftan davacı vekili Av. ... ile davalı ... vekili Av. ... ve davalı ... vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı, kadim köy olan davacıdan ayrılarak 1956 yılında kurulan davalı ...’ne 22.01.2010 günlü ve 3 sayılı karar ile davacının kadimden bu yana kullandığı meraların tahsis edildiğini, davacının kullanım hakkının engellendiğini ileri sürerek, ortak kullanımın tespitini ve elatmanın önlenmesini ve 245 ile 453 ilâ 460 parsel sayılı taşınmazların ... adına tescilini istemiştir.
Davalı ... ve ..., tespit ve tahdit askı ilanına davacının itiraz etmediğini, ortak kullanıma ilişkin bilgi verilmediğini; davalı köy ise, taşınmazların davacının kadim meraları olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, dava konusu meraların taraf köyler tarafından müşterek kullanımının tespitine, tahsis kararının iptaline ve tescil istemi hakkında karar vermeye yer olmadığına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili, davalı ... vekili ve davalı köy vekili temyiz etmiştir.
Dava, mera tahsis kararının iptali, müşterek kullanımın tespiti ile elatmanın önlenmesi ve taşınmazların ... adına tescili istemlerine ilişkindir.
4342 sayılı Mera Kanununun 1. maddesinde kanunun amacı “… daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve kamuya ait otlak ve çayırların tespiti, tahdidi ile köy veya belediye tüzel kişilikleri adına tahsislerinin yapılmasını, belirlenecek kurallara uygun bir şekilde kullandırılmasını, bakım ve ıslahının yapılarak verimliliklerinin artırılmasını ve sürdürülmesini, kullanımlarının sürekli olarak denetlenmesini, korunmasını ve gerektiğinde kullanım amacının değiştirilmesini sağlamaktır” şeklinde açıklanmıştır. Mera Kanununun 6. maddesine göre mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi ...nca yapılır. Uygulamayı yapacak merci ise ... onayı ile oluşturulacak olan mera komisyonu ve komisyona bağlı olarak çalışan teknik ekiplerdir.
Mera Komisyonları, Kanunun 5. maddesine göre mera, yaylak ve kışlak kapsamına alınan bir yerin bir veya birkaç köy ya da belediye tüzel kişiliklerine yararlanmaları amacıyla tahsisini gerçekleştirirken yasanın öngördüğü kıstasları aramak ve tahsisi bu ölçülere uygun yapmak zorundadır. Bu konudaki Mera Kanununun 11. maddesi hükmü “Komisyon; bölgenin ekonomik durumunu, iklim özelliklerini, toprak işleme esaslarını, arazi kullanma
şekillerini ve kullanma kabiliyet sınıflarını dikkate alarak mevcut mera, yaylak ve kışlaklar ile bu amaçla kullanılabilecek diğer alanları, sulama ve geçit yerlerini tespit eder ve haritaları üzerinde belirler. Köy veya belediyenin münferiden veya müştereken yararlanacağı mera, yaylak ve kışlak ihtiyacının belirlenmesinde, bu alanların karakter ve otlatma kapasitesi, bitkisel ve hayvansal gelişme ve otlatılacak hayvan miktarı dikkate alınır. Hesaplamada, bir büyükbaş hayvan birimi için verilmesi gerekli olan mera, yaylak ve kışlak alanı üzerinden o yerlerdeki çiftçi ailelerinin otlatma hakkı bulunur” 12. madde hükmü ise; “Komisyon, 11 inci maddeye göre belirlenen ihtiyacı karşılayacak miktarda mera, yaylak ve kışlaklar ile bunlarla ilgili sulama ve geçit yeri olarak tespit edilen alanları halkın ortak olarak yararlanmaları amacıyla, o köy veya belediye tüzel kişiliğine tahsis eder ve tahsis kararı valiliğin onayına sunulur. Bu kararda tahsis edilen yerin niteliği, miktarı, sınırları, hayvan sulama ve geçit yerleri, tahsis amacı, otlatma kapasitesi, aile işletmelerinin büyükbaş hayvan birimi üzerinden otlatma hakkı ve otlatabilecekleri hayvan sayısı da belirtilir…” şeklindedir. Görülüyor ki Mera Kanunu, komisyonca tahsis işlemi gerçekleştirilirken kadim yararlanma biçimini veya mera, yaylak ve kışlakların hangi köy veya belediyenin idari sınırları içinde ise o köy veya belediyeye tahsis edilmesi gerektiğini bir ölçü olarak kabul etmemiştir. Mera Kanunu’nun tahsis için kabul ettiği kıstas o köy veya belediyenin mera, yaylak ve kışlaklara olan ihtiyacıdır. İhtiyaç unsurunun belirlemesi yapılırken gözetilmesi gereken ölçütlerin neler olduğu de özellikle yasanın 11. maddesinde sıralanmıştır. Öte yandan ihtiyaç tespiti yapılırken ...nca belirlenen normların dikkate alınması da zorunludur.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu taşınmazlar 22.01.2010 günlü ve 3 sayılı mera komisyonunun kararı ile davalı köye tahsis edilmiş, tahsisin 15.02.2010 ile 16.03.2010 tarihleri arasında askı ilanı yapılmıştır. Tahsis kararında davalı köyün ihtiyacının Mera Kanunu’nun 11. maddesine dayanarak saptanmıştır. Ziraat mühendisi ve hukukçudan oluşan bilirkişi kurulunun 18.06.2013 günlü raporunda, davalı köye tahsis edilen dava konusu meralar ve diğer meralarının toplamının otlatma kapasitesi dikkate alındığında davalı köyün hayvan sayısına göre ihtiyacını karşılamadığı, ihtiyacının daha fazla olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla, davalı köye yapılan tahsis kararının yerinde olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, davacının isteminin reddine karar verilmesi gerekir.
Bundan ayrı, mera komisyon kararlarının iptaline ilişkin davada husumet tahsis yapılan köy veya belediyeye karşı yöneltilmesi gerektiğinden davalı ... ve ...’ye karşı yöneltilen davanın pasif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle reddi gerekir.
Mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca davanın reddi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının ayrı ayrı kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.350 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıran davalı köy tüzel kişiliğine iadesine, 31.05.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.