15. Hukuk Dairesi 2016/4594 E. , 2018/743 K.
"İçtihat Metni"...
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı .... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, ceviz fidanı temini ve ekimine ilişkin sözleşme gereğince dikilen fidanların istenen vasıfta olmadığından kuruması sonucu zarar doğduğu iddiasıyla, tazminat istemine ilişkin olup; mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, davalılardan ... ile 1700 adet ....) cinsi ceviz fidanının temini ve dikimi konusunda anlaştıklarını, ..."ın da diğer davalı kooperatiften bu fidanları almak üzere anlaştığını, ancak yöreye uygun olmayan farklı fidanlar verilmesi nedeniyle fidanların kuruduğunu belirterek, meydana gelen zarar nedeniyle 200.743,02 TL, tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiş; davalı kooperatif, davacının ... ile yaptığı sözleşmenin detaylarını bilmediklerini, istenen nitelikte fidanları bu kişiye teslim ettiklerini, fidanlar kurumuşsa bunda kendilerine yüklenebilecek kusur bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuş, diğer davalı davaya cevap vermemiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne ve 84.779,44 TL tazminatın faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı kooperatif tarafından temyiz edilmiştir.
Dava ... yönünden sözleşme tarihine göre uygulanması gereken 818 sayılı mülgâ BK 355 ve devamı maddelerde düzenlenen ve konusu temin edilecek fidanların dikilmesi işi olan eser sözleşmesine dayalı olarak, davalı kooperatif yönünden ise 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu hükümlerine göre açılmış tazminat davasıdır.
6100 sayılı HMK"da; tarafların, bilirkişi raporunun, kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebileceği (HMK 281/1), mahkemenin, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak
....
için, bilirkişiden, yeni sorular düzenlemek suretiyle ek rapor alabileceği gibi, tayin edeceği duruşmada, sözlü olarak açıklamalarda bulunmasını da kendiliğinden isteyebileceği (HMK 281/2) ve gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, mahkemenin yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabileceği (HMK 281/3), hâkimin, bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirieceği (HMK 282/1) düzenlenmiştir.
Hukuki dinlenilme hakkının düzenlendiği HMK 27. maddeye göre davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Hukuki dinlenilme hakkı yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içerir.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde; dosyada biri delil tespiti dosyasında diğeri mahkemece olmak üzere iki kez ziraaatçı bilirkişi raporu alınmış ise de her iki rapordaki bilirkişinin de aynı olduğu görülmektedir. Delil tespiti karşı tarafın yokluğunda yapıldığı ve bu rapora itiraz edildiğinden, delil tespiti yoluyla alınan raporun hükme esas alınması adil yargılanma ilkesine aykırı olacağı için mahkemece yeni bilirkişi raporu alınarak karar verilmesi gerekir. Mahkemece de ikinci kez bilirkişi raporu alındığına göre tespit dosyasındaki bilirkişi raporunun yeterli görülmediği de açıktır. Bu rapor yeterli olmadığına göre yapılacak yeni bilirkişi incelemesinin, önceki raporu veren bilirkişi dışında, yani başka bilirkişi seçilerek yapılması gerekirken aynı bilirkişiden rapor alınmak suretiyle karar verilmesi doğru olmamıştır. Yeniden bilirkişi raporu alınmasına rağmen tespit dosyasındaki aynı bilirkişiden rapor alınması adil yargılanma hakkına aykırılığı ortadan kaldırmayacağı gibi daha da belirgin hale getirecektir.
Bu durumda mahkemece, yapılacak iş, tespit dosyasındaki raporlarda imzası bulunmayan yeni bir bilirkişi atanmak suretiyle, söz konusu fidanların 5553 sayılı .... Kanunu kapsamında kalıp kalmadığı hususu da değerlendirilerek, bu kanun kapsamında kalması halinde davacının da ortak kusuru olup olmadığını da tartışıp değerlendirmek suretiyle sonucuna göre karar vermek olmalıdır. Belirtilen nedenlerle kararın temyiz eden davalı kooperatif yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davalı .... ... Köyü ... .. Kooperatifi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı ..... ... Köyü....Kooperatifi yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı SS. Yenice Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi"ne geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
...