MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 15.09.2010 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi ve elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 07.10.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davacılar ile davalılara murislerinden intikal eden 56, 66, 77, 80, 86 ve 167 ada 14, 35, 908 ada 10, 12, 15 ve 427 ada 7 sayılı taşınmazlar ile mahkemece tespit edilecek menkul ve gayrimenkul mallar üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini istemiştir.
Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, 66, 77, 80 ve 86 parsel sayılı taşınmazlarla ilgili dava tefrik edilerek ayrı bir esasa kayıt edilmiş, 56 ve 167 ada 14, 35 ve 908 ada 10, 12, 15 ve 427 ada 7 parsel sayılı taşınmazlarda ortaklığın satış suretiyle giderilmesine, 176 ada 16 parsel sayılı taşınmazla tarafların murisi adına kayıtlı ... nün ... no"lu hesabında bulunan 1.357,40 TL meblağlı paradaki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre davalı ... vekilinin 56, 908 ada 10 ve 12 parsel sayılı taşınmazlar yönünden aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalı ... ... vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
a)Dava konusu edilen ve satışına karar verilen taşınmazlardan biri olan 167 ada 35 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydından ..."ın taşınmazda 1/2 pay sahibi olduğu ve davaya dahil edilmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda adı geçen kişi sağ ise kendisine değilse mirasçıları davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esası hakkında bir karar vermek gerekirken bu husus gözardı edilerek taraf teşkili sağlanmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
b)"Hakimin davayı aydınlatma ödevi" başlıklı 6100 sayılı HMK"nın 31. maddesi gereğince; "Hakim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir."
Buna göre hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde maddi ve hukuki açıdan belirsiz görülen hususların, taraflara gerekli açıklamalar yaptırılarak, gösterecekleri deliller toplanarak açıklığa kavuşturulması gerekir.
Davacı dava dilekçesinde, 11 adet taşınmaz ile mahkemece tespit edilecek gayrimenkul ve menkullerde ortaklığın giderilmesini talep etmiştir. Mahkeme tarafından davacının murisine ait olduğu tespit edilen 176 ada 16 parsel sayılı taşınmazda davacı vekili onbeşinci celsede satış talebinden vazgeçtiğini elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini talep ettiklerini beyan etmesi üzerine bir kısım davalılar vekili, davacı vekilinin vazgeçmesini kabul etmediklerini belirtmiştir.
TMK"nın 644. maddesi uyarınca "Bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hakimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder.

Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir."
Bu açıklamalara göre 176 ada 16 parsel sayılı taşınmaz ve muris adına ... nün .... no"lu hesabında bulunan para ile ilgili elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi davası bu davadan tefrik edilerek, yukarıda açıklanan şekilde TMK"nın 644. maddesi ihtarını içeren davetiyenin taraflara tebliği sağlandıktan sonra davanın esası hakkında karar verilmesi gerekir.
c)Ortaklığın giderilmesi davaları taşınmazın aynına ilişkin olup, mahkemece tapu kaydının zemine uyup uymadığının denetlenmesi ve taşınmazın değerinin belirlenmesi amacıyla mahallinde keşif yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, dava konusu diğer taşınmazlarda keşif yapılmış olmasına rağmen satışına karar verilen 424 ada 7 parsel sayılı taşınmaza ilişkin mahallinde keşif yapılmadan, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir
d)Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir.
Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadannın arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise paylan oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Dava konusu taşınmazlardan 167 ada 14 parsel ve 908 ada 15 parsel sayılı taşınmazlarda bulunan muhdesatlara yönelik davalı ... tarafından muhdesat iddiasında bulunulmuş ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/35 Esas, 2014/764 sayılı Kararıyla 908 ada 15 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapının ikinci katı ile ... Mahallesi 167 ada 14 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki binanın üçüncü katı ve teras katının adı geçen davalıya ait olduğu tespit edilmiştir. Mahkemece hükümde muhdesat oranlaması yapılması gerekirken 908 ada 15 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapının ikinci katı ile 167 ada 14 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki binanın üçüncü katı ve teras katının satış bedelinin davacı ..."na ödenmesine karar verilmesi de doğru olmamıştır.
Mahkemece, yukarıda belirtilen hususlar gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddi ile yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan 56, 908 ada 10 ve 12 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davalı ... vekilinin yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, onanan kısım için taşınmaz malların satış bedelinden payına düşecek paranın binde 11,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alman 25,20 TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edenlerden alınmasına, (2) numaralı bent uyarınca 167 ada 14 ve 15, 176 ada 16, 424 ada 7, 908 ada 10 ve 12 parsel sayılı taşınmazlar ile ... nün ... no"lu hesabında bulunan 1.357,40 TL meblağlı para yönünden yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, bozmaya konu parseller yönünden bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 23.05.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.