MAHKEMESİ : KAYSERİ 2. AİLE MAHKEMESİ
TARİHİ : 04/05/2012
NUMARASI : 2011/404-2012/407

Taraflar arasında görülen itirazın iptali davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dilekçesi ile; müvekkili ile davalılardan Abdullah"ın 28.01.2011 tarihinde kesinleşen karar ile boşandıklarını, taraflar ayrıldıktan sonra, davalının çeyiz senedinde yazılı olan ziynet ve çeyiz eşyalarını iade etmediğini iddia ederek, bu eşyaların bedeli olan 40.000 TL"nin faizi ile davalılardan tahsili amacıyla başlattıkları takibe vaki itirazın iptali ile inkar tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesi ile; çeyiz senedinde yazılı olan eşyaların bir kısmının çeyiz olarak getirilmediğini, getirildiğini kabul ettikleri eşyaların ise halen mevcut olduğunu, ziynet eşyalarının ise davacı olup, davalıda bulunmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; kişisel eşyaların tazmini için ön şartın eşyanın aynen veya mislen iadesinin mümkün olmaması olduğu, davacının sadece bedel isteme yani seçimlik hakkı bulunmadığı, alacağa konu edilen eşyaların bir kısmının mevcut olduğu, iadeye hazır oldukları davalılar tarafından beyan edildiği, bunun yanında takip dayanağında belirtilen eşyaların ev eşyası ve ziynet eşyası olması sebebiyle mislen iadesi mümkün olduğu, davacının bu eşyaların iadesini talep edebilme imkanı bulunduğu, dolayısıyla davacının para alacağı henüz doğmadan icra takibi başlattığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Çeyiz eşyaları misli eşyalardan ise de, davacının seçimlik hakkı olup, bu eşyaları aynen isteyebileceği gibi, sadece bedelinin tahsilini veya terditli olarak eşyaların mevcut olması halinde aynen, olmaması halinde bedelinin tahsilini de isteyebilir. Hakim, taleple bağlı olup, bu talep dışında karar veremez.
Somut olayda, davacı da bu tercih hakkını kullanarak eşyaların bedelini istediğine göre; eşyaların bulunduğu mahalde keşif yapılarak, kullanılıp kullanılmadıklarının belirlenmesi, kullanılmış iseler yıpranma bedellerinin düşülmesi sonucu belirlenecek bedele hükmedilmesi gerekir. (HGK 17.09.2008 gün, 2008/2-525E-537K, 31.05.2000 gün 2000/2-911E – 941K )
2-) Ziynet eşyaları yönünden de davacının seçimlik hakkı bulunmaktadır. Davacı ziynetlerin aynen teslimini isteyebileceği gibi sadece bedelinin tahsilini ya da her ikisini birlikte terditli olarak de isteyebilir. Mahkemece davacının talebi gözetilmelidir.
Ancak; Türk Medeni Kanunu’nun 6.maddesi hükmü uyarınca kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça taraflardan her biri hakkını dayandırdığı olguların varlığını kanıtlamakla yükümlüdür. Gerek doktrinde, gerek Yargıtay içtihatlarında kabul edildiği üzere ispat yükü hayatın olağan akışına aykırı durumu iddia eden ya da savunmada bulunan kimseye düşer. Öte yandan, ileri sürdüğü bir olaydan kendi yararına haklar çıkarmak isteyen kimse iddia ettiği olayı kanıtlaması gerekir.
Somut olayda; davacı kadın dava konusu edilen ziynet eşyasının davalıda kaldığını ileri sürmüş, davalı koca ise onun tarafından götürüldüğünü savunmuştur. Hayat deneylerine göre olağan olanın bu çeşit eşyanın kadının üzerinde olması ya da evde saklanması, muhafaza edilmesidir. Başka bir anlatımla, bunların davalı tarafın zilyetlik ve korumasına terk edilmesi olağan durumla bağdaşmaz. Diğer taraftan, ziynet eşyası rahatlıkla saklanabilen, taşınabilen, götürülebilen türden eşyalardandır. Bu nedenle, evden ayrılmayı tasarlayan kadının bunları önceden götürmesi, gizlemesi her zaman mümkün olduğu gibi evden ayrılırken üzerinde götürmesi de mümkündür. Bunun sonucu olarak normal koşullarda ziynet eşyalarının kadının üzerinde olduğunun kabulü gerekir. Davacı, dava konusu ziynet eşyasının varlığını, elinden alındığını ve götürülmesine engel olunduğunu, evde kaldığını, ispat yükü altındadır.
O halde, mahkemece yapılacak iş; ziynet eşyaları yönünden tarafların iddia ve savunmalarını ispat edebilecekleri delilleri sorularak toplandıktan sonra, yukarıda belirtilen ilkeler ışığında yapılacak değerlendirme sonucu varılacak sonuca göre bir karar vermek olmalıdır.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 28.05.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.