Danıştay 10. Daire 1994/1118 Esas 1995/4260 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 4260
Esas Yılı : 1994
Esas No : 1118
Karar Tarihi : 09/10/995

EMEKLİ OLUP, TEDAVİ GÖRDÜĞÜ DEVLET HASTANESİNCE SEVKEDİLDİĞİ ÖZEL SAĞLIK KURUMUNDA BEYİN TEMOGROFİSİ ÇEKİLEN DAVACININ, İLGİLİ TÜZÜK VE BÜTÇE UYGULAMA TALİMATINA GÖRE HAZIRLANAN TARİFESİNDE YER ALAN MİKTARI AŞAN TOMOGROFİ ÜCRETİNİ ÖDEMESİ GEREKTİĞİ HK.
Emekli olan davacı, devlet hastanesinde tedavisi sırasında, hastahanede bulunmadığı için özel sağlık kurumunde çektirdiği beyin tomografisi ücretinin 1.200.000 liralık kısmının ödenmemesine ilişkin sandık işleminin ve dayanağı 1993 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı'nın 5. maddesinin iptaliyle ödenmeyen 1.200.000 liranın yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle dava açmıştır.
Emekli olan davacı, devlet hastanesinde tedavisi sırasında, hastahanede bulunmadığı için özel sağlık kurumunde çektirdiği beyin tomografisi ücretinin 1.200.000 liralık kısmının ödenmemesine ilişkin sandık işleminin ve dayanağı 1993 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatının 5.maddesinin iptaliyle ödenmeyen 1.200.000 liranın yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle dava açmıştır.
5434 sayılı Yasanın Geçici 139. maddesinin 3715 sayılı Yasanın 3.maddesiyle değişik 1.fıkrasında ve devam eden fıkralarında; madde hükmünde sayılanların, yasayla düzenlenecek genel sağlık sigortası kapsamına alınacakları tarihe kadar, hastalanmaları halinde resmi sağlık kurumlarıyla kamuya yararlı dernek ve vergiden muaf vakıflara ait sağlık kuruluşlarında tüzükte belirlenecek usul ve esaslara göre muayene ve tedavi ettirilecekleri belirtilmiş; emekli aylığı alanlarla birlikte bunların 67.maddede belirtilen ve kanunen bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri de madde kapsamında sayılmıştır. Ayrıca yasal düzenlemede muayene ve tedavinin, ilgililerin tedavi süresince gerekli ilaç ve iyileştirme vasıtalarının sağlanmasını da kapsayacağı öngörülmüştür.
Yine aynı maddede muayene ve tedavilerin usul, şekil ve şartlarıyla bu hususta ilgili kurumlara ve sandığın ödeme ve tahsilat işlerini yapan bankalara verilecek görevler ve bunlarla ilgili esasların Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının mütalaası alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca hazırlanacak tüzükte saptanacağı hükme bağlanmıştır.
16.7.1973 tarih ve 14596 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Emekli Adi Malüllük ve Vazife Malüllüğü Aylığı Bağlanmış Olanlarla, Bunların Kanunen Bakmakla Yükümlü bulundukları Aile Fertleri, Dul ve Yetim Aylığı Alanların Muayene ve Tedavileri Hakkında Tüzüğün Ek 6. maddesinde ise Resmi sağlık kurumlarında yapılamayan enjeksiyonlarla bu kurumlarda bulunmadığı veya yapılamadığı için özel sağlık kuruluşlarında çektirilen röntgen filmleri ve yaptırılan tahlil giderlerinin, belgelendirilmek koşluyla, "Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına Bağlı Yataklı Tedavi Kurumlarında Yapılacak Muayene, Tetkik, Tahlil, Müdahale, Ameliyat ve Tedavilere Ait Fiyat Tarifesi"nde saptanan fiyatlar,bu tarifede bulunmadığı takdirde, üniversiteler tıp fakülteleri hastanelerinde uygulanan fiyatlar üzerinden sandıkça karşılanacağı öngörülmüştür.
Aktarılan Yasa hükmüyle Yasada sayılan ilgililerin yine Yasada belirtilen resmi sağlık kurumlarıyla, kamuya yararlı dernek ve vergiden muaf vakıflara ait sağlık kuruluşlarında tüzükle belirlenecek usul ve esaslara göre muayene ve tedavi ettirilecekleri öngörülerek, ilgililerin hangi kurumlarda tedavi ve muayene ettirilecekleri ve bu konudaki usul ve esasların tüzükle belirleneceği kurala bağlanmıştır. Anlaşılacağı üzere yasa hükmünde belirtilen kurumlar dışında yaptırılan muayene ve tedavi giderlerinin de tamamının sandıkça ödeneceğine ilişkin bir hükme yer verilmemiştir.
Tüzüğün Ek.6. maddesinde ise yasada belirtilen kurumlarda bulunamadığı için özel sağlık kuruluşlarında çektirilen röntgen filmi giderlerinin ödeme usul ve esasları belirlenerek hangi oranlarda sandıkça karşılanacağı hükme bağlanmıştır. Anılan maddede belirtilen ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan fiyat Tarifesi de 1993 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatına eklenerek (Ek.10) Bütçe uygulama Talimatının iptali istenilen 5.maddesinde de özel sağlık kuruluşlarında çektirilen röntgen filmleri giderlerinin belgelendirilmek koşuluyla (Ek.10)'da yer alan fiyat Tarifesindeki fiyatlar kadarının ödeneceği, bunu aşan kısmının hasta tarafından karşılanacağı belirtilmiştir.
Belirtilen bu duruma göre de, Yasanın verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan ve usul ve esasları belirtir Tüzük'ün Ek.6. maddesi ve 1993 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı'nın iptali istenilen 5.maddesinin uygulama işlemine dayanak alınan kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacıya yönelik uygulanma işlemine gelince; dosyanın incelenmesinden Ankara … Hastanesinde tedavisi sırasında cihazın arızalı olması nedeniyle incelemenin başka bir merkezde yapılmasının uygun olduğunun belirtilmesi üzerine özel sağlık kuruluşunda beyin tomografisini çektirdiği, davalı idarece de Tüzükte belirtilen ve Bütçe Uygulama Talimatına eklenen Fiyat Tarifesinde yer alan miktarda ödemede bulunulduğu anlaşıldığından uygulama işlemi de hukuka uygun bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle yasal dayanağı bulunmayan davanın reddine karar verildi.

Azlık Oyu : 5434 sayılı Yasa'nın Geçici 139.maddesinde ilgililerin muayene ve tedavilerinin sandıkça karşılanacağı öngörülmüş, muayene ve tedavi giderleri sandık tarafından karşılanmakla birlikte ayakta veya meskende tedavi halinde kullanılacak ilaç bedellerinin % 10'unun hak sahipleri tarafından ödeneceği, muayene ve tedavilerin usul, şekil ve şartlarıyla bu hususta ilgili kurumlara ve sandığın ödeme ve tahsilat işlerini yapan bankalara verilecek görevler ve bunlarla ilgili esasların Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının değerlendirmesi esas alınarak Maliye Bakanlığınca hazırlanacak tüzükle saptanacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan Yasa maddesinde ayakta veya meskende tedavi halinde kullanılacak ilaç bedellerinin % 10'u dışında, muayene ve tedavi giderlerinin bir bölümünün ilgililer tarafından ödeneceği yolunda bir hükme yer verilmediği gibi, tüzükle de tedavi usul ve esaslarının saptanması konusunda yetki verilmiş olup, ödenecek miktarların belirlenmesine ilişkin bir yetki verilmemiştir.
Öte yandan anılan Yasa maddesinin 5434 sayılı Yasaya eklenmesine ilişkin 1425 sayılı Yasanın Türkiye Büyük Millet Meclisine sevkedilen tasarı metninde ilaç ve iyileştirme vasıtaları giderlerinin % 20 sinin ilgililerce ödeneceği yer almışken, tasarının bu kısmı benimsenmeyerek tasarıdan çıkarılmak suretiyle yasalaşmış, 2771 sayılı Yasayla da savurganlığın önlenmesi gerekçesine dayalı olarak ilaç bedellerinin % 10'unun ilgililerce ödenmesi yolunda bir fıkra 5434 sayılı Yasanın Geçici 139. maddesine eklenmekle birlikte muayene ve tedavi giderleri konusunda başka bir yükümlülük getirilmemiştir.
Tüzüğün Ek 6. maddesinde ise Yasayla verilen yetkinin dışında özel sağlık kuruluşlarında çektirilen röntgen filmleri giderlerinin belgelendirilmek koşuluyla "Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına Bağlı Yataklı Tedavi Kurumlarında Yapılacak Muayene, Tetkik, Tahlil, Müdahale, Ameliyat ve Tedavilere Ait Fiyat Tarifesinde saptanan fiyatların,bu tarifede bulunmadığı takdirde, üniversiteler tıp fakülteleri hastanelerinde uygulanan fiyatlar üzerinden sandıkça karşılanacağı belirtilmiştir.
1993 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı'nın iptali istenilen 5.maddesinde de tüzükte belirtilen ve Bütçe Uygulama Talimatına eklenen (Ek 10) fiyat Tarifesinde yer alan miktarların ödeneceği öngörülmüştür.
Davalı Maliye Bakanlığınca Bütçe Uygulama Talimatı ve ekli fiyat Tarifesine dayanak olarak gösterilen 1993 Mali Yılı Bütçe Yasasının 4. maddesinde öngörülen Hastane ücretlerine ilişkin olarak verilen yetki ise sandığın, bu kurumlara ödeyeceği miktarlara ilişkin olup, ilgililerce ödenecek miktarlara yönelik bulunmamaktadır.
Bu duruma göre de yasaların uygulanmasını göstermek için çıkartılan tüzük, yönetmelik ve talimatların dayalı oldukları yasalara aykırı düzenlemeler taşıyamayacaklarının idare hukuku ilkelerinden olması ve 2577 sayılı Yasa'nın 7/4.maddesi gereği düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olmasının bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel oluşturmaması nedeniyle Tüzüğün ilgili maddesinin iptali stenmemekle birlikte 1993 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatının 5. maddesinin röntgen film bedellerine ilişkin kısmıyla, eksik ödeme işleminin iptal edilerek, istem doğrultusunda eksik ödenen miktarın yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi yolunda verilen çoğunluk kararına katılmıyorum.