9. Hukuk Dairesi 2013/13963 E. , 2015/9424 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile son ay ücreti alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı .... Şirketinin diğer davalıya devrettiği acentede şoför olarak çalışırken haksız şekilde işten çıkarıldığını iddia ederek, kıdem-ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram, genel tatil ücreti ve son ay ücretinin ödetilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Şirketi vekili, davacının acente işçisi olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili, işyerini diğer davalıdan devraldıklarını ve akdin haklı sebeple feshedildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı ... Şirketince işletilen şubenin acentelik sözleşmesiyle diğer davalı ...’e devredildiği, davacının devirden önceki çalışmasının 18 gün olduğu, işyeri devrinden itibaren iki yıl geçtikten sonra davanın açılması sebebiyle .... Şirketi yönünden davanın reddine, diğer davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Somut olayda, 27.06.2008 tarihli acentelik sözleşmesinde “... Şirketinin ... acente ...’a devredilecektir. ..., bu işyerini acente olarak işletmek üzere devralacaktır. Acente, hem işçileri hem de demirbaşları devralacak, demirbaşlar acenteye kiralanacak, kira bedeli acentenin hakedişinden mahsup edilecektir. Acentede çalışan işçilerin ücret miktarı .... Şirketince belirlenecek, acente, işçileri işten çıkarmadan önce ... Şirketinden onay alacaktır.” ifadeleri yer almaktadır.
İşyeri, 22.09.2008’de fiilen ...’a devredilmiştir.
Davacı, fiili devirden önce 04.09.2008 günü çalışmaya başlamış, primleri 22.09.2008 tarihine kadar ... Şirketi tarafından yatırılmış, bu tarihten sonra ise primlerini ... ödemiştir.
22.09.2008’den sonraki acente ücret bordroları, puantaj kayıtları ve taşıma irsaliyelerinde ... Şirketinin kaşesi ve antenti bulunmaktadır.
Feshe dair devamsızlık tutanaklarını ise ..., şube müdürü sıfatıyla imzalamıştır.
Davacının iş sözleşmesi, 20.06.2011 günü feshedilmiştir.
Davacı, 20.06.2011 günlü temerrüt ihtarında, miktar belirterek, dava konusu ödenmeyen işçilik alacaklarının ödetilmesini istemiş, ihtarname davalı Şirkete 27.06.2011’de tebliğ edilmiş, ...’a ise tebliğ edilmemiştir.
Mahkemece, davalı ... Şirketince işletilen şubenin acentelik sözleşmesiyle diğer davalı ...’e devredildiği, davacının devirden önceki çalışmasının 18 gün olduğu, işyeri devrinden itibaren iki yıl geçtikten sonra davanın açılması sebebiyle ... Şirketi yönünden davanın reddine, diğer davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki acentelik sözleşmesinin içeriği, taşıma irsaliyeleri, bordrolar ve puantaj kayıtlarında ... Şirketinin kaşesinin ve antentinin yer alması, acente olduğu iddia edilen ...’ın işveren vekili gibi hareket ederek devamsızlık tutanaklarını şube müdürü sıfatıyla imzalaması karşısında işyerinin acenteye devrinin muvazaalı olduğu ve davacının ... Şirketi işçisi olduğu kabul edilmesi gerekir. Mahkemece, yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Mahkemece, ...’ın hükmü temyiz etmemesi gözetilerek, davacının, baştan beri davalı ... Şirketi işçisi olduğu ve işyeri devrinin muvazaalı olduğu kabul edilerek, ... Şirketinin ödenmeyen işçilik alacaklarından sorumlu tutulmalıdır.
3- Somut olayda davacı, aylık ücretinin net 920,00 TL olduğunu iddia etmiş, davalı ise asgari ücret olduğunu savunmuştur.
Ücret bordroları ve toplu bordrolar asgari ücret üzerinden düzenlenmiş olup, imzalıdır.
Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Davacı tanıkları, davacının ücretinin net 920,00 TL olduğunu söylemiştir.
Mahkemece, emsal ücret araştırması yapılmadan davacının ücretinin asgari ücret kabul edilmesi isabetsizdir.
4- Somut olayda davacı, 20.06.2011 günlü temerrüt ihtarı ile davalı Şirketi, ihtarnamede belirtilen alacaklar yönünden temerrüde düşürmüştür.
Mahkemece, temerrüt ihtarı değerlendirilmeden kıdem tazminatı dışındaki alacakların faiz başlangıcının dava ve ıslah tarihi olarak belirlenmesi usul ve yasaya aykırıdır.
5- Diğer taraftan hükmedilen alacakların net mi yoksa brüt mü olduğunun kararda belirtilmemesinin infazda tereddüte yol açacağının düşünülmemesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 09.03.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.