22. Hukuk Dairesi 2017/16227 E. , 2018/23261 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalının Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı ...Ş.’ne husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği noktasındadır.
Somut olayda; davacı taraf, davalı ...Ş.’nin denetim ve sorumluluğunda olan ancak...Ltd. Şti. adına kayıtlı olarak ... ... Mağazasında satış danışmanı olarak çalıştığını, işe alımda.....’nin en son karar mercii olduğunun bilindiğini, işyerindeki personelin denetiminin de bizzat ... A.Ş. tarafından yapıldığını, 31.12.2009 tarihinde bildirimsiz bir şekilde tazminatları ve işçilik alacakları ödenmeden işten çıkartıldığını, ... A.Ş. tarafından ... Mağazasının kapatılacağının tüm çalışanlardan gizlenerek 19.12.2009 tarihinde mağazada tadilat yapılacağı gerekçesiyle çalışanlara tüm ürünlerin toplanması talimatının verilerek hiç ara verilmeden bir sonraki gün 20.12.2009 sabah 05.30’a kadar tüm personelin çalıştırılarak akabinde de 31.12.2009 tarihinde işlerine bildirimsiz olarak son verildiğini iddia etmiştir. Davalı şirket ise, davacının hiç bir dönem şirket çalışanı olmadığını, davacının şirketin bayiliğini yapan...firmasının çalışanı olduğunu, davalı şirket ile...firması arasında yapılan sözleşmenin “Bayilik Sözleşmesi” olduğunu, dosyaya sunulan “Karşılıklı Fesih Protokolü”nde de iki şirket arasındaki sözleşmenin bayilik vermeyi konu alan bir sözleşme olduğunun açıkça ifade edildiğini, taraflar arasındaki bayilik sözlemesinin ... Tesktil firmasının kararlaştırılan teminatı sağlayamaması ve ödemelerini zamanında yapamaması nedeniyle karşılıklı olarak 19.12.2009 tarihinde sona erdirildiğini savunmuş ve davanın davalı şirket yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, “Tüm dosya kapsamından;davacının davalı işverene bağlı işyerinde 08.06.2007- 31.12.2009 tarihleri arasında çalıştığı anlaşılmıştır. Davacının kendi isteği ile işten ayrıldığını gösteren veya davalı işverenin ... sözleşmesini haklı bir sebeple feshettiğine dair bir belge bulunmamaktadır. Bu durumda davacının kıdem, ihbar tazminatına hak kazandığı kanaatine varılmıştır. Fazla çalışma iddiasının işçi, ücretin ödendiği yolundaki karşı iddianın da işveren tarafından ispatlanması gerekir. Ayrıca işin fazla çalışmaya elverişli olması da gerekir, tanıklar davacının fazla çalışma yaptığını beyan etmişler, ... yerinin ve işin fazla çalışmaya müsait olması durumu da göz önünde tutulmuş, davacının haftalık toplam 16 saat fazla çalışma yaptığı anlaşılmış, davalı işveren ise yazılı belge ile fazla çalışma ücreti ödendiğini ispatlayamamış, davacı bilirkişinin hesapladığı fazla çalışma ücretine hak kazanmıştır. Tanık beyanlarından davacının ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı anlaşılmış, davacı bilirkişinin hesapladığı ulusal bayram ve genel tatil ücretine hak kazanmıştır. İşveren, işçinin ücretini ödediğini işçinin imzasına havi ücret bordroları veya eşdeğer belgelerle kanıtlamamıştır. Dolayısıyla davacı bilirkişinin belirlediği ücret alacağına hak kazanmıştır...” gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden; davalı ...Ş. ile dava dışı...Ltd. Şti. arasında “MUKAVELENAME” başlıklı bir sözleşmenin sunulduğu, konusunun...Ltd. Şti.nin davalı tarafından belirlenen ve belirlenecek mağazacılık, donanım, tefriş, teşhir malzeme ve tarzı, uygulama, çalışılacak yazılım ortamı, işletmecilik vb. konulardaki standartlara uygun olarak “Hindibaba caddesi No:4 Yenişehir-...” adresindeki ticarethanede tabela ile ilan ve reklamlarında ve ambalaj malzemesinde “... Mağazası” veya sadece “...” deyiminin bulunacağı mağaza açması ve davalının buna muvafakati olduğu görülmektedir. Söz konusu Mukavelenamede, mağazanın işlemlerinden dolayı her türlü mali, hukuki ve cezai sorumluluğun...Ltd. Şti., ... ve ...’e ait olacağı, davalının hiçbir sorumluluğu bulunmayacağı;...Ltd. Şti.’nin aynı konuda davalının izni olmadan başka mağaza açamayacağı ve işletemeyeceği, gerek bu mağaza gerekse başka amaçlarla tesis edeceği ferdi firma yada ticaret şirketlerinin ticaret unvanlarında hiçbir şekilde ... Mağazası veya ... veya ... veya Karamürsel ibareleri kullanamayacağı,...Ltd. Şti.’nin davalının tedarik ettiği ve/veya ürettiği markalı....’yı ve ayrıca davalının her sezon tedarik anlaşması yaptığı üretici/tedarikçi firmaların davalı tarafından belirlenen markalı ...ları dışında hiçbir üretici/tedarikçi firmadan hiçbir markalı ... satın alma yapamayacağı ve mağazada satamayacağı, davalının tedarik ettiği ve/veya ürettiği ...’yı üretemeyeceği, ürettiremeyeceği veya davalı .../veya davalının sezonluk anlaşma yaptığı ve izin verdiği üretici/tedarikçi firmaların dışında başka bir yerden satın alamayacağı, satamayacağı ve ithal edemeyeceği, davalının yazılı izni olmadıkça ...’yı toptan veya perakende satışının yapılması amacıyla üçüncü kişilere veya diğer müşterilere satamayacağı ve devredemeyeceği, ancak davalının mağazada, kendinden önce yazılı izin alınması ve izin verdiği mallara münhasır kalması şartıyla başka firmalardan satın alınan malların satışını da muvafakat edebileceği; davalıdan mağazaya mal sevkinin bütün risk ve sorumluluğu, sevk ve sigorta giderlerinin...Ltd. Şti.’ne ait olacağı; mağazanın, bütün personelini sigortalı olarak çalıştıracağı, Sosyal Güvenlik Kurumu, ... Kanunu, Vergi Kanunları hükümlerini eksiksiz ve zamanında yerine getireceği, anlaşma sona erdiğinde “...” ibaresini taşıyan tabela, ambalaj malzemesi, basılı kağıt ve benzeri herşeyin derhal kaldıracağı ve kullanmayacağı; mağazanın davalıdan sağladığı malları münhasıran ... ili sınırları içinde satmaya yetkili olduğu yönünde düzenlemeler bulunmaktadır. Diğer yandan, dosyaya davalı şirketçe sunulmuş olup davalı şirketin savunmalarında kabulünde olan sadece...bölümü imzalı 19.12.2009 tarihli “KARŞILIKLI FESİH PROTOKOLÜ”nün ise, davalı ...Ş.’nin...Ltd. Şti.’ne bayilik vermesini konu alan mukavelename ve 1.4.2009 tarihinde mukavelenamenin süresinin uzatılması amaçlı protokolün feshedilmesine ilişkin olduğu görülmektedir.
Dosya kapsamından, davacının davalı ...Ş. ile...Ltd. Şti. arasında yapılan mukavelenamede adresi belirtilen mağazada çalıştığı, hizmet döküm cetveline göre de işvereninin ... Teks. İhtiyaç Ltd. Şti. olduğu sabittir. Mahkemece, davacının işvereninin davalı olduğu kabulü ve davacının taleplerinden sorumlu olduğu kanaatiyle sonuca gidilmiş ise de; davalı şirket ile dava dışı şirket arasındaki mukavelename ve dosya kapsamına göre, davalı ...Ş. ve...Ltd. Şti. arasında bir tür bayilik ilişkisi kurulduğu, bayilik sözleşmesi gereğince davalıdan mal sevkinin yanı sıra ... isim hakkının kullanılması yönünde de ilişki bulunduğu görülmekte olup, davalı ...Ş.’nin işyerine işçi alımı, denetimi ve ücretinin ödenmesi hususlarında herhangi bir talimatı, yetkisinin ve sorumluluğunun bulunmadığı, mukavelenameye göre işin yürütümünden kaynaklı tüm rizikonun...Ltd. Şti.’ne ait olduğu, davalı şirket ile...Ltd. Şti. arasındaki hukuki ilişkinin asıl işveren-alt işveren ilişkisi olarak da değerlendirilemeyeceği anlaşılmaktadır. Hal böyle iken, somut olayda davalı ...Ş.’nin davacının işvereni kabul edilmesi ve davalı Kuruma husumet yöneltilebilmesi mümkün değildir. Bu itibarla davanın davalı ...Ş. bakımından husumet yönünden reddi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.