MAHKEMESİ : ALAPLI ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 31/01/2013
NUMARASI : 2012/417-2013/24

Taraflar arasında görülen maddi ve manevi tazminat davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalıların müvekkillerinin murisi Halil Yılmaz"ı 01/09/2001 tarihinde dövmeleri sonucu vefat ettiğini, davalılardan İsmail Karakuş dışındakilerin Zonguldak 1.Ağır Ceza Mahkemesi"nde yargılandıkları, cezalandırılmalarına karar verildiği ve bu kararın Yargıtay 1.Ceza Dairesi"nin 26/03/2003 tarih ve 2002/5020 Esas 2003/399 Karar sayılı ilamı ile onandığını, davacılardan Melek"in genç yaşta üç çocuğu ile dul kaldığını, diğer davacı olan çocuklarında yetim kaldıklarından bahisle davacı eş için 2.500.000.000 TL, çocukların (3 çocuk) her bir için 1.500.000.000 TL manevi tazminat ile fazlaya dair dava ve talep hakları saklı kalmak üzere davacı eş için 3.000.000.000 TL, Berke için 2.000.000.000 TL, Ebru için 1.750.000.000 TL, Ela için 1.250.000.000 TL maddi tazminatın olay tarihinde itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir. (güncel değeri itibariyle toplam talep 15.000 TL)
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; taraflar anlaştıklarından ve aralarında ibraname düzenlediklerinden davacıların açmış oldukları dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ve aynı zamanda "...alınması gereken 7.723,06 TL harçtan peşin alınan 702,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 7.021,06 TL harcın davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye irat kaydına" karar verilmiştir. Hüküm harcın yüksek olduğu davalılar aleyhine hükmedilmesi gerektiğinden bahisle davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyize konu uyuşmazlık; davanın konusuz kalması sebebiyle davacının yargılama giderlerinden sorumlu tutulup tutulamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Kural olarak yargılama giderleri davada haksız çıkan yani aleyhine hüküm verilen tarafa yükletilir. (HMK m. 326/1) Ancak davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder. (HMK 331/1)
07.12.1964 gün ve 3/5 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; “Harcın, özel ve tüzel kişilerin, özel çıkarlarına ilişkin olarak kamu kuruluşlarının hizmetinden yararlanmaları karşılığında yaptıkları ödemeler olduğunu belirtmiştir”; başka bir İçtihadı Birleştirme Kararında, “Harç, Devletin mahkemeler aracılığı ile yaptığı adli hizmete ondan yararlananların katkısıdır.
Ancak yasada belirtilen durumlarda harç alınacağı biçiminde karar vermiştir” (16.11.1983 gün ve 5/6 sayılı İçt.Birl.K. RG.7.1.1984 sayı 18274 sh.5-13).
Ayrıca 492 sayılı Harçlar Kanunu ile de yargı harcının alınma usul ve esasları ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Somut olayda; davacılar tarafından haksız fiil sebebiyle vuku bulan ölüm olayı sebebiyle davalılar aleyhine (güncel değeri itibariyle 15.000 TL) maddi ve manevi tazminat davası açılmış olup, yargılama sırasında taraflar kendi aralarında anlaştıklarını ve ibraname düzenlediklerini mahkemeye bildirmişlerdir. Mahkemece dava konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Dolayısıyla davalıların yargılama giderlerinden sorumlu tutulmamasının şartı olan davanın açılmasına kendi hâl ve davranışıyla sebebiyet vermemek koşulu somut olayımızda gerçekleşmemiştir.
Hal böyle olunca mahkemece; davalıların davanın açılmasına kendi hâl ve davranışıyla sebebiyet verdikleri hususu üzerinde durulup, yargılama giderlerinden olan harcın, Harçlar Kanunu ile belirlenen oran ve esaslar dikkate alınarak hüküm tesis edilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu davacılar aleyhine yüksek oranda (7.723,06 TL) harca hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.05.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.