MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Yörede 2006 yılında yapılan genel arazi kadastrosu sırasında çekişmeli... ilçesi, ... mahallesi 360 ada 82 parsel sayılı 20320.40 m2 yüzölçümündeki taşınmaz, mera olarak sınırlandırılmıştır. Davacı, taşınmazın yaklaşık 5000 m2"lik bir bölümünün kendisine ait tarım alanı olduğunu ileri sürerek, tesbitin iptali ve bu bölümün adına tescili istemi ile dava açmıştır. Mahkemece davanın kısmen kabulüne, çekişmeli parselin bilirkişi krokisinde yeşille taralı olarak gösterilen 5143.98 m2"lik bölümünün tesbitinin iptali ile davacı adına tapuya tesciline, kalan bölümlerin tespit gibi tapuya tesciline dair verilen karar, ... tarafından temyiz edilmekle, Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 11/03/2010 tarih ve 2009/20214-2010/3077 sayılı kararı ile bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma ilâmında özetle; “Mahkemece çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede dava tarihinden önce yapılıp kesinleşen bir ... kadastrosunun bulunup bulunmadığı ... Müdürlüğünden araştırılarak, bulunması halinde ... tahdidine ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilân tutanakları ile taşınmazın bulunduğu yeri ... tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı ... tahdit harita örneği dosyaya getirtilmeli; önceki bilirkişiler dışında halen ... Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir ... mühendisi ve bir harita mühendisinden veya olmadığı takdirde bir tapu ve fen memurundan oluşturulacak bilirkişi kurulu yardımıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte kesinleşmiş tahdit haritası ve tapulama paftası ölçekleri denkleştirilerek sağlıklı bir biçimde zemine uygulanıp, değişik açı ve uzaklıklarda olan en az 4 ya da 5 ... tahdit sınır (OTS) noktasını gösterecek biçimde çekişmeli taşınmazın tahdit hattına göre konumunun duraksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmalı; bilirkişilere tahdit hattı ile irtibatlı müşterek kroki düzenlettirilmeli ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Yapılacak araştırma sonucunda, kesinleşen ... kadastrosunun bulunmadığının anlaşılması halinde ise yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ile tespit tarihi olan 2006 yılından 20 yıl öncesine ait memleket haritası ve topografik haritası getirtilerek ve ... Bakanlığı (... Bakanlığı) ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir ... mühendisi ve bir fen elemanı yardımıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve
zilyedlikle ...dan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ...dan yer kazanılamayacağı, öncesi ... olan bir yerin üzerindeki ... bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt ... toprağının ... sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; kesinleşmiş ... kadastrosu bulunmadığından, yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman ... bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucunda, taşınmazın ... sayılan yerlerden olmadığının belirlenmesi halinde mera olup olmadığı üzerinde durulmalı, yöreyi iyi bilen, yaşlı, taraflarla hasımlığı ve hısımlığı bulunmayan komşu köylerden seçilecek yerel bilirkişiler ve tespit bilirkişileri eliyle uygulama yapılıp taşınmazın mera olup olmadığı kesin biçimde belirlenmeli; komşu parsel kayıtları uygulanıp bu kişilerin anlatımları değerlendirilmeli, 80 parsel dayanağı tapunun bu yönü mera okumasının nedeni üzerinde durulmalı, toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
Değinilen yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak kurulan hüküm usul ve yasaya aykırıdır.” denilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulduktan sonra, davanın kısmen kabulü ile 360 ada 82 nolu parselin (B) harfi ile gösterilen 5000 m2"lik kısmının ifraz edilerek yeni parsel numarası altında davacı ... adına tapuya tesciline, geriye kalan kesimin aynı parsel numarası altında tespit gibi tesciline karar verilmiş, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tesbitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde 3402 sayılı Kanunun 5304 sayılı Kanunla değişik hükümlerine göre yapılan ... kadastrosu bulunmaktadır.
Mahkemece bozma kararına uyularak karar verilmişse de, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; hükme esas alınan uzman bilirkişi raporlarında taşınmazın 1985 yılı memleket haritalarında açık alanda yeraldığı açıklanmasına rağmen, memleket haritalarının yapımına esas alınan 1983 yılı hava fotoğraflarında kullanım durumu incelenmemiş ve hava fotoğraflarında taşınmazın konumu gösterilmediği gibi en eski tarihli memleket haritası ve dayanağı hava fotoğrafı da getirtilerek incelenmemiştir.
Taşınmazın komşusu durumunda bulunan aynı ada 80 numaralı parsel 4753 sayılı Kanun gereğince oluşan 02/02/1961 tarihli tapu kaydına dayanılarak tespit edilmiştir. Bu kaydın batısı “... VE MERA" okumaktadır. Gerçekten de 80 numaralı parselin batısında kadastro sırasında ... adına tespit gören 81 parsel ve çekişmeli taşınmaz yer almaktadır. Bu durum dava konusu edilen yerin 1961 tarihinde mera olduğuna delil teşkil eder. Mahkemece bu yön üzerinde durulup, 80 parsel ve 81 parsellere ait tapu kayıtlarının krokisi getirtilerek uygulanmamış ve tartışılmamıştır. Eksik araştırma ve incelemeye, yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulamaz.
Bu nedenle mahkemece, yöreye ait en eski tarihli ve 1985 yılına ait memleket haritası ile dayanağı hava fotoğrafıyla 1985 yılına ait memleket haritasından sonra düzenlenen memleket haritası ve dayanağı hava fotoğrafı getirtilerek ve ... Bakanlığı (... ve Su İşleri Bakanlığı) ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir ... mühendisi ve bir fen elemanı marifetiyle yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ...dan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ...dan yer kazanılamayacağı, öncesi ... olan bir yerin üzerindeki ... bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt ... toprağının ... sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; kesinleşmiş ... kadastrosu bulunmadığından, yukarıda değinilen belgeler fen ve uzman ... bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, bu haritalar komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte memleket haritaları ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmesi, hava fotoğraflarının stereoskop aleti vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, taşınmazların niteliği ile üzerinde ağaçların cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile tasarruf sınırlarının bulunup bulunmadığı ile kullanılan yerlerden olup olmadıkları hususlarını da açıklayıcı bilirkişilerin onayını taşıyan, krokili, bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucunda taşınmazın ... sayılan yerlerden olmadığının belirlenmesi halinde, mera olup olmadığı üzerinde durulmalı, yöreyi iyi bilen, yaşlı, taraflarla hasımlığı ve hısımlığı bulunmayan komşu köylerden seçilecek yerel bilirkişiler ve tespit bilirkişileri eliyle uygulama yapılıp taşınmazın mera olup olmadığı kesin biçimde belirlenmeli; komşu parsel kayıtları uygulanıp bu kişilerin anlatımları değerlendirilmeli, 80 parsel dayanağı tapunun bu yönü mera okumasının nedeni üzerinde durulmalı, toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
Değinilen yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak kurulan hüküm usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı Hazinenin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 10/02/2016 oy birliği ile karar verildi.