Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/4997 Esas 2021/7262 Karar Sayılı İlamı

10. Hukuk Dairesi
Esas No: 2020/4997
Karar No: 2021/7262
Karar Tarihi: 31.05.2021

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/4997 Esas 2021/7262 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Dava, çalışmalarının tespiti için hizmet tespiti istemiyle açılmıştır. Mahkeme ret kararı vermiştir ve bu karar temyiz edilmiştir. Temyiz incelemesinde, davanın hak düşürücü süresinin geçtiği gerekçesiyle reddedilmesinin hatalı olduğu belirlenmiştir. Hak düşürücü süre, Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerektiğini belirtmektedir. Somut olayda, talep dönemi 18.04.1996 - 02.11.2010 olduğu, davanın ise 28.10.2015 tarihinde açıldığı belirlenmiştir. Bu nedenle, hak düşürücü sürenin geçmediği ve davanın esasına girilerek sonuçlandırılması gerektiği kararlaştırılmıştır.
506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi, Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerektiğini belirtmektedir. Bildirim dışı tutulan sürenin sonu değil, kesintisiz olarak geçen çalışmaların sona erdiği yılın sonu başlangıç alınmalıdır.

10. Hukuk Dairesi 2020/4997 E. , 2021/7262 K.

"İçtihat Metni"

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 18.04.1996 – 02.11.2010 tarihleri arasındaki dönemde davalıların murisi ...’e ait evdeki çalışmalarının tespiti istemine ilişkin olup mahkemece hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi hükmüne göre; Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerekir. Çalışmanın tespiti istemiyle hak arama yönünden kanun ile getirilen süre, doğrudan doğruya hakkın özünü etkileyen hak düşürücü niteliktedir ve dolması ile hakkın özü bir daha canlanmamak üzere ortadan kalkmaktadır. 506 sayılı Kanunun kabul edilip yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla beş yıl olarak öngörülen süre, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 5. maddesiyle on yıla çıkarılmış, daha sonra 07.06.1994 tarihinde yürürlüğe giren 3995 sayılı Kanunun 3. maddesiyle yeniden beş yıl olarak belirlenmiştir. Bu yönde, anılan madde hükmünde yer alan hak düşürücü süre; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar için geçerlidir.
Kuruma bildirilmeyen çalışma süresi yönünden hak düşürücü sürenin hesaplanmasında; bildirim dışı tutulan sürenin sonu değil, kesintisiz olarak geçen çalışmaların sona erdiği yılın sonu başlangıç alınmalıdır.
Somut olayda, talep döneminin 18.04.1996 – 02.11.2010 olduğu, davanın da 28.10.2015 tarihinde açılmış olması karşısında hak düşürücü sürenin geçtiği iddiasıyla verilen ret kararı isabetsiz olup, mahkemece işin esasına girilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 31.05.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.