14. Hukuk Dairesi 2016/604 E. , 2016/5667 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacılar-davalılar vekili tarafından, davalılar-davacılar aleyhine 08.10.2013 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin fekkini, birleştirilen dava ile de ipotek bedelinin uyarlanarak tahsili istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın kısmen kaldırılmasına dair verilen 07.07.2015 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalılar-davacılar ... vekili tarafından istenilmekle tayin olunan günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalılar vekili Av. ... geldi. Karşı taraftan gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davacılar ... ve arkadaşları, murisleri ..."ın 27.04.1970 tarihinde 11 sayılı parseli davalılar ... ve arkadaşlarının murisi ..."den 14.520 TL bedel ile satın alarak 4.520 TL peşin ödediğini bakiye bedel için taşınmazda ipotek tesis edildiğini, ipoteğe bedelin ödendiğini ancak ipoteğin fekkedilmediğini ileri sürerek, ipoteğin fekkini istemişlerdir.
Davalılar, taşınmazda kanuni ipotek tesis edildiğini, ipotek bedeli ödenmediği için fekkedilmediğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Birleştirilen davada davacılar ... ve arkadaşları, murisleri ..."in maliki olduğu 11 sayılı parseli davalılar ... ve arkadaşlarının murisi ..."a 27.04.1970 tarihinde 14.520 TL bedel ile satarak 4.520 TL peşin aldığını bakiye bedel için taşınmazda ipotek tesis edildiğini, ipoteğin rayiç değere uyarlanması gerektiğini ileri sürerek, ipotek bedelinin şimdilik 100.000 TL"ye yükseltilmesini istemişlerdir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, birleştirilen davanın kısmen kabulü ile ipotek bedelinin 21.650,37 TL olarak güncellenmesine; asıl davada ipoteğin fekki ile depo edilen 21.650,37 TL bedelin davalılara ödenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ve arkadaşları vekili temyiz etmiştir.
Dava, ipoteğin fekki; birleştirilen dava ise ipotek bedelinin uyarlanması isteğine ilişkindir.
İpotek kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır.
Türk Medeni Kanunu maliklerin mülkiyeti satış yoluyla devretmeleri sırasında doğan alacaklılarını koruma gereği duyduğundan alacaklarını teminat altına alabilmeleri için taşınmaz üzerinde ipotek tesis hakkı sağlamıştır.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu 11 parsel sayılı taşınmazın 97/528 payı intikal nedeniyle davalılar adına kayıtlıdır. İpoteğin tescilini sağlayan 27.04.1970 tarihli resmi senetten, taşınmazın tam maliki olan ..."in payının tamamını ..."a 14.520 TL bedel ile sattığı, bedelin 4.520 TL"sini peşin ödediği, bakiye 10.000 TL bedel için de 2 ay içinde ödenmek üzere taşınmaza kanuni ipotek tesis edildiği anlaşılmaktadır. Davacılar, taşınmazda tesis edilen bu ipoteğin karşılığı borcun ödendiğine ilişkin herhangi bir belge sunmamışlardır. Hükme esas alınan 05.01.2015 günlü bilirkişi raporunda 10.000 TL ipotek bedelinin külçe altın, mevduat faizi, döviz dikkate alınarak yapılan güncellemesinde dava tarihinde 21.650,37 TL miktara ulaştığı saptanmıştır.
Ancak, taşınmazda karz ipoteği veya üst sınır ipoteği dışında TMK"nın 893. maddesinde tanımlanan kanuni ipotek tesis edilerek taşınmazın satış bedelinden ödenmeyen bakiye alacak teminat altına alınmıştır. Bu nedenle, öncelikle taşınmazın dava tarihindeki rayiç değeri saptanmalı, belirlenen bu bedelden davacının ödediği 4520/14520 oranı düşülerek bakiye 10000/14520 oranındaki bedelin depo edilmesi için davacıya süre verilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Davacı verilen uygun bir süre içerisinde bedeli depo ettiğinde ipoteğin fekkine, aksi halde davanın reddine karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen hususlar gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.350 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalılara verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 10.05.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.