11. Hukuk Dairesi 2015/9956 E. , 2016/1737 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
.
Taraflar arasında görülen davada ...Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 02/02/2015 tarih ve 2014/343-2015/39 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 16/02/2016 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında 26/03/2005 tarihinde “...Banliyö İşletmeciliği Protokolü” imzalandığını, bu protokolün 06/06/2005 tarihli Yüksek Planlama Kurulu kararıyla onaylandığını, davalı şirketin de bu protokol uyarınca davacı ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nın %50"şer ortaklığı ile kurulduğunu, davalı şirketin 06/03/2011 tarihinde faaliyete başladığını, protokolün 4.3. maddesinde “Şirket, ..."ye hat bakım/kullanım ücreti olarak ilk üç yıl için yıllık 5 milyon USD + 5 milyon Euro tutarında bedel ödeyecektir. Ödemeler bu tutar üzerinden aylık taksitler halinde yapılır. Üç yıldan sonra bu ücret tarafların mutabakatı ile günün şartlarına göre arttırılabilecektir. Yıllık brüt bilet satış tutarının %5"inin “5 milyon USD + 5 milyon Euro” tutarından büyük olması halinde aradaki fark ertesi yılın ilk altı ayı içinde ..."ye ödenir” hükmünün düzenlendiğini, bu madde ile davalı şirketin davacı kuruma her yıl için ödemesi gereken asgari hat bakım/kullanım ücretinin belirlendiğini, davalı tarafa dava dilekçesinde dökümü yapılan faturalar gönderilmesine rağmen ödeme yapılmayıp faturalara itiraz edildiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalması koşuluyla 16.716.666,74.USD ve 16.716.666,74 Euro"nun temerrüt tarihlerinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili şirketin adresi itibariyle davaya bakmaya ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin yetkili olduğunu, müvekkilinin 26.03.2005 tarihli protokol uyarınca kurulan bir işletme şirketi olduğunu, kararlaştırılan 5 milyon USD ve 5 milyon Euro"nun ilk işletme yılı için şirketin toplam cirosunun %76"sını, ikinci yıl için %53"ünü, üçüncü yıl için %43"ünü ifade ettiğini, kararlaştırılan bu rakamların gerçekçi olmadığını, protokol ve Yüksek Planlama Kurulu kararından önce ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından fizibilite çalışmaları yapıldığını, tanzim edilen rapora göre tüm yatırım ve karlılık hesaplarının yıllık 550 bin yolcu taşınacağı öngörüsüne dayandığını, müvekkilinin henüz öngörülen bu sayının
yarısına dahi ulaşamadığını, müvekkili şirketin işletmesinde bulunan hatta mevcut sinyal sisteminin dahi yıllık 550 bin yolcu taşımaya teknik olarak henüz elverişli olmadığını, protokolün 4.3. maddesinin son cümlesindeki “yıllık bilet satış tutarının %5"inin” ifadesi dikkate alındığında cironun 550 bin yolcuya göre hesaplanmak üzere belirlendiğinin açıkça görüldüğünü savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalı şirketin merkezi ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin yetki alanı içerisinde kalan...İlçesi"nde olmakla birlikte, 6100 sayılı HMK"nın 10. maddesine göre sözleşmeden doğan davalar sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabileceğinden ve bakım/kullanım ücreti talep edilen hat büyük oranda ...Mahkemelerinin yetki çevresinde kalıp, sözleşmenin büyük ölçüde mahkemenin yetki alanı içerisindeki bölgede ifa edileceği gözetilerek yetki itirazının yerinde görülmediği, dava konusu protokol uyarınca kurulan davalı şirketin ilk etapta ... hattında yapılacak banliyö işletmeciliği yönünden 49 yıl süre ile hak sahibi olduğu, protokolün 4.3. maddesinde davacı ... işletmesine ödenecek hat bakım/kullanım ücretinin ne kadar olacağının belirlendiği, davalı şirketin yıllık 550 bin yolcu taşınacağı öngörülerek protokolde rakamların belirlendiği, öngörülen sayıda yolcu kapasitesine ulaşılamadığı, talep edilen miktarların yerinde olmadığı yönündeki savunmasına protokolün 4.3. maddesinin açık hükmü karşısında itibar edilemeyeceği, dava konusu fatura bedellerinin davalı tarafça açık bir itiraza uğramadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, 16.716.666,74 USD ve 16.716.666,74 Euro"nun temerrüt tarihlerinden itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve somut uyuşmalığa uygulanması gereken 6762 sayılı TTK"nın 301/2 fıkrası uyarınca dava konusu protokol hükümlerinin davalı şirket tarafından kabul edilip protokolün uygulanmasına başlanmış olmasına göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 4.264.281,49 TL temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 18/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
.